<h1><span style="font-size:22px;"> 泉州承天寺,初名“南禅寺”,又名“月台寺”,位于鲤城区南俊路36号。该寺始建于南唐保大末年至中兴初年(公元957-958年)。由清源军节度使留从效舍其别墅南园改建。与开元寺、崇福寺并称“泉州三大丛林”。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;"> 承天寺环境清幽,寺中有被称为“城市山林”的十奇景,南宋泉州太守王十朋(字梅溪)将这十景加以总结,题有《承天寺十奇诗》七律十首。明天启六年丙寅(1626年),晋江人、时任礼部尚书、著名书法家张瑞图游承天寺时,于湛初上人的无垢轩中挥毫,以行楷小字书写《宋王梅溪先生题承天寺十奇诗》、他自题的《和瑶台明月》诗及明方志史学家何乔远《和塔无棲禽》诗,后镌刻在四方长方形的黑页岩石版上,嵌于大雄宝殿东廊墙壁间,被誉为“诗、书、刻”三绝。上世纪非常年代,承天寺遭毁灭性破坏,后此诗刻板被泉州市文管会收藏,现移交泉州市博物馆,成为珍贵的历史文物。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;"> 今天我们再来找找诗中的“十奇景”。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">一、榕迳午阴</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">古树连枝护午阴,萧萧门迳日沉沉。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">清风拂地尘无染,暑日当空热不侵。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">柏子庭前增祖意,梅花夜后悟真心。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">雪霜经尽年年在,人事往来几古今。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">此景指北宋景德(1004-1007年)中僧人祖珍于承天寺山门“月台”甬道(约百米)右侧建七座石塔之间所植的大榕树。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">二、塔无禽棲</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">团团七塔镇瑶台,万古清冷绝尘埃。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">古佛放光随代起,文殊誓愿下身来。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">依棲野鸟秽无触,飘泊苍蝇头不抬。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">自是真如常不灭,檀那永在法门开。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">七座石塔,亦称“七佛塔”,位于承天寺山门“月台”甬道右侧。相传,栖息塔上的野鸟从未拉屎污秽塔身。停泊塔顶的苍蝇每一只都是头朝下。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">三、偃松清风</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">榕树阴阴无厚薄,经行在在有偏傍。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">入门月皎人知少,拂面清风道念张。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">神禹浚川为贡物,秦皇避雨亦封王。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">虬枝但得年年在,一任他人说短长。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">偃松今无存,据诗意,似在天王殿门前东侧。人立偃松下,有南风徐来。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">四、瑶台明月</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">蓝苑寂静夜中分,高挂楼台月一轮。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">四野风尘浑不动,一天星斗尽成吞。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">蛟龙扶榜堪同出,鸾凤带笙犹可闻。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">佛国泉南为甲刹,年年光彩镇长存。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">瑶台今无存,据推测,寺后园原有一月台。应建在寺中最高点的鹦山上,才能使“四野风尘”尽收眼底。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">五、捲簾朝日</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">超师未悟在真关,一咲庭前心已安。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">红旭高升明海内,青山画出远簷端。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">簾帏揭起声名在,禅道流传时代看。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">千古丛林无变易,纷纷人事几凋残。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">据诗意,大雄宝殿原有帘帏可揭,法超禅师揭帘到“庭前”观看“红旭高升”。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">六、推篷夜雨</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">子城肇立等何期,夜雨飘篷滴不移。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">可有高朋思剪烛,岂无闲士听眠时。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">一楼鼓角声沉滞,千里婵娟色未知。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">宴坐楼台天欲晓,二仪方见乃无私。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">承天寺原依傍子城。据诗意,南宋之前承天寺就建有“楼台”,方能“宴坐”其上,推开窗篷而见“子城”,并听“鼓角”。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">七、方池梅影</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">和靖先生去久长,此花倒影浸方塘。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">犹添月台清佳景,还忆松风送远香。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">驿使春来也寄信,寿阳额上减粘妆。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">只今风韵名传老,早赋西湖行一章。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">“方池”今位于寺东,池形为方,池周种植各种梅花。每年正月前后梅花盛开时,最为应景。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">八、啸菴竹声</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">蓝苑小筑绝尘埃,丛竹迎风四面栽。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">但得庵中元主在,方知法外偏含来。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">日移疏影来还去,风撼幽窗闭又开。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">侧耳不随声色往,一轮明月满瑶台。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">啸菴原可能在寺后园,与瑶台相接,四周遍植丛竹,自成一区。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">九、鹦山暮云</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">返照东方映彩明,鹦山犹带暮云生。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">狂风不作承天起,微雨欲来遍地横。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">江右开时知御阙,闽南浮处识温陵。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">空飞本是无心物,为雨为霖从我行。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">宋时,泉郡佛教盛行,鹦山之顶,日有云气覆之。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">十、石如鹦鹉</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">泉南杰出一高峰,碣石浑如鹦鹉容。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">毛羽不生随地老,文彩难画等天终。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">能言彩凤名堪比,守拙高人道不同。</span></h1><h1><span style="font-size:22px;">自是六丁亡已久,惟留只影度春冬。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">据《闽书》载,鹦山原“有巨石卓立如鹦鹉,故名”。原石已佚。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">南宋泉州太守王十朋所题的十景,目前能找到只有五景。承天寺在“留从效南园故址”石碑后的碑廊内,又选出了“新十景”,其中“榕迳午阴”、“塔无禽棲”、“方池梅影”、“鹦山暮云”、"石如鹦鹉"与原诗一样,另新五景如下:</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">1、月台倒影</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">相传,古代承天寺山门外,原是一片大水田,正对山门的有个“步厝池”,每当明月当空的夜晚,山门横匾“月台”两字便倒映于“步厝池”水面,成为一大奇观。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">如今,“步厝池”已无存,其处早已成为承天巷地域。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">2、梅石生香</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">梅花石,原被砌置在天王殿门槛前面,为砛踏石。相传此石能于午时生香,心具善根的人迈过“梅花石”都会心领神悟,闻到梅花的淡淡香味,曰“梅石生香”。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">现嵌于寺东侧大悲殿前的照壁。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">3、狮子吐烟</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">位于天王殿后,弥勒殿前。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">殿前拜庭有座青石雕成的焚香炉,古称“狮子吐烟”。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">4、飞来古塔</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">位于大雄宝殿前榕树下,左右各有一座“飞来塔”。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">相传数百年前,有位台湾游方和尚,双手托着两座塔,四方化缘。一天,双塔不翼而飞,佛祖托梦给他,说只有找到宝刹作为立身之地,双塔方能回归。后这位台湾和尚到泉州找到承天寺,定居该寺。不久,果然双塔飞来,耸立在大雄宝殿前,取名“飞来塔”。</span></h1> <h1><b style="font-size:22px;">5、一尘不染</b></h1><h1><span style="font-size:22px;">位于寺东侧大悲殿后的“一尘精舍”。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">这里布置明静雅致,环境清幽,一尘不染。寓意着心灵的纯净与超脱,是修行者追求的理想境界。</span></h1> <h1><span style="font-size:22px;">可喜的是,在泉州市博物馆二楼展厅的第四展室,如今仍展出张瑞图所书的“十奇诗”中的一块石板。(完)</span></h1>