<p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">柳宗元(773年-819年),字子厚,唐代河东(今山西运城)人,杰出诗人、哲学家、儒学家乃至成就卓著的政治家,唐宋八大家之一。柳宗元出身河东柳氏,与刘禹锡并称“刘柳”,与韩愈并称为“韩柳”,与王维、孟浩然、韦应物并称“王孟韦柳”。柳宗元一生留诗文作品达600余篇,其文的成就大于诗。骈文有近百篇,散文论说性强,笔锋犀利,讽刺辛辣。</span></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">读书</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">柳宗元</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">幽沈谢世事,俯默窥唐虞。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">上下观古今,起伏千万途。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">遇欣或自笑,感戚亦以吁。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">缥帙各舒散,前后互相逾。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">瘴疴扰灵府,日与往昔殊。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">临文乍了了,彻卷兀若无。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">竟夕谁与言,但与竹素具。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">倦极更倒卧,熟寐乃一苏。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">欠伸展肢体,吟咏心自愉。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">得意适其适,非愿为世儒。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">道尽即闭口,萧散捐囚拘。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">巧者为我拙,智者为我愚。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">书史足自悦,安用勤与劬。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">贵尔六尺躯,勿为名所驱。</b></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">幽居在这偏远地方丝毫不问世事,每天只低头把唐尧、虞舜钻研。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">从上下千年细查古今世事,其间历史长河波澜起伏,千变万化。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">遇到高兴的事便暗自窃笑,感到悲哀时只好无奈叹息。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">看的次数太多,裹书的帙套都已解散,书卷的前后紧紧相连。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">因瘴气所引起的疾病扰乱了心境,身体也是一天不如一天。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">打开书本刚读时觉得清清楚楚,丢开书本又像是一无所知。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">一天到晚可以和谁去说话?只能与书籍日夜相伴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">疲倦了便倒头而睡,睡够了精神又渐渐恢复。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">伸伸懒腰舒展肢体,声调抑扬地吟诗读书心中自觉愉快。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">读书得意是因为与书中之意契合,并不是想成为世间的大儒。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">把书中的道理阐述清楚就闭口,心情闲散抛弃了拘囚的束缚。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">那些心机巧妙的人会认为我拙笨,那些聪明的人会认为我愚蠢。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">阅读史书足以使自己快乐,何必为追求名利而劳碌?</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">要珍惜你那大丈夫六尺之躯,不要为名利所驱使!</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">赏析:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">诗反映了诗人读书的情形和感受,展示了一个憨态十足的书痴形象。前六句为第一层,谈读书的起因及收获;中间十六句为第二层,叙述了读书的困扰与乐趣;后六句为第三层,反映了不为名利所驱、不为世俗指责的心态。全诗语言简洁传神,风格古澹平和,与陶渊明诗风很相近。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px;">此诗展示了一个憨态十足的书痴形象:时而自笑,时而悲戚;倦极了便倒头睡下,醒来后伸展一下肢体,吟诵几句诗文,其境若此,如何不乐?所以诗人不由地感慨说:“书史足自悦,安用勤与劬。贵尔六尺躯,勿为名所驱。”由读书之悦悟到虚名之无益,并以旷达之语作结。通观全诗,可见柳宗元在谪居生涯中不乏足于其心、自得其乐的一面,由此形成平和古澹的诗风,与陶渊明诗风甚为相近。有专家认为该诗写的是子厚“夜读”,实质上是其读书生活的高度概括,是其人生理想的真实写照。全篇主要是叙述、议论,但写得“萧散简逸,秾纤合度”,“诗亦无穷起伏”,是了解柳宗元,研究柳宗元的一首重要作品。</span></p>