遇见·博物馆(15)

吼吼

<p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">它们来自西南的巴地,跨越了漫长岁月,带着独属于巴文化的神秘气息。斑驳的锈迹,是时光镌刻的烙印。繁复的纹饰,线条刚劲而又不失灵动,仿佛能看到巴人在古老的土地上祭祀、劳作、征战的场景。独特的造型,融合了实用与艺术的精妙构思,多了几分西南山水孕育出的不羁与豪迈 。 这些从西南巴地而来的历史见证者,承载着古代巴人的智慧与信仰,在博物馆柔和的灯光下,向每一位驻足凝视的人,娓娓道来那遥远而神秘的巴地故事。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">走进博物馆,带您领略山西博物院《巴从西南来》特展……</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:20px;">“巴从西南来”</b></p><p class="ql-block" style="text-align:center;"><b style="font-size:20px;">巴人的历史与文化特展</b></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">4000多年前,一个以刚勇尚武著称的族群出现于中国西南大地,他们在山重水阻间开疆拓土,留下了英雄的传奇,被称为“巴人”和“巴族”。这支古老的族群,在历史长河中不断发展,因参与剪商有功,于周初在汉水流域分邦建国,后历经迁徙,占据四川盆地东部开始壮大,战国时达到鼎盛。战国七雄相继称王后,“巴亦称王”,与楚、秦、蜀等国交流密切。公元前316年,秦灭巴国,置巴郡,郡治江州(今重庆市)。古老的巴族翻开了新的历史篇章。</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">特展的展品以青铜器为主,辅以陶器、石器、玉器等,共计约160件,主要来自重庆涪陵小田溪、云阳李家坝、万州大坪、九龙坡冬笋坝、开州余家坝、湖北宜昌路家河、中堡岛等典型巴文化遗存文物,距今约2000多年。↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">商·圆底釜(湖北宜昌)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">商·尖底杯(湖北宜昌)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">商·陶鬶(湖北宜昌)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖 《鬶(guī)》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">许慎《说文·鬲部》解释,“鬶,</span> <span style="font-size:20px;">三足釜也。有柄喙。” 它是我国新石器时代的一种陶制炊器。口若鸟喙,以便往外倒出,有把柄,有三空心足,是大汶口文化和龙山文化的代表器形之一。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">商·陶豆(湖北宜昌)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·楚·铜衡(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·楚·铜戈(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·单耳鍪(重庆三峡博物馆)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《鍪(móu )》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">鍪,古代的一种炊器,似釜而反唇,流行于汉代。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·铜壶(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·错金银犀牛带钩(四川昭化)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·玉具剑(重庆涪陵)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《玉具剑》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">玉具剑,是剑首和剑柄等部分用玉石材料制成的剑,有玉首、玉格、玉璏、玉珌四部分,是古代佩剑中装饰最为隆重豪华高贵的装饰剑,帝王官员平时或上朝佩带以显示尊贵。《东宫旧事》:“太子仪饰有玉具剑。”《史记·田叔列传》:“将军欲取舍人中富给者,令具鞍马绛衣玉具剑,欲入奏之。”</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·谷纹青玉璧(重庆涪陵)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">▲战国·虎钮錞于(重庆武隆)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《廪君传奇》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">巴郡南郡蛮,本有五姓:巴氏、樊氏、瞳氏、相氏、郑氏,皆出于武落钟离山……乃共掷剑于石穴,约能中者,奉以为君。巴氏子务相乃独中之,众皆叹。又令各乘土船,约能浮者,当以为君。余姓皆沉,唯务相独浮。因共立之,是为廪君……廪君于是君乎夷城。四姓皆臣之。廪君死,魂魄世为白虎。巴氏以虎饮人血,遂以人祠焉。(《后汉书·南蛮西南夷列传》)</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">廪君故事长久流传并在巴文化中留下了深深印记。战国、汉代时期巴地流行的青铜虎钮于是巴人对先君记忆与崇拜的实物证据;在廪君故事发源地的湖北清江流域,迄今仍盛传向王天子(廪君)的种种传说。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">▲战国·虎钮錞于,特展的镇展之宝。它是巴文化的代表性青铜器。巴人世代尊奉廪君,在巴地青铜文化兴盛的战国时期,他们将幻化为老虎的廪君形象装饰在礼乐重器錞上。盘面上老虎与人头组成立体结合的“虎噬人”图像,表现了对先祖的记忆与供奉。↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·铜胄(重庆涪陵)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·“王”铭铜钲(重庆涪陵)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《钲(zhēng)》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">钲,是古代行军时用的打击乐器,有柄,形状像钟,但比钟狭而长,多用铜制成。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·柳叶剑剑阵:手心纹柳叶剑、巴蜀符号柳叶剑、虎纹柳叶剑、斑纹柳叶剑、兽面纹柳叶剑(重庆九龙坡区)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《巴虎为尊》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">白虎在巴人的精神生活和信仰体系中占有至关重要的地位。从出土材料分析,巴人的兵器主要有:剑、矛、戈、戟、钺等,形制虽较为常见,到具体样式和纹饰却有自身独特风格,常见虎形和虎纹装饰,反映出巴人以虎为尊、崇敬白虎的习俗。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·兽面纹错银铜壶(重庆南岸区)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">▲战国·四环钮虎纹缶(重庆涪陵),收藏于四川省博物院。↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·虎纹鎏金柳叶剑(重庆九龙坡区)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·兽面纹柳叶剑(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·蟠螭纹提梁带盖壶(重庆云阳)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·卷云纹带盖鍪(重庆涪陵)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·釜甑(重庆涪陵)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·巴蜀符号舌形钺(重庆涪陵)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·鸟纹戈(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·虎纹戈(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·虎纹弓耳矛(重庆云阳)↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《弓耳矛》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">巴国青铜矛多为弧形窄刃,刺身呈柳叶状,圆弧形脊,中空至尖,一般加上柲(bì,木柄)后长度在2-3米之间。其弓形双系(耳)具有明显的区域特点,且多带有巴蜀符号。</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·戟纹斤(重庆涪陵)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">战国·花边口沿圜底罐(重庆忠县),圜底罐是一种制盐工具,制盐业是2000年前巴国的重要支柱产业。↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">秦·半两钱(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">西汉·灰陶蒜头壶(重庆巫山)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">西汉·铺手衔环铜壶(重庆奉节)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">汉·“大吉羊”铜釜(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">民国·红漆龙凤纹牛角号(重庆三峡博物馆)↓</span></p> <p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">土家阳戏面具↓</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">📖《土家阳戏》</span></p><p class="ql-block ql-indent-1"><span style="font-size:20px;">土家阳戏,又称“脸壳戏”,是土家族借鉴吸收原始巫术,在傩戏驱鬼表演的基础上改编而成的一种地方戏剧。现今阳戏主要以娱人和纳吉为主,对应的阴戏以酬神和驱邪为主。</span></p>