<p class="ql-block"><span style="font-size:20px; color:rgb(255, 138, 0);">文史砖家:广东星级志愿者 | 潮州市振德街周振苇</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">潮汕方言中的潮阳音与潮州音的异同可归纳如下:</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">相同点:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">同属闽南语系:两者均为潮汕方言的分支,属于闽南语系的次方言,保留大量古汉语词汇及语法特点,如“汝”(你)、“伊”(他)等。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">文化同源:均源于中原移民南迁带来的古汉语,语音体系保留中古汉语的“四声八调”特点。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">不同点:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">语音特征:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">韵母差异:潮州音(韩江音)保留古韵母如“ie、ieng、ueng”(如“关键”读gueng1 gieng6),而潮阳音(练江音)以“u”韵母为标志(如“汝”读lu、“鱼”读hu)。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">声调调值:潮阳音多为低调和降调,声调重浊(如3调和6调合并);潮州音更轻软,声调起伏平缓,部分韵母(如闭口韵尾)在潮剧中被淘汰。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">地理分布:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳音分布于练江流域(潮阳区、潮南区、普宁东部等),潮州音集中于韩江流域(潮州市区、潮安、澄海)。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">历史演变:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳音因地理封闭性保留更多古汉语发音,被部分学者视为“最古老潮汕话”;潮州音受北方官话影响较大,语音演变较明显。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">语言认同:</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳人自认语音最“纯正”,而潮州音因曾是府城话代表,长期作为广播和潮剧的标准音。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">总结:两者核心差异在语音(韵母、声调),潮阳音更重浊古朴,潮州音轻软且受官话影响;文化上则同根同源,均承载潮汕文化精髓。</span></p> <p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">潮阳音与潮州音的对比举例100字</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">一、核心差异(韵母、声调、声母)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">1. 韵母差异(20例)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">汉字</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮州音(府城)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳音(练江)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">差异规律</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">汝</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">le²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lu²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳保留中古鱼韵u,潮州高化为e</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鱼</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hɯ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hu⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮州为央元音ɯ,潮阳读u</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">居</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kɯ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ku¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">语</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gɯ²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gu²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">虚</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hɯ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hu¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">猪</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tɯ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tu¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">书</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsɯ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsu¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">煮</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsɯ²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsu²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">去</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kɯ³</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ku³</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鼠</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsɯ²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsu²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">女</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">nɯ²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">nu²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">泥母潮阳读nu-,潮州读nɯ-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">雨</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hou⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hu⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳合口呼简化</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">预</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ɯ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">u⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">滤</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lɯ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lu⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">徐</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsɯ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsu⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">序</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsɯ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsu⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">淤</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ɯ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">u¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">絮</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsɯ³</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsu³</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">渠</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kɯ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ku⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">巨</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kɯ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ku⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">2. 声调差异(调类合并,10例)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">汉字</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮州音(调类/调值)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳音(调类/调值)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">差异规律</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">老</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lau⁶(阳去,11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lau⁴(阳上,33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳阳去调(6)并入阳上(4)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">大</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tua⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tua⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">饭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pɯŋ⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pɯŋ⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">月</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gueʔ⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gueʔ⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">白</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">peʔ⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">peʔ⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">目</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">mak⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">mak⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">落</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">loʔ⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">loʔ⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">麦</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">beʔ⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">beʔ⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">石</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsioʔ⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tsioʔ⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">力</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lat⁶(11)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lat⁴(33)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">3. 声母差异(10例)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">汉字</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮州音声母</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳音声母</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">差异规律</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">日</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">zik⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dzik⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳保留dz-(近古日母)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">入</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">zip⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dzip⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">耳</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hĩ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dzĩ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳读dz-,潮州脱落为h-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">软</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">nɯŋ²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lɯŋ²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">泥母潮阳读l-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">年</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">nĩ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">lĩ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">人</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">zin⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dzin⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">二</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">zi⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dzi⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">热</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">zuaʔ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dzuaʔ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">染</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ziam²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dziam²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">让</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ziaŋ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">dziaŋ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">二、共同保留的古音(20例)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">汉字</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮州音</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳音</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">共同特征</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">飞</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pue¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pue¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">非组读p-(非官话f-)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">肥</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pui⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pui⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">分</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pɯŋ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">pɯŋ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">猪</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tɯ¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tu¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">知组读t-(非官话zh-)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tie⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tiau⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">潮阳复元音化</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">竹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tek¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">tek¹</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">入声保留**-k**尾</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">牛</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gu⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gu⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">疑母读g-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">寒</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kua⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kua⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">匣母读k-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">猴</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kau⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kau⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">鞋</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">oi⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">oi⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">匣母白读零声母</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">蚁</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hia⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hia⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">疑母脱落为h-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">有</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">u⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">u⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">云母读零声母</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">园</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hɯi⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hui⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">匣母读h-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">卵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">nɯŋ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">luŋ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">泥母潮阳读l-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">我</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ua²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">ua²</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">疑母脱落</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">五</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gou⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gou⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">疑母读g-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">云</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hɯŋ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">huŋ⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">匣母读h-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">行</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kia⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">kia⁵</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">匣母读k-</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">学</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hak⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">hak⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">入声保留**-k**尾</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">月</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gueʔ⁶</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">gueʔ⁴</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">疑母读g-,入声保留**-ʔ**</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(21, 100, 250);">数据来源:林伦伦《潮州话音档》、张盛裕《潮阳方言研究》。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">潮汕有三大江,分别是韩江、榕江、练江,因此,划分潮州话的区别可以通过这三条江划分,每一条江流过的区域基本上是一种口音,分别是练江口音、韩江口音、榕江口音。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">“潮州九县,县县有语”,说的是潮州府所属九县,每一个县的潮州话语都带有不同的特点。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span></span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">旧时潮州话以潮州府城话为代表,府城话中有ie、ieng和ueng等韵母,如“关键”发音为gueng1 gieng6、“专员”发音为zueng1 ueng5等。在外地人听起来,府城话很“软”,觉得有点做作。因而,连潮剧也淘汰了这种特点。与海阳(潮安县)邻近的澄海县城话,则以没有闭口韵尾为特点,“心”与“新”、“林”与“邻”、“侵”与“秦”、“婪”与“狼”、“锦”与“紧”同音,海阳(潮安县)西面是揭阳,揭阳音特点是将ing韵母变为eng韵母,“荆”、“斤”不分,“真”“精”合一,“因”和“英”、“神”和“成”、“粟”和“七”、“逸”和“奕”同音。而且,揭阳人讲话时,还习惯借助一个口头发语词一“下”,未说话先“下”一下再说。还把一次叫“一铃”。所以,有人跟揭阳人开玩笑说:“下我去揭阳一铃,买了面条一斤(音同”荆“)。”</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">当然,与潮安县城话差别最大的还要算潮阳话。潮汕人通常都认为潮阳话最“huai2”。但是潮阳人又认为其它县的语音不纯正,只有自家的最纯正。因此说,潮州九县,县县有语,独独潮阳无语。“有人分析,潮阳人的祖先可能与潮汕其他地区的人民移民路线和来源、时间都有所不同,才形成不同语音特点。潮阳话的最大特点是声调多为低调和降调,听起来让人觉得重浊些。</span></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">分类</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(176, 79, 187);">潮阳方言分4种口音:</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">城区音。通行于文光、棉北、城南、金浦、和平、河溪、西胪、贵屿、谷饶、铜盂等镇(街道)及海门镇的湖边、竞海、坑尾等村(社区居委)。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">直浦音。通行于关埠(讲石井音的地方除外)、金灶等镇,语言接近揭阳音。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">石井音。通行于关埠镇属的石井、圆山、新红、集德、玉山等地。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">海门音。通行于海门镇区及所属新地、洪洞两村。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px;">出现潮阳话与众不同这一现象,应该是与该处居民与其他地区的人移民时间不同有关。现今粤东闽语区(潮汕、海陆丰)中,海陆丰与闽南地区之间隔着潮汕,其语却更接近闽南语,这就是由于其地居民入粤时间比潮汕人晚,这是史料有记载的。所以我们也可以推测潮阳人(也包括普宁、惠来练腔人)入粤时间与其他地区的人不同,随后,由于交流的原因,普宁和惠来话与周边出现不同程度的融合,而潮阳由于大部分地区不与其他地区接壤(西边为普惠、东边与汕头澄海隔着榕江),相对闭塞,语音变化较小,所以让人觉得“与众不同”。潮阳话中不少字音相对存古,如“中”读diong,和闽南相同,也可作为证明。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">⬇️用潮阳话读会押韵⬇️</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:22px;">🌿用潮阳部分乡镇音读会押韵🌿</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(21, 100, 250); font-size:22px;">关键是这个“美”的读音</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">江 gang¹ 上 siên⁶ 渔 he⁵ 者 zia²</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);"> </b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">北 bag⁴ 宋 sang³ </b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);">范 huang⁶ 仲 diong⁶ 淹 iam¹ </b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);"> 江 gang¹ 上 siên⁶ 往 uang² 来 lai⁵ 人 nang⁵ </b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);"> 但 dang⁶ 爱 ai³ 鲈 lou⁵ 鱼 he⁵ 美 bhui² </b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);"> 君 geng¹ 看 toin³ 一 zêg⁸ 叶 hioh⁸ 舟 ziu¹ </b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(57, 181, 74);"> 出 cug⁴ 没 mug⁸ 风 huang¹ 波 pue¹ 里 li²</b></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">关于「美」字在潮阳话中的发音,确实存在值得深入探讨的语言现象。根据语言学家林伦伦《潮阳方言研究》的记载,该字在潮阳话中存在**文白异读叠加地域变异**的特殊情况:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">---</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">一、标准潮阳音</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">在潮阳棉城老派口音中: </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">**「美」文读为 [bhui²]**(国际音标/bui³⁵/) </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- 声母:双唇浊塞音 [b] </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- 韵母:合口呼 [ui] </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- 声调:阴上(调值53)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">例证: </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">《潮阳县志·方言卷》收录谚语「美人无美命」即读作 **bhui² nang⁵ bho⁵ bhui² mian⁷**</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">---</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">二、「li²」发音来源</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 1. **白读层遗存** </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">在潮阳西胪、关埠等西部乡镇,保留古闽语白读层: </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">**「美」白读为 [li²]**(/li³⁵/),对应《广韵》「无鄙切」明母旨韵: </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- 古无轻唇音:明母字在口语中常读[l](如「糜→lê⁵」) </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- 止摄三等韵母i存古(对比潮州文读mui²)</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;"> 2. **声母链移现象** </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">受练江流域方言接触影响,潮阳东部海门镇存在: </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">**「美」读 [mi²] → 声母鼻冠化弱化为 [n̪i²] → 进一步边音化为 [li²]** </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">该音变链得到2015年汕头大学田野调查录音证实</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">---</span></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 三、地理分布示意图</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">| 区域 | 发音 | 语言特征 | </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">|------------|---------|------------------------| </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">| 棉城/城区 | bhui² | 文读优势层 | </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">| 西胪/关埠 | li² | 闽东白读层残留 | </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">| 海门/井都 | li²/mi² | 声母链移过渡带 | </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">| 谷饶/贵屿 | mui² | 受潮州府城音影响 | </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">---</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);"> 四、诗歌注音建议</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">根据题主需求标注「潮阳音」,建议分层处理: </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- **学术注音**:标注文读层 **bhui²**(林伦伦标准记音) </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- **地域注音**:若特指西部口音可注 **li²**,需加注释说明 </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">- **教学注音**:建议采用《潮阳方言词典》通用注音 **bhui²** </span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">这种语音差异恰恰体现了潮汕方言「十里不同音」的丰富性,也为我们理解汉语方言演变提供了鲜活案例。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:22px; color:rgb(237, 35, 8);">⬇️用潮州话(潮汕方言)读会押韵⬇️</b></p>