王勃赋文

山蹊子

<p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">涧底寒松赋</span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">唐·王勃</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">岁八月壬子,旅游于蜀。寻茅溪之涧,深溪绝磴。人迹罕到,爰有松焉。冒霜停雪,苍然百丈,虽崇柯峻颖,不能逾其岸。呜呼斯松!托非其所,出群之器,何以别乎?盖物有类而合情,士因感而成兴。遂作赋曰:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">惟松之植,于涧之幽。盘柯跨崄,沓柢凭流。寓天地兮何日?沾雨露兮几秋?见时华之屡变,知俗态之多浮。故其磊落殊状,森梢峻节。紫叶吟风,苍条振雪。嗟英鉴之希遇,保贞容之未缺。攀翠崿而行疲,指丹霄而望绝。已矣哉!盖用轻则资众,器宏则施寡。信栋梁之已成,非榱桷之相假。徒志远而心屈,遂才高而位下。斯在物而有焉,余何为而悲者?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">词句注释</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">壬子:古代以干支纪日,总章二年(669年)八月己丑朔,壬子即二十四日。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">蜀:即今四川,唐属剑南道。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">茅溪:溪名。涧:夹在两山间的流水。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">磴(dèng):石阶。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">爰(yuán):却,乃。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">苍然:树色青翠的样子。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">崇:高。柯:枝。峻:大,这里指长。颖:指针叶。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">逾:越过。岸:指深溪两边的悬崖。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">有类:不同类别。合情:合乎情理。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">崄(xiǎn):高险。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">沓(tà):错综重叠。柢(dǐ):树根。凭流:临涧水。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">寓:寄居。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">沾:滋润。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">时华:时光。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">俗态:世俗情态。浮:飘浮。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">磊落:高大的样子。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">森梢(shāo):繁密的枝叶。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">紫叶:经霜雪严寒侵袭后的松叶。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">振雪:在雪中抖动。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">英鉴:英明的识见。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">贞容:坚贞高尚的仪态品质。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">翠崿(è):翠绿色的山崖。形疲:枝体疲惫。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">丹霄:天空。吟风:随风啸鸣。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">用轻:器物轻微。资众:需要者多。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">器宏:器物庞大。施寡:使用者少。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">榱桷(cuī jué):椽子。假:凭借。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">心屈:心志压抑。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">遂:虽然。[3]</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">白话译文</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">逐句 全译</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">总章二年八月二十四日,漫游蜀中,遂于草莱之中,寻索清溪幽涧,溪流幽邃,石级陡峻,人迹罕至的地方,却有一株松树。它顶着霜雪屹立着,苍翠的枝干高达百丈,再大的树也超不过它。可惜,这松树长得不是地方,即便有超群的材质,人们又怎么能认识到呢?原来事物虽然各不相同,情理可是一样。我有所感触,兴之所至,就写了这篇赋:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">松树长在幽深的涧谷,虬枝高峻,深根临水,它什么时候寄寓在这天地之间的?受大自然雨露润泽有多少年了?看到应时花卉的随时变易,就会知道世俗之态的浅薄浮泛,所以它浑身肃穆,显出气派嵚崎磊落,不同凡俗的风采。它的叶子在冷风中吟啸,枝条在风雪中奋动,可惜,难于遇见明鉴之人,只能保持自己贞纯独特的姿质了。攀着青翠的山崖,显得疲累,它熄灭了伸向高远天空的愿望。算了吧!原来,物微则用者众,才大则役者少。当然,长成栋梁之材,不是椽子所能替代的。但空远大的抱负而心实委屈,于是造成了才高而位下这种局面。既然这在物类也有,我为什么要悲伤呢?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">释迦佛赋 </span></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:20px;">唐·王勃</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">原夫佛者,觉也,神而化之。修六年而得道,统三界以称师。帝释梵王,尚犹皈依;老聃宣父,宁不参随?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">昔如来下兜率天,生中印土。降神而大地摇动,应迹而诸天拥护。九龙吐水,满身而花落纷纷;七宝祥云,举足而莲生步步。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">盖以玉辇呈瑞,金轮启图。恩沾九有,行洽三无。宝殿之龙颜大悦,春闱之凤德何虞。方知灌顶之灵心,兴王后嗣;必为万类之化主,作帝中枢。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">岂不知海量无边,天情极广?厌六宫珠翠之色,恶千妃丝竹之响。雪山深处,全抛有漏之身心;海月圆时,顿悟无为之法相。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">莫不魔军振动,法界奔惊。觉阎浮之日出,睹优况之华生。十方调御皆来,圆光自在;六趣含灵尽喜,金色分明。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">暨乎万法归空,双林告灭。演摩诃般若之教,示阿耨多罗之诀。普光殿里,会十地之华严;耆阇山中,投三乘之记别。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">是知灵觉无尽,神理莫闻。芥子纳三千之国,藕丝藏百万之兵。目容修广于青莲,寒生定水;毫相分明于皓月,照破迷云。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">群机而不睹灵踪,万世而空留圣迹。嗟释迦之永法将尽,仰慈氏之何日调伏。我今回向菩提,一心归命圆寂。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">《滕王阁序》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">【唐】王勃。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">豫章故郡,洪都新府。星分翼轸,地接衡庐。襟三江而带五湖,控蛮荆而引瓯越。物华天宝,龙光射牛斗之墟;人杰地灵,徐孺下陈蕃之榻。雄州雾列,俊采星驰。台隍枕夷夏之交,宾主尽东南之美。都督阎公之雅望,棨戟遥临;宇文新州之懿范,襜帷暂驻。十旬休假,胜友如云;千里逢迎,高朋满座。腾蛟起凤,孟学士之词宗;紫电青霜,王将军之武库。家君作宰,路出名区;童子何知,躬逢胜饯。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">时维九月,序属三秋。潦水尽而寒潭清,烟光凝而暮山紫。俨骖騑于上路,访风景于崇阿;临帝子之长洲,得天人之旧馆。层峦耸翠,上出重霄;飞阁流丹,下临无地。鹤汀凫渚,穷岛屿之萦回;桂殿兰宫,即冈峦之体势。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">披绣闼,俯雕甍,山原旷其盈视,川泽纡其骇瞩。闾阎扑地,钟鸣鼎食之家;舸舰弥津,青雀黄龙之舳。云销雨霁,彩彻区明。落霞与孤鹜齐飞,秋水共长天一色。渔舟唱晚,响穷彭蠡之滨;雁阵惊寒,声断衡阳之浦。遥襟甫畅,逸兴遄飞。爽籁发而清风生,纤歌凝而白云遏。睢园绿竹,气凌彭泽之樽;邺水朱华,光照临川之笔。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;"><span class="ql-cursor"></span>四美具,二难并。穷睇眄于中天,极娱游于暇日。天高地迥,觉宇宙之无穷;兴尽悲来,识盈虚之有数。望长安于日下,目吴会于云间。地势极而南溟深,天柱高而北辰远。关山难越,谁悲失路之人?萍水相逢,尽是他乡之客。怀帝阍而不见,奉宣室以何年?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">嗟乎!时运不齐,命途多舛。冯唐易老,李广难封。屈贾谊于长沙,非无圣主;窜梁鸿于海曲,岂乏明时?所赖君子见机,达人知命。老当益壮,宁移白首之心?穷且益坚,不坠青云之志。酌贪泉而觉爽,处涸辙以犹欢。北海虽赊,扶摇可接;东隅已逝,桑榆非晚。孟尝高洁,空余报国之情;阮籍猖狂,岂效穷途之哭!</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">勃,三尺微命,一介书生。无路请缨,等终军之弱冠;有怀投笔,慕宗悫之长风。舍簪笏于百龄,奉晨昏于万里。非谢家之宝树,接孟氏之芳邻。他日趋庭,叨陪鲤对;今兹捧袂,喜托龙门。杨意不逢,抚凌云而自惜;钟期既遇,奏流水以何惭?</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">呜乎!胜地不常,盛筵难再;兰亭已矣,梓泽丘墟。临别赠言,幸承恩于伟饯;登高作赋,是所望于群公。敢竭鄙怀,恭疏短引;一言均赋,四韵俱成。请洒潘江,各倾陆海云尔:</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">滕王高阁临江渚,佩玉鸣鸾罢歌舞。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">画栋朝飞南浦云,珠帘暮卷西山雨。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">闲云潭影日悠悠,物换星移几度秋。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">阁中帝子今何在?槛外长江空自流。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">寒梧栖凤赋</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">王勃</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">以“孤清夜月”为韵。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">凤兮凤兮,来何所图?出应明主,言栖高梧。梧则峄阳之珍木,凤则丹穴之灵雏。理符有契,谁言则孤?游必有方,哂南飞之惊鹊;音能中吕,嗟入夜之啼乌。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">况其灵光萧散,节物凄清。疏叶半殒,高歌和鸣。之鸟也,将托其宿止;之人也,焉知乎此情?月照孤影,风传暮声。将振耀其五色,似箫韶之九成。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">九成则那,率舞而下。怀彼众会,罔知淳化。虽璧沼可饮,更能适于醴泉;虽琼林可栖,复忆巡于竹榭。念是欲往,敢忘昼夜?苟安安而能迁,则思思其不暇。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">故当披拂寒梧,翻然一发。自此西序,言投北阙。若用之衔诏,冀宣命于轩阶;若使之游池,庶承恩于岁月。可谓择木而俟处,卜居而后歇。岂徒比迹于四灵,常栖栖而没没?</span></p>