<p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">前言</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">守正见真——靳尚谊素描艺术研究展由北京靳尚谊艺术基金会、上海海派艺术馆主办,是我们学术研究的幸运。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">靳尚谊先生是我国美术界集油画创作、艺术教育、学术研究、组织领导于一身的领军人物。艺术成就卓著,影响深远。靳先生的从艺治学经历,完全与共和国同龄。他的艺术实践研究深度地参与了新中国文化建设的历史进程。研究先生的素描成果,具有当下的启新意义。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">这次展览我们能清楚的看到,靳先生的艺术道路是从现实主义绘画入手的。绘画的基础知识是由苏联专家马克西莫夫亲授。这两点有效地奠定了他的绘画根基。之后他深入地探讨了东西方绘画语言特征与文化精神的特性,并加以融合和深度的探索。以现代视角与古典绘画的精要对现实的关注,以简练概括的绘画语言,把研究性与表现力深度结合,创作了凸显油画的造型特征与东方审美的当代中国油画高度。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">从靳先生的素描作品与创作画稿中,我们看到了一种极为清澈的艺术直觉力与严整的理性思维能力。对造型艺术的本质研究始终清醒,稳固的积累与进展。无论社会环境如何纷繁变换,他始终能找准方向,坚守本根,严整的把握艺术逻辑,在要害处发力。不仅持续推进了自己的创作实践,同时广泛有效地影响了中国油画的深入发展。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">本来靳先生的每一件优秀的素描与油画作品早已被大家熟知。包括先生的艺术思想,教学论述和造型原理的透彻思考都产生了深远的影响。此次专题展览经过策展人和学术团队的认真梳理与策划,清晰系统地展示了成为靳尚谊先生纯正典雅的高水平艺术背后的绘画精要,认识决定其绘画质量的原理所在。针对今天有些人把素描看成是初级的习作,而忽视了素描的造型原理是达到艺术水平的根本保障。同时让我们看到素描也包含着除了色彩以外的一切绘画的要妙。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">希望展览对于热爱油画的探求者以有价值的启示,对于渴望艺术质量的画家以有深度的启发。让我们感谢靳尚谊先生在中国油画造型艺术的研究性上始终保持纯正的探索精神。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"> 杨飞云</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">靳尚谊像</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">杨淑卿半身像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:38cmx28cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1958年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">张秋华</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">靳尚诚像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:38cmx29cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1962年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">穿大衣的老人</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:53.5cmx38.5cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1967年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">美院同学像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39.5cmx28.5cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1965年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">陕北妇女像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39cmx27.3cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1964年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">讲解员肖像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39cmx27cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1965年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">老大娘</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39cmx27cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1962年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">门头沟小女孩头像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39cm×27cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1962年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">杨淑卿侧像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:37.5cmx29cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1957年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">女电工</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39.2cmx27.2cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1973年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">农展馆讲解员</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">北京军区部队女青年像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:36.5cmx27cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1971年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">战士</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:36.5cmx27.2cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1971年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">北方姑娘</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:53.3cm×39.4cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1976年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">女青年肖像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:47.5cmx34cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1976年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">女青年</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:37cmx26cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1977年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">知识青年三</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:35cmx26cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1978年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">张志新肖像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:54cmx39cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1979年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">张志新像素描</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:56cmx40cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1977年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">小男孩</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:31cmx27.5cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1976年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">陆晓婷</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:38.9cmx30.2cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1977年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">女青年肖像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作晶尺寸:52.5cm×39.6cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1978年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">北汽车工</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:52.3cm×39.1cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1978年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">杨淑卿头像一</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:53cmx29cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1957年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">牛晓彦</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:38.6cm※26.8cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1980年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">赵梅</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39.6cmx30.2cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1976年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">姐妹俩</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:37.2cmx25.6cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1963年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">人体写生之二</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:38cmx26.5cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1978年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">人体写生一</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:39.4cm×30.4cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:1978年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">画家黄宾虹(复制)</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:85cmx75cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">创作年份:1995年</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>我画了《画家黄宾虹》和《晚年黄宾虹》,第一个构图是黄宾虹站在山水之间,拿着速写本搜集素材,为半身像。背景是中国式笔墨写意,学罗工柳的颜色,是常见的紫灰色。我画了一个速写,我弟弟做模特,画过一个手拿速写本的局部,头像是参考黄宾虹的一张照片,用伦勃朗写意的方式塑造的。背景是写意的,但是用笔是中国式的,特别把黄宾虹山水的味道融进去了。展出后有两种反映,一种觉得很有意思很新鲜,还有一种意见觉得画面色彩弱了一点。我自己感觉画面比较弱,所以想再做一次水墨实验,第二次构图设计是黄宾虹坐在画室内竹椅子上,背景是他的一幅画的放大局部,给人抽象的结构性的感觉。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">晚年黄宾虹(复制)</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:115cmx99cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">创作年份:2020年</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>90年代后,出版了一些老画家专辑,其中有黄宾虹画册,局部印得特别好,我从中领略到了黄宾虹的笔墨妙处,他用多层次的笔墨画出了苍劲、有抽象意味的山水。看过后,我就想,这种水墨画怎样才能转化成油画。我打算画黄宾虹。油画写生是画现状实景,如果变成中国山水画就不一样。因为中国山水画是不真实的。它是从真实中提炼出的一种程式化的笔墨形式,而油画是一种真实的画种,创作时两者都要考虑,既要有水墨画的结构,又是一个真实的环境,为此我做了第一个试验。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">油画写生是画真实,如果变成中国山水画就不一样,因为中国山水画是不真实的,它是从真实提炼出的一种程式化的笔墨形式,而油画是一种真实的画种,创作时两者都要考虑,既要有水墨画的结构,又是一个真实的环境,为此我做了第一个试验。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">詹建俊像</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>詹建俊是我的老同学、老同事,我们从1949年北平国立艺专开始同学,一起走过了半个世纪。我家住在中央美院王府井68号院时,他也是我的邻居。他是一个很出色的画家,成名很早,他后来一直担任中国油画学会的主席。1994年我去了俄罗斯,欣赏了大量欧洲及苏联时期的绘画,有两个人的作品对我影响很大。约干松的《老乌拉尔工厂》和柯林画的一批俄罗斯知识分子的肖像,我印象深刻。在我的朋友中,我喜欢詹建俊的画风,因为他的画色彩浓烈,造型硬朗,我对他本人也很熟悉,我就想做一个新的试验。尝试用柯林强烈、坚硬的风格表现詹建俊,不仅要表现出他的个性气质,还要把他本人的绘画风格融进去。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">1994年我请他到我家里,请他自己摆动作。我画了很多次速写,最后决定构图之后,我又画了一张素描头像。这张画比我其他作品造型方和硬,色彩也比较强烈。虽然画了几个月,可是还达不到柯林强烈的程度,因为柯林的强烈是我非常向往的风格,但我做不到,这是我个人气质决定的。尽管如此,这张作品在我的画中,色彩已经算是强烈的。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">一个朋友的肖像(复制)</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:100cmx74cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>创作年份:2003年</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">八大山人(复制)</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">创作年份:2006年</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">八大是我最喜欢的中国画家之一,是明末清初的花鸟画家,名朱耷,36岁以后一直生活在江西南昌青云圃。画风极其简洁空灵。1963年我和艾中信先生去井冈山时路过南昌,南昌八大山故居给我留下非常深刻的印象。后来我和弟弟又去专门考察了一次。传世下来有一幅清代佚名画家所绘八大肖像,我认为比较可信,作为人物参考。我从1995年开始研究用油画笔墨,表达传统中国文人画的意境。我多次进行创作试验,力求达到两种文化相融合。《画家黄宾虹》《晚年黄宾虹》《髡残》都属于这个系列。我认为中国山水画比较容易用油画表现,而花鸟画难度要大得多。黄宾虹、髡残是山水画家,画过他们之后,我选择为花鸟画家八大山人造像。“八大山人”是在中央美术学院望京画室画的。青云圃水面很多,我就设计了八大坐在水塘和河流交汇处的构图。我把水塘放大一些,陆地留成一个角,这样背景基本上全是水和天空,用天水一色的感觉让画面空灵起来。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">髡残(复制)</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">作品尺寸:150cmx114cm</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">创作年份:1999年</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;"><span class="ql-cursor"></span>髡残是中国明末清初画家,四僧之一。法名髡残,字石溪,艺术上与石涛并称“二石”。髡残的山水画章法稳妥,繁复严密,他的作品以真实山水为粉本,具有“奥境奇辟,缅邈幽深、引人入胜”的艺术境界。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">《髡残》是我进行水墨与油画结合试验的第三张作品。《黄宾虹》和《晚年黄宾虹》都是半身像,我想提高难度,试验画一张全身像。选择画髡残是因为他的山水画和黄宾虹一路,也是浓密画风,适合用油画表达。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">我设计他全身仰坐,人物边线清楚,后边是写意的灰色背景,为达到试验的目的,力求既突现画面的强烈、厚重,又要表现浑然一体的完整。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">背景真实的山水环境,我画他晚年在南京出家后在郊区山野之间的状态。而不用他的作品是为了探索表达真实环境中的人物形象美。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">髡残没有留下肖像资料,我只能根据湖南人的一般特点创作。我请雕塑家隋建国作模特。隋建国是山东人,我用他的骨骼结构作为参考,因为他们都是宽脸。这幅画创作历时一年。</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">髡残素描稿</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">谢谢阅读。</b></p>