格律诗词创作入门讲座(六)// 七绝的写作方法与技巧。(一)(第六讲)

龙风正立

<p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">七绝的写作方法与技巧。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">(</b>第六讲)</p><p class="ql-block">主讲人:张庆立/正立居士</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>Ⅰ.本节课主要内容:</b></p><p class="ql-block"><b>复习:格律基础知识</b>(第五讲 :)</p><p class="ql-block">1.自己能写出七绝、押平声韵的四种诗谱。</p><p class="ql-block"><b>学习:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">1.继续学习什么是七言绝句?</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">2.七绝写作方法与技巧。</b></p><p class="ql-block"><b>Ⅱ.具体讲解:</b></p><p class="ql-block">A.复习:(第五讲)</p><p class="ql-block">如何排列七绝诗谱。见第五讲。</p><p class="ql-block"><b>B.学习:</b></p><p class="ql-block"><b>一.继续学习什么是七言绝句?</b></p><p class="ql-block"><b>七言绝句</b>是中国传统诗歌的一种体裁,简称七绝,属于近体诗范畴。此体全诗四句,每句七言,在押韵、替、粘、对等方面有严格的格律要求。</p><p class="ql-block"><b>二.七绝写作方法与技巧:</b></p><p class="ql-block"><b>七绝写作方法与技巧主要包括以下几个方面:</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>1.首先,要熟练掌握七绝押平声韵四种谱,根据诗谱来写;</b></p><p class="ql-block">格律诗词的平仄概念、押韵、替、对、粘,等都一直是基本功。</p><p class="ql-block"><b>2.注意写作技巧,起承转合、运用关键字组合成句。</b></p><p class="ql-block">确定主题后,围绕主题设置四句,起、<span style="font-size:18px;">承、转、合尽量运用。四</span>句均包含主要关键字。</p><p class="ql-block"><b>何为起承转合?</b>从七绝四句诗上来看,思路如下:</p><p class="ql-block">出一句,可起,</p><p class="ql-block">对对联,可承,</p><p class="ql-block">起后思,可转,</p><p class="ql-block">思之果,可合。</p><p class="ql-block"><b>3.精简为诗语</b></p><p class="ql-block">对每句进行精简,去除口语化、大众化的文字,使诗句具有诗意。</p><p class="ql-block"><b>4.确定及调整押韵字</b></p><p class="ql-block">根据格律诗的押韵规则,调整诗句的押韵。例如,第二句和第四句押韵,第三句不押韵。</p><p class="ql-block"><b>5.调整文字平仄</b></p><p class="ql-block">确保诗句的平仄符合格律,使诗句读起来流畅。例如,首句可押可不押,第二句和第四句押韵,第三句不能押韵。</p><p class="ql-block"><b>6.使用对仗</b></p><p class="ql-block">虽然七绝不严格要求对仗,但可以使用对仗来增加诗句的表现力。例如,杜甫的《绝句》中,“两个黄鹂鸣翠柳,一行白鹭上青天”就是对仗工整的诗句。</p><p class="ql-block"><b>7.避免使用典故</b></p><p class="ql-block">七绝重在素描,不宜用典。避免使用复杂的典故和引用,保持诗句的简洁和直接。</p><p class="ql-block"><b>8.抓住现实性</b></p><p class="ql-block">七绝可以抓住现实性,不但能表明当下,且兼能抓住当下。例如,李白的“桃花潭水深干尺,不及汪伦送我情。”就是即景遣兴用七绝。</p><p class="ql-block"><b>9.写情深刻</b></p><p class="ql-block">七绝短小精悍,写情突出主题,意境要深刻。</p><p class="ql-block"><b>10.易于传诵</b></p><p class="ql-block">七绝仅二十八字,而语精情深,神韵隽永,令人叹咏不能自已。历代诗之佳者,不少出自无名氏,而必用七绝、言简意赅、情真意切缘故。</p><p class="ql-block">通过以上方法,可以有效提升七绝的写作技巧,创作出具有艺术魅力的七绝作品。</p><p class="ql-block"><b>三.押平声韵,七言绝句四种诗谱格律对照:</b></p><p class="ql-block"><b>(一)平起首句入韵式</b></p><p class="ql-block">格律对照例诗:李白《早发白帝城》</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平,(韵)</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平。(韵)</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平。(韵)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">朝辞白帝彩云间,(韵)</p><p class="ql-block">千里江陵一日还。(韵)</p><p class="ql-block"> 两岸猿声啼不住,</p><p class="ql-block">轻舟已过万重山。(韵)</p><p class="ql-block"><b>(二)平起首句不入韵式</b></p><p class="ql-block">格律对照例诗:</p><p class="ql-block">白居易《忆江柳》</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平。(韵)</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平。(韵)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">曾栽杨柳江南岸,</p><p class="ql-block"> 一别江南两度春。(韵)</p><p class="ql-block"> 遥忆青青江岸上,</p><p class="ql-block">不知攀折是何人。(韵)</p><p class="ql-block"><b>(三)仄起首句入韵式</b></p><p class="ql-block">格律对照例诗:李商隐《夜雨寄北》</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平,(韵)</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平。(韵)</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平。(韵)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">君问归期未有期,(韵)</p><p class="ql-block">巴山夜雨涨秋池。(韵)</p><p class="ql-block">何当共剪西窗烛,</p><p class="ql-block">却话巴山夜雨时。(韵)</p><p class="ql-block"><b>(四)仄起首句不入韵式</b></p><p class="ql-block">格律对照例诗:王维《九月九日忆山东兄弟》</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平。(韵)</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平。(韵)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">独在异乡为异客,</p><p class="ql-block">每逢佳节倍思亲。(韵)</p><p class="ql-block">遥知兄弟登高处,</p><p class="ql-block"> 遍插茱萸少一人。(韵)</p> <p class="ql-block"><b>四、七绝诗谱平仄排列步骤:</b></p><p class="ql-block">1,根据诗作第一句,第二字的平仄确定什么起,根据第一句尾字的平仄,确定什么收,若为平声,此字就是本诗的第一个韵字,决定这首诗使用什么韵。</p> <p class="ql-block">2,填写其他句尾的押韵和平仄:偶数句尾押平声韵,奇数句尾不押韵,为仄。</p> <p class="ql-block">3.根据替的规则,写出首句(第一句)4、6字的平仄。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">4.根据“对”的规则,写出对句(第二句)2、4、6位置的平仄。</p> <p class="ql-block">5,根据“粘”的规则,写出下一联前句(第三句)2、4、6位置的平仄,并根据“对”完成第四句。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">6,补齐格式,在平前加平,在仄前加仄,在平平前加仄,在仄仄前加平。这样,您这首诗的平仄对照表就完成了。</p> <p class="ql-block">7,在平前加平,是为了避免孤平;在平平前加仄,在仄仄前加平的目的是为了避免三仄尾,杜绝三平尾;在满足以上要求的情况下,其余1、3、5位置的字,可以不论平仄。如以下这种情况,也不存在格律错误,为作诗选字提供了更大的空间。</p> <p class="ql-block">五、练习:</p><p class="ql-block">1.课后练习:</p><p class="ql-block">在笔记本上,自己尝试写出<b>七言绝句</b>四种押平声韵的诗谱的平仄</p> <p class="ql-block">2.课后练习:在笔记本上,自己尝试写出<b>七言律诗</b>、四种押平声韵的诗谱的平仄</p> <p class="ql-block">3.课后练习:在笔记本上,自己尝试写出<b>五言绝句</b>四种押平声韵的诗谱的平仄</p> <p class="ql-block">4.课后练习:在笔记本上,自己尝试写出<b>五言律诗</b>四种押平声韵的诗谱的平仄</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:20px;">Ⅲ.格律诗词创作入门(第六讲)</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:20px;">总第六次作业:</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">课后作业一</b>:练一练,每日一联!</p><p class="ql-block">练一练,每日一联!(练习七言对联)</p><p class="ql-block">(通过练习七言对联,学会遣词造句、连对成诗,形成七绝。)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">课后作业二:</b>写诗练习(七绝之一)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">第六次作业(总第六周)</p><p class="ql-block">运用七绝的第二种诗谱,<span style="font-size:18px;">写一首七言绝句。(四种押平声韵的诗谱,选用</span>第二种:平起仄收式/首句不入韵式)</p><p class="ql-block">要求:</p><p class="ql-block">写一首七绝,题目可以分别是:</p><p class="ql-block">1.夏;</p><p class="ql-block">2.<span style="font-size:18px;">夏耘;</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;">3.兰;</span></p><p class="ql-block">题目也可自拟。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(从第五次到第八次作业,<span style="font-size:18px;">运用七绝四种诗谱,分</span>别写四首七绝。最好能形成组诗。题目可以分别是:</p><p class="ql-block">1.春、夏、秋、冬。</p><p class="ql-block">2.春种、夏耘、秋收、冬藏。</p><p class="ql-block">3.梅、兰、竹、菊。</p><p class="ql-block">等可以自拟题目。)</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">附诗谱二:</p><p class="ql-block"><b>(二)平起仄收式(首句不入韵式)</b></p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block"><span style="font-size:18px;"></span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">注:学员交作业时,不带诗谱。</p> <p class="ql-block"><b>附件:七言绝句诗谱(四种诗谱)</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>【吟诗入门】七言绝句的格律</b></p><p class="ql-block"><b>(押平韵有四种诗谱)</b></p><p class="ql-block">思路:就是按照“替、对、粘”的要求,在五绝诗谱前加两个字,各诗谱的格式名称也稍微变化一下即可。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>(一)平起平收式(首句入韵式)</b></p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>(二)平起仄收式(首句不入韵式)</b></p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>(三)仄起平收式(首句入韵式)</b></p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>(四)仄起仄收式(首句不入韵式)</b></p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p> <p class="ql-block"><b>作业范例:七绝、四种诗谱各一首(待补充)</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">1.七绝•今日立春</p><p class="ql-block">张庆立/正立居士</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">今晨漫步向东行,日照青苗麦地迎。</p><p class="ql-block">立野群山环镇绕,春生万物润含情。</p><p class="ql-block">2025.02.03</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">附诗谱:</p><p class="ql-block"><b>(一)平起平收式(首句入韵式)</b></p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">七言绝句 押平水韵、庚韵</p><p class="ql-block">今晨漫步向东行,日照青苗麦地迎。</p><p class="ql-block">平平中仄仄平平,仄仄平平仄仄中。</p><p class="ql-block">立野群山环镇绕,春生万物润含情。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">4.七绝•谒凤凰山刘桢书画院</p><p class="ql-block">张庆立/正立居士</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">有凤来仪书远志,登山揽胜展豪情。</p><p class="ql-block">刘桢诗画存幽院,血性宁阳后辈倾。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">附诗谱:</p><p class="ql-block">(四、仄起仄收,首句不入韵式)</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">七言绝句 押庚韵</p><p class="ql-block">有凤来仪书远志,登山揽胜展豪情。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄中仄平平。</p><p class="ql-block">刘桢诗画存幽院,血性宁阳后辈倾。</p><p class="ql-block">平平平仄平平仄,仄仄中平仄仄平。</p> <p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">学习、作业具体要求:</b></p><p class="ql-block">1.每位学习者严格遵守学习规定:</p><p class="ql-block">1.每周一晚7:30:在″诗词学习群"领取讲义;</p><p class="ql-block">2.每周二到周四:自己学习、并完成作业;</p><p class="ql-block">3.每周五到周六:统一交作业,发学习群既可;老师随时和学员交流、沟通、提出修改意见,修改作业;(修改合格的作业重新发学习群,合格后才能在诗社公众号刊登。)</p><p class="ql-block">4.周日到下周一:由诗社编辑收集合格作品,统一发公众号。</p> <p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">主讲人自我介绍:</b></p><p class="ql-block">主讲:张庆立,网名,浪淘沙,号正立居士,山东泰安市人。山东省诗词学会会员、泰安市诗词学会会员、宁阳县诗词学会会员、《宁阳诗词》公众号责任编辑。酷爱诗歌,特别是格律诗词。作品散见于《泰安日报》《齐鲁晚报》《中华诗人纸刊》《泰安诗词》《宁阳诗词》《汶水之滨》《正立诗词》等网络平台。业余创作格律诗词700余首,收藏于个人美篇中,美篇号“龙凤正立”,多篇诗词被美篇官方推荐为“精选”等。</p><p class="ql-block">追求诗风:豪迈大气!坚持诗教育人、书写人生感悟、传播正能量。</p>