识读不易的唐夏州都督墓志

有石庐

<p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">此墓志横30厘米,竖29厘米,9行,行9字,共71字。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">字粗看古拙雄浑,细看不少笔画执拗,多不可辨识,现连猜带蒙,将其内容录下:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">大唐故夏州都督朔方</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(这第一行字应无异意,但朔方后面一字不可识,第二字勉强可辨一“副”字,第四字为“便”,但和前“大”字相连,则为“大便”,不可解。唐开元时,在夏州设有朔方军,有朔方军节度使及朔方军副大使的职位,故此四字或为)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">军副大使</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(则可读通,下)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">开国公</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(国字亦为误字)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">常</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(?)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">府君孙</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(此字亦不可辨,且解为孙字亦不可解,一般应为志)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">并序</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">囗</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(此字不可识,似京或禀,但讲不太通)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">圯府华</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(推断为“華”字)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">原县观</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(似“觀”而缺笔画)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">相乡善化里</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(里字也写的不规范,但华原县观相乡善化里应该没错,为唐时长安地名)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">亡人常</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(此字不可识)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">年八十四 㓈</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(此字意难解)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">开元九年十一月 口</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(此字不可辨)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">墓</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(似墓字又似慕字)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">囗</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(不可辨)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">华</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(于前面华原县华字相似)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">北观在神</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(神礻字旁写作禾字)</span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">原开元十二年三月十日常</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(不可辨)</span><span style="font-size:15px;"> </span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">诔</span><span style="font-size:15px; color:rgb(128, 128, 128);">(不可辨) </span><span style="font-size:15px; color:rgb(22, 126, 251);">记</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">以上为大致识读的内容。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">夏州都督府是隋时的朔方郡,唐贞观二年改为夏州都督府,地领夏、绥、银三州,是唐在西北的战略之地,都督府都督掌握当地军政大权。节度使是唐朝后期最高行政官职,但最初起源于对边地都督的军事授权,唐开元时期是节度使发展时期,节度使开始成为唐朝对边州都督府长官授予的军事职称,由此,推断墓主为“夏州都督朔方军副大使”。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">此志简略,无墓主生平介绍,可能是改葬墓志,这也可以解释墓志中两个日期,开元九年及开元十二年,第二个时间应该是改葬时间。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:15px;">至于此志的书法特点,苍劲中有稚拙,且多漏笔误划,我推测,书写者书法老到,而刻石者则大概不识字,糊涂刻去,才形成了这种熟涩并存 、厚拙相交的有趣的书写意味。</span></p>