【黑马微刊第2504期】第二课 王维七律《留春雨中春望之作应制》赏析

YP

<p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:20px;">第二课 王维七律</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:20px;">《留春雨中春望之作应制》赏析 </b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:20px;"> </b><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:18px;">朱 文 胜</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:20px;"> </b><b style="color:rgb(237, 35, 8); font-size:15px;">2025年3月4日</b></p><p class="ql-block"><b> 一、王维七律《留春雨中春望之作应制》</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;">渭水自萦秦塞曲,黄山旧绕汉宫斜。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">銮舆迥出千门柳,阁道回看上苑花。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">云里帝城双凤阙,雨中春树万人家。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;">为乘阳气行时令,不是宸游重物华。</p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block"><b> 二、作者简介</b></p><p class="ql-block"> 王维(701-761),字摩诘。山西蒲州人。进士。盛唐著名诗人,画家,多才多艺。任大乐丞官。被贬为济州司仓司马,后任右拾遗、监察御史。因安禄山攻陷长安时曾受职,乱平后降为太子中允。后官至尚书右丞,故有王右丞之称。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b> 三、注释</b></p><p class="ql-block">1. 渭水: 即渭河,在陕西中部。</p><p class="ql-block">2. 秦塞: 秦关、秦野。</p><p class="ql-block">3. 黄山 : 黄麓山,在陕西兴平县北。</p><p class="ql-block">4. 汉宫: 也指唐宫。</p><p class="ql-block">5. 銮舆:皇帝的乘舆。</p><p class="ql-block">6. 迥出: 远出。</p><p class="ql-block">7. 千门: 指皇帝的重重门户。</p><p class="ql-block">8. 上苑: 泛指皇家的园林。</p><p class="ql-block">9. 阙: 宫门前的望楼,泛指皇帝中的楼观。</p><p class="ql-block">10. 阳气: 指春气。</p><p class="ql-block">11. 宸游: 指皇帝出游。</p><p class="ql-block">12. 物华: 美好的景物。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>四、赏析</b></p><p class="ql-block"><b>(一)诗意赏析</b></p><p class="ql-block"> 渭水萦绕着秦关曲折地东流,黄麓山环抱着汉宫长年依旧。</p><p class="ql-block"> 皇帝远出千重宫门夹道杨柳,阁道回看上林百花恰似锦绣。</p><p class="ql-block"> 帝城高耸入云的是凤阁凤楼,春雨润泽千家树木美不胜收。</p><p class="ql-block"> 为了把握住春光时令出巡民忧,不是因为玩赏春光驾车逛游。</p> <p class="ql-block"><b>(二)诗句分析</b></p><p class="ql-block"> 首联“渭水自萦秦塞曲,黄山旧绕汉宫斜”,写由阁道中向西北眺望所见的景象。渭水曲折地流过秦地,渭水边的黄山盘绕在汉代黄山宫脚脚下。作为长安的陪衬和背景的渭水、黄山、秦塞、汉宫的出現,不仅显得开阔,而且有“秦”、“汉”的词语,带上一层浓郁的历史色彩。</p><p class="ql-block"> 颔联“銮舆迥出千门柳,阁道回看上苑花”,写春望中的人。皇帝的车驾穿过夹道垂柳和千重宫门,走上架设在空中高出宫门柳树之上的阁道(天桥),回望上苑繁盛的花和柳,春色满宫苑。</p><p class="ql-block"> 颈联“云里帝城双凤阙,雨中春树万人家”,继续写回看中的景象。云雾低回缭绕,盘旋在广阔的长安城上,云雾中托出一对髙耸的凌空飞起的凤阙;万家和千树滋润在茫茫春雨之中,显得生机勃发。春树、人家和宫阙,互相映衬,更显出帝城的阔大、壮观和昌盛。这是一幅带着立体感的春雨长安图。</p><p class="ql-block"> 尾联“为乘阳气行时令,不是宸游重物华”,写这次天子出游,本是因为阳气畅达,顺天道而行时令,并非为了赏玩春景。这是一种所谓寓规于颂,把皇帝的春游,说成是有政治意义的活动。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b>(三)章法分析</b></p><p class="ql-block">首联是起,写春望所见的景象。</p><p class="ql-block">颔联是承,续写回望所见的景象。</p><p class="ql-block">颈联再承,仍然写回望所见的景象。</p><p class="ql-block">尾联是转与合,歌颂皇帝出游是行时令而非玩赏。</p> <p class="ql-block"><b>(四)格律分析</b></p><p class="ql-block">1、格式: 仄起仄收式</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄: 渭水自萦秦塞曲</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平: 黄山旧绕汉宫斜</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄: 銮舆迥出千门柳</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平: 阁道回看上苑花</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄: 云里帝城双凤阙</p><p class="ql-block">平平仄仄仄平平: 雨中春树万人家</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄: 为乘阳气行时令</p><p class="ql-block">仄仄平平仄仄平: 不是宸游重物华</p><p class="ql-block">(1)此诗由四种格式所组成</p><p class="ql-block">①仄起仄收式</p><p class="ql-block">②平起平收式</p><p class="ql-block">③平起仄收式</p><p class="ql-block">④仄起平收式</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(2)平仄相对看偶位</p><p class="ql-block">首联起句第二字与对句第二字平仄相对:仄对平(水对山)。</p><p class="ql-block">首联起句第四字与对句第四字平仄相对:平对仄(萦对绕)。</p><p class="ql-block">首联起句第六字与对句第六字平仄相对:仄对平(塞对宫)。</p><p class="ql-block">颔联起句第二字与对句第二字平仄相对:平对仄(舆对道)。</p><p class="ql-block">颔联起句第四字与对句第四字平仄相对:仄对平(出对看)。</p><p class="ql-block">颔联起句第六字与对句第六字平仄相对:平对仄(门对苑)。</p><p class="ql-block">颈联起句第二字与对句第二字平仄相对:仄对平(里对中)。</p><p class="ql-block">颈联起句第四字与对句第四字平仄相对:平对仄(城对树)。</p><p class="ql-block">颈联起句第六字与对句第六字平仄相对:仄对平(凤对人)。</p><p class="ql-block">尾联起句第二字与对句第二字平仄相对:平对仄(乘对是)。</p><p class="ql-block">尾联起句第四字与对句第四字平仄相对:仄对平(气对游)。</p><p class="ql-block">尾联起句第六字与对句第六字平仄相对:平对仄(时对物)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">(3)平仄相粘看偶位</p><p class="ql-block">首联对句第二字与颔联起句第二字平仄相粘: 平粘平(山对舆)。</p><p class="ql-block">首联对句第四字与颔联起句第四字平仄相粘: 仄粘仄(绕对出)。</p><p class="ql-block">首联对句第六字与颔联对句第六字平仄相粘: 平粘平(宫对门)。</p><p class="ql-block">颔联对句第二字与颈联起句第二字平仄相粘: 仄粘仄(道对里)。</p><p class="ql-block">颔联对句第四字与颈联起句第四字平仄相粘: 平粘平(看对城)。</p><p class="ql-block">颔联对句第六字与颈联起句第六字平仄相粘: 仄粘仄(苑对凤)。</p><p class="ql-block">颈联对句第二字与尾联起句第二字平仄相粘: 平粘平(中对乘)。</p><p class="ql-block">颈联对句第四字与尾联起句第四字平仄相粘: 仄粘仄(树对气)。</p><p class="ql-block">颈联对句第六字与尾联起句第六字平仄相粘: 平粘平(人对时)。</p> <p class="ql-block"><b>2、平仄合律。</b></p><p class="ql-block"><b>3、押韵</b>: 押《平水韵》六麻韵: 斜、花、家、华。</p><p class="ql-block"><b>4、对仗</b></p><p class="ql-block">(1)颔联对仗工整</p><p class="ql-block">①平仄相对构成对仗:舆对道,平对仄;出对看,仄对平;门对苑,平对仄;柳对花,仄对平。</p><p class="ql-block">②词性相对构成对仗:銮对阁,名词相对;舆对道,名词相对;迥对回,动词相对;出对看,动词相对;千门对上苑,名词相对(千对上,不对);柳对花,名词相对。</p><p class="ql-block">③句式结构相同,皆是二二二一结构,构成对仗。</p><p class="ql-block">(2)颈联对仗工整</p><p class="ql-block">①平仄相对构成对仗:里对中,仄对平;城对树,平对仄;凤对人,仄对平;阙对家,仄对平。</p><p class="ql-block">②词性相同构成对仗:云对雨,名词相对;里对中,方位名词相对;帝对春,名词相对;城对树,名词相对;双对万,数词相对;凤对人,名词相对;阙对家,名词相对。</p><p class="ql-block">③句式结构相同,皆是二二一二结构,构成对仗。</p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">第二课作业</b></p><p class="ql-block">一、主题: 桃花。</p><p class="ql-block">二、体裁: 七律。</p><p class="ql-block">三、格式: 仄起仄收式</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">仄仄平平平仄仄,平平仄仄仄平平。</p><p class="ql-block">平平仄仄平平仄,仄仄平平仄仄平。</p><p class="ql-block">四、押韵: 押《平水韵》一东韵。</p><p class="ql-block">五、每个字平仄以《平水韵》规定的为准。</p><p class="ql-block">六、交稿时间: 2025年3月7日7:00-20:00。</p><p class="ql-block">七、美篇刊发时间: 3月10日。</p><p class="ql-block">​</p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">【诗联班黑马微刊】</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">主管:龙南市老年大学</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">主办:老年大学诗词楹联班</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">编 审:朱文胜 廖房明</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">主 编:王益平</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">编 委:赖国娣 廖寒清 方小荔 </span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);"> 唐日呈 尹远清</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">图 片:网 络 廖房明</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">2025年3月4日</span></p>