读《从容淡定 过一生》(mp574-2525)

半日闲

<p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">202503,读了李叔同著的《从容淡定过一生》(R511-2511)。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">李叔同(1880年10月23日-1942年10月13日),著名音乐家、美术教育家、书法家、戏剧活动家,中国话剧的开拓者之一。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">担任过教师、编辑,后剃度为僧,法名演音,号弘一,晚号晚晴老人,后被人尊称为弘一法师。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">1913年,李叔同受聘为浙江两级师范学校(后改为浙江省立第一师范学校)音乐、图画教师。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">1915年,兼任南京高等师范学校音乐、图画教师,并谱曲南京大学历史上第一首校歌。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">李叔同英年出家潜心修佛,1942年10月13日,圆寂于泉州不二祠温陵养老院晚晴室。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">李叔同凡尘39年,佛堂24年。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">他是我国首位开创裸体写生的教师,是我国著名漫画家丰子恺的恩师,也是我国著名画家潘天寿的引路人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">他是最早将话剧引入中国的新文化运动先驱。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">他主编了我国第一本音乐期刊,代表作《送别》感动数代人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">2023年5月5日,国家文物局公布了1911年后已故书画类作品限制出境名家名单,根据名单,李叔同作品一律不准出境。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">以前陆陆续续看过听过弘一法师的一些介绍和名言,对其在从事的学校教学等事业如日中天时出家,以及他出家后对家人的绝情不甚理解。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">有一段话印象很深,在他出家后他妻子找到他,他妻子叫他叔同,他回答说:这里没有李叔同,只有演音(弘一)……</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">阅读此书,可说是比较系统地了解李叔同的人生轨迹和思想。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">书中有多篇幅是对经文和佛学知识的解答,许多也看不太懂,只是作了些学习和了解。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">李叔同出生在天津河东一户官商家庭。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">由于其母是小妾,所以地位很卑微。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">作为庶子,他的身份无法与其兄弟相比,从小就感受到不公正的待遇和压抑感,为其出家埋下了伏笔。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">5岁时,因父去世,其处境更艰难。李叔同从小养成了沉默寡言的内向性格,终日与书作伴,与画为伍,只有在书画的世界里,才能找到快乐与自由。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">由于其父对佛教的诚信,使他在从很小的时候就有机会接触到佛教经典,受到佛法的熏陶。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">也只有在念经的时候,他才能感受到平等和安详以及那种空灵的感受。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">导致他出家的因素很多,其中不乏小时候的家庭熏染,还有一些是他后来的经历。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">在上海期间,他参与成立了上海书画公会。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">后来由于公会解散,他的长子在出生后不久也夭折了,不久其母亲又过世了,多重不幸给他带去了不小的打击。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">有很多人猜测他出家的原因,而且争议颇多。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">他认为每个人做事都有自己的原则、兴趣方式方法以及对事物的理解,这些本就永远不会相同的,就是说了别人也不会理解。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">当时他的心境,是想更多地去追求一种更高、更理想的方式,以教化自己和世人。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">如今,我们身处喧哗浮躁的现代社会,有时可能会遗失生命里那份曾经纯净的初心,或许依然在紧张忙乱的节奏中寻找自我。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">走近弘一法师李叔同,让他用佛思禅语解读现实人生,可帮助我们解决人生的困惑与苦恼,学会“不迷于心,不乱于神,不困于情”,做到“从容淡定”,懂得“看透,看开,看淡”,也许可帮助我们静坐水流处,从容淡定,笑看风云起,享受自己“小确幸”的人生。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">对于佛法,弘一法师认为,佛法非迷信、非宗教、非哲学,非违背于科学、非厌世、非不宜于国家之兴盛、非能灭种、非废弃慈善事业,非是分利、非说空以灭人世。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">对于佛教,弘一法师认为,不愿意去分别哪一宗哪一派,因为各宗各派都各有各的长处。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">但有一点,无论哪一宗哪一派的学僧,却非深信不可,那就是佛教的基本原则:深信善恶因果报应,善有善报,恶有恶报,同时,深信诸佛菩萨的灵感。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">药无贵贱,愈病者良。佛法的目的是求觉悟,本无种种差别,但欲求达到觉悟之目的地以前,必有许多途径,而在此途径上,自不妨有种种宗派之不同。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">我国自东汉以后,除将印度所传来的佛法精神完全承受外,并加以融化光大,于中华民族文化之伟大悠远的基础上,更开展中国佛法之许多特色。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">至隋唐时,便渐成就大小乘各宗立裂之势。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">书中,介绍了佛教主要的十宗。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">律宗又名南山宗,唐终南山道宣律师所立,依《法华》《涅槃》经义。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">俱舍宗,依《俱舍论》而立。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">成实宗,依《成实论》而立。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">三论宗(又名性宗、空宗),三论者,即《中论》《百论》《十二门论》。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">法相宗(又名慈恩宗、有宗),依《解深密经》《瑜伽师地论》而立,唐玄奘法师盛弘此宗。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">天台宗(又名法华宗),以《法华经》为正依。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">华严宗(又名贤首宗),以《华严经》为依。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">禅宗,《金刚经》《楞伽经》为此宗常所依用者。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">密宗(又名真言宗),《大日经》《金刚顶经》《苏悉地经》为正所依。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">净土宗,依《无量寿经》《观无量寿佛经》《阿弥陀经》而立。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">修行要做到惜福、习劳、持戒、自尊。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">惜就是爱惜,福就是福气。就是我们纵有福气,也要加以爱惜,切不可浪费。有时候人的福气是很微薄的,如不爱惜,将这很薄的福享尽了,就要受莫大的痛苦,即乐极生悲。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">习劳就是凡事自己动手去做,不可依赖别人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">自尊就是自己尊重自己,可是人都喜欢人家尊重我,而不知自己尊重自己;不知道要想人家尊重自己,必须从自己尊重自己做起。自尊是自己增进自己的德业,其中没有一丝看不起人的意思。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">书中有许多弘一法师的格言。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">律己,宜带秋气;处事,须带春风。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">以虚养心,以德养身,以仁养天下万物,以道养天下万世。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">不为外物所动之谓静,不为外物所实之谓虚。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">敬守此心,则心定;敛抑其气,则气平。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">谦退是保身第一法,安详是处事第一法,涵容是待人第一法,恬淡是养心第一法。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">涵养,全得一个缓字,凡言语、动作皆是。应事接物,常觉得心中有从容闲暇时,才见涵养。逆境顺境看襟度,临喜临怒看涵养。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">得意淡然,失意泰然。气忌盛,心忌满,才忌露。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">聪明睿智,守之以愚;道德隆重,守之以谦。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">不自重者取辱,不自畏者招祸。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">事当快意时须转,言到快意时须住。故君子得意而忧,逢喜而惧。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">人当变故之来,只宜静守,不宜躁动。即使万无解救,而志正守确,虽事不可为,而心中可白。否则必致身败,而名亦不保,非所以处变之道。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">安莫安于知足,危莫危于多言。择友以求益,改过以全身。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">心志要苦,意趣要乐,气度要宏,言动要谨。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">何以息谤,曰:无辩。何以止怨,曰:不争。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">穷天下之辩者,不在辩而在讷。伏天下之勇者,不在勇而在怯。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">精明须藏在浑厚里作用。古人得祸,精明人十居其九,未有浑厚而得祸者。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">盛喜中勿许人物,盛怒中勿答人书。喜时之言多失信,怒时之言多失体。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">群居守口,独坐防心。</span></p> <p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">生命从容淡定,如春的萌动,感受漂泊如鸥。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">步履从容淡定,如夏的轩昂,感受向前如舟。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">心境从容淡定,如秋的缤纷,感受情厚如酒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">人生从容淡定,如冬的积淀,感受岁月如流。</span></p>