<p class="ql-block"> 在一代伟人毛泽东的诞辰即将到来之际,特整理毛泽东一生的诗作以飨诸友,共同纪念、缅怀伟大领袖毛主席。</p> <p class="ql-block">一,童谣</p><p class="ql-block">狮子眼鼓鼓</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">(1901年8岁)</p><p class="ql-block">狮子眼鼓鼓,</p><p class="ql-block">擦菜子,煮豆腐,</p><p class="ql-block">酒放热些烧,</p><p class="ql-block">肉放烂些煮。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">简注:擦菜子煮豆腐是湖南人非常喜欢吃的一道菜。</span></span></p> <p class="ql-block">二,五言诗</p><p class="ql-block">赞井</p><p class="ql-block">[毛泽东】</p><p class="ql-block">天井四四方,</p><p class="ql-block">周围是高墙。</p><p class="ql-block">清清见卵石,</p><p class="ql-block">小鱼囿中央。</p><p class="ql-block">只喝井里水,</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">永远长不长</span><span style="color:rgb(237, 35, 8);">。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">〈赞井〉</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">(1906年,13岁)</span></span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">少年毛泽东违反校规,老师为惩罚他,出题作诗“赞井”,毛泽东沿井转两圈,口占了这首诗。</span></span></p> <p class="ql-block">三,五言诗:咏指甲花</p><p class="ql-block">[毛泽东】</p><p class="ql-block">百花皆竟放,指甲独静眠。</p><p class="ql-block">春季叶始生,炎夏花正鲜。</p><p class="ql-block">叶小枝又弱,种类多且妍。</p><p class="ql-block">万草披日出,惟婢傲火天。</p><p class="ql-block">渊明爱逸菊,敦颐好青莲。</p><p class="ql-block">我独爱指甲,取其志更坚。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> O.这首诗是毛泽东少年时代"六年私塾"时,在最后一位塾师毛麓钟的指导下,写了这首·咏指甲花。当时毛泽东到外婆家附近的保安寺玩耍。他看到寺院四周盛开着色彩斑斓的凤仙花。这是一种不择土壤、随处生长的小花,因花瓣可用来染指甲,故俗称指甲花。</span></p> <p class="ql-block">四,杂言诗:耕田乐</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">耕田乐,天天有事做,</p><p class="ql-block">近冲一墩田,</p><p class="ql-block">近水再墩望。</p><p class="ql-block">多年副产积满仓。</p><p class="ql-block">农事毕,读书甚馨香,</p><p class="ql-block">坐待时机自主张。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东十四、五岁时,有两年他休学在家务农,同时他还坚持读书,通过读书,他开始认识到"国家兴亡 ,匹夫有责'.同时也让他产生了恢复学业的愿望。</span>已经暗示了少年毛泽东不安于一隅现状,正待跃跃欲试,相机投身到救国救民的宏伟事业之中.。</p> <p class="ql-block">五,七绝 咏蛙</p><p class="ql-block">[毛泽东】</p><p class="ql-block">独坐池塘如虎踞,绿荫树下养精神。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">春来我不先开口,哪个虫儿敢做声。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东 (1910年 17岁),写青蛙,既不离开青蛙,又高于青蛙,既真实又感人。毛泽东把青蛙本身的形象升华到如此高妙的境界。</span></p> <p class="ql-block">六,五言诗</p><p class="ql-block">湘江漫游联句</p><p class="ql-block">[毛泽东]</p><p class="ql-block">晚霭峰间起,</p><p class="ql-block">归人江上行。</p><p class="ql-block">云流千里远,</p><p class="ql-block">人对一帆轻。</p><p class="ql-block">落日荒林暗,</p><p class="ql-block">寒中古寺生。</p><p class="ql-block">深林归倦鸟,</p><p class="ql-block">高歌倚佳人。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东和萧瑜同在湖南第一师范读书,关系很好。二人时常到湘江边散步,纵论古今,切磋诗文。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1914年</span></p> <p class="ql-block">七,四言诗</p><p class="ql-block">明耻篇 题志</p><p class="ql-block">[毛泽东]</p><p class="ql-block">五月七日,</p><p class="ql-block">民国奇耻。</p><p class="ql-block">何以报仇!</p><p class="ql-block">在我学子。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">。1915年夏天湖南第一师范全体学生集资刊印的揭露日本侵华和袁世凯卖国罪行的书刊。毛泽东写了《明耻篇》一文。</span></p> <p class="ql-block">八,杂言诗:游泳启示</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">铁路之旁兮,</p><p class="ql-block">水面汪汪;</p><p class="ql-block">深浅合度兮,</p><p class="ql-block">生命无妨。</p><p class="ql-block">凡我同志兮,</p><p class="ql-block">携手同往。</p><p class="ql-block">晚餐之后兮,</p><p class="ql-block">游泳一场。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">杂言诗游泳启事,是毛泽东在湖南师范上学时,向同学们发出的号召游泳的启事。</span></p> <p class="ql-block">九,登云麓山宫联句</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">共泛朱张渡,</p><p class="ql-block">层冰涨橘汀。</p><p class="ql-block">鸟啼枫径寂,</p><p class="ql-block">木落翠微冥。</p><p class="ql-block">攀险呼俦侣,</p><p class="ql-block">盘空识健翎。</p><p class="ql-block">赫曦联韵在,</p><p class="ql-block">千载德优馨。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">五律:登云麓山宫联句是毛泽东在1916年冬天登云麓山宫联句(23岁)写的。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">云麓宫:在岳麓山右顶峰上.道家称为'洞真虚福地'朱张渡:朱,朱熹;张,张栻;南宋著名理学家.二人在岳麓书院讲学,。表明了他积极热情的人生观以及以天下为己任的襟怀抱负.</span></p> <p class="ql-block">十,四言诗:露宿</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">沙滩为床,</p><p class="ql-block">石头当枕。</p><p class="ql-block">蓝天做帐,</p><p class="ql-block">明月为灯。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东与萧子升在去梅城的路上露宿在河堤上。</span></p> <p class="ql-block">十一,七律:游学即景</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">骤雨东风对远湾,</p><p class="ql-block">滂然遥接石龙关。</p><p class="ql-block">野渡苍松横古木,</p><p class="ql-block">断桥流水动连环。</p><p class="ql-block">客行此去遵何路,</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">坐眺长亭意转闲</span><span style="color:rgb(237, 35, 8);">。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">△1919年春,毛泽东与母亲、弟弟在长沙。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">27岁那年,他跟同学萧瑜一起,步行游学湖南五个县,拜访了很多著名学者。一次他们遭雨,看着大雨,遥望前路,毛泽东诗兴大发,写了一首七律《游学即景》,遗憾的是,我们今天看到的这首诗,丢失了一联。这首七律只剩下了6句。</span></p> <p class="ql-block">十二,赠刘翰林联句</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">翻山渡水之名郡(毛),</p><p class="ql-block">竹杖草履谒学尊(萧)。</p><p class="ql-block">途见白云如晶海(萧),</p><p class="ql-block">沾衣晨露浸饿身(毛)。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1917年暑假,毛泽东和萧瑜从长沙出发,分文不带,以“游学”解决旅途食、宿。在赴宁乡的路上,他们饥肠辘辘,拜见一位姓刘的翰林,并呈上这首联句诗。七十多岁的刘翰林款待了他们,称赞他们的诗写得好。</span></p> <p class="ql-block">十三,七绝:呈父亲</p><p class="ql-block">(1910年秋,17岁)</p><p class="ql-block">孩儿立志出乡关,学不成名誓不还。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">埋骨何须桑梓地,人生无处不青山。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东写这首诗时正值17岁(1910年秋)。当时毛泽东准备离开韶山去长沙求学,誓言不成功绝不还乡。他把这首诗,夹在父亲每天必看的帐簿里。</span></p> <p class="ql-block">十四,题北宝塔</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">伊水拖蓝,</p><p class="ql-block">紫云反照;</p><p class="ql-block">铜钟滴水,</p><p class="ql-block">梅岭寒泉。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1917年夏,毛泽东、萧子升曾登上安化城郊的宝塔游览,毛泽东登上北宝塔的第七层,举目四望,美不胜收,于是挥毫在塔壁上题下此首即景诗。</span></p> <p class="ql-block">十五,归自谣</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">今宵月,</p><p class="ql-block">直把天涯都照彻。</p><p class="ql-block">清光不令青山失。</p><p class="ql-block">青溪却向青滩泄,</p><p class="ql-block">鸡声歇,</p><p class="ql-block">马嘶人语长亭白。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">归自谣.今宵月》是毛主席1918年25岁时创作的第一首词。</span></p> <p class="ql-block">十六,虞美人:枕上—赠杨开慧</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">堆来枕上愁何状?</p><p class="ql-block">江海翻波浪。</p><p class="ql-block">夜长天色怎难明?</p><p class="ql-block">寂寞披衣起坐薄寒中。</p><p class="ql-block">晓来百念皆灰烬,</p><p class="ql-block">倦极身无凭。</p><p class="ql-block">一钩残月向西流,</p><p class="ql-block">对此不抛眼泪也无由。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是1921年,28岁毛泽东第一次填写婉约派爱情诗词,而且是写给他最爱的人杨开慧的。上阕从一“愁”字人手,极写思念之深;下阕以一“泪”字收笔,甚言思念之苦。写此词时,诗人还是个刚离开学校的二十八岁的青年,正所谓“无情未必真豪杰”。</span></p> <p class="ql-block">十七,沁园春 长沙</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">独立寒秋,湘江北去。橘子洲头。看万山红遍,层林尽染,漫江碧透,百舸争流。鹰击长空,鱼翔浅来底,万类霜天竟自由。</p><p class="ql-block">怅寥廓,问苍茫大地,谁主沉浮?携来百侣曾游,</p><p class="ql-block">忆往昔峥嵘岁月稠。</p><p class="ql-block">恰同学少年,风华正茂;</p><p class="ql-block">书生意气,挥斥方遒。指点江山,激扬文字,粪土当年万户侯。曾记否,到中流击水,浪遏飞舟?</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">沁园春·长沙》是毛泽东于1925年晚秋,32岁时,离开故乡韶山,重游橘子洲,感慨万千所做的词。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">通过对长沙秋景的描绘和对青年时代革命斗争生活的回忆,抒写出革命青年对国家命运的感慨和以天下为己任,蔑视反动统治者,改造旧中国的豪情壮志。</span></span></p> <p class="ql-block">十八,菩萨蛮:黄鹤楼</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">茫茫九派流中国,</p><p class="ql-block">沉沉一线穿南北。</p><p class="ql-block">烟雨莽苍苍,</p><p class="ql-block">龟蛇锁大江。</p><p class="ql-block">黄鹤知何去?</p><p class="ql-block">剩有游人处。</p><p class="ql-block">把酒醇滔滔,</p><p class="ql-block">心潮逐浪高。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《菩萨蛮·黄鹤楼》创作于1927年,正值中国多事之秋。<span class="ql-cursor">该词表达了毛泽东对于他所处的时代的沉郁抱负和热切期待,也写出了对革命前途的焦虑,对未来充满信心,和对革命抱有坚定信念的乐观。</span></span></p> <p class="ql-block">十九,西江月 秋收起义</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">军叫工农红军,旗叫镰刀斧头。</p><p class="ql-block">匡庐一带不停留,要向潇湘直进。</p><p class="ql-block">地主重重压迫,农民个个同仇。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">秋收时节暮云愁,霹雳一声暴动。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">西江月·秋收起义》是毛泽东于1927年9月秋收起义后创作的一首词。 此作采用赋的艺术表现手法,具有鲜明的纪实特色,堪称为史诗,咏颂了革命初期的工农革命武装暴动的壮举。其语言通俗,节奏紧凑,气势磅礴,刚健有力,比喻形象,富有文采。</span></p> <p class="ql-block">二十,西江月:井冈山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">山下旌旗在望,山头鼓角相闻。</p><p class="ql-block">敌人围困万千重,我自岿然不动。</p><p class="ql-block">早已森严壁垒,</p><p class="ql-block">更加众志成诚。</p><p class="ql-block">黄洋界上炮声隆,</p><p class="ql-block">报道敌人宵遁。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1928年7月,湘赣敌军向井冈山发动第二次“会剿”。该词是毛泽东同志为赞扬黄洋界保卫战的胜利而写的。9月5日当朱云卿把黄洋界保卫战的情况向毛汇报后,毛泽东有了感触,欣然命笔写出《西江月·井冈山》</span>。</p> <p class="ql-block">二十一,青平乐:蒋桂战争</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">风云突变,</p><p class="ql-block">军阀重开战。</p><p class="ql-block">酒向人间都是怨,</p><p class="ql-block">一枕黄梁再现。</p><p class="ql-block">红旗跃过汀江,</p><p class="ql-block">直下龙岩上杭。</p><p class="ql-block">收拾金瓯一片,</p><p class="ql-block">分田分地真忙。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1928年春邓子恢在家乡龙岩暴动,邓子恢写信告知毛泽东,因蒋桂战争,闽西的国民党军队进入广东攻打桂系,当地空虚。毛泽东率军进入闽西。该诗形象地体现了毛泽东用工农包围城市,最后夺取全国胜利的光辉思想。</span></p> <p class="ql-block">二十二,五言诗:云封狮固楼</p><p class="ql-block">(残句)(1917年夏,24岁)</p><p class="ql-block">云封狮固楼,桥锁玉潭舟。</p><p class="ql-block">《云<span style="color:rgb(237, 35, 8);">封狮固楼》是1917年夏毛泽东诗作。此诗是作者与萧瑜“游学”时所作,他们拜访过刘翰林老先生后,又欣赏了城郊玉潭河边的风景。诗人看到景致如画,诗兴顿起,赋诗一首。只因萧瑜只记得以上二句,所以此诗是残篇。</span></p> <p class="ql-block">二十三,五言诗:大沽口观海</p><p class="ql-block">(残句)(1919年3月,26岁)</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">苍山辞祖国,弱水望邻都。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">没有查到出处。</span></p> <p class="ql-block">二十四,贺新郎:别友(1923年,30岁)</p><p class="ql-block">挥手从兹去。更哪堪凄然相向,苦情重诉。眼角眉梢都似恨,热泪欲零还住。知误会前番书语。过眼滔滔云共雾,算人间知己吾和汝。人有病,天知否?</p><p class="ql-block">今朝霜重东门路,照横塘半天残月,凄清如许。汽笛一声肠已断,从此天涯孤旅。凭割断愁丝恨缕。要似昆仑崩绝壁,又恰像台风扫寰宇。重比翼,和云翥。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《贺新郎·别友》是毛泽东1923年12月创作的一首词。整首诗描写了诗人与妻子的离别之情和革命志士的远大抱负。词最后两句“重比翼,和云翥”是毛泽东给杨开慧的一句美好的承诺,他说等我和你在将来的革命斗争中会晤时再在云霄中比翼双飞,是一个充满革命人情味的希望。</span></p> <p class="ql-block">二十五,六言诗:《讨逆檄文》</p><p class="ql-block">中国工农革命委员会会布告</p><p class="ql-block">(1930年12月,37岁)</p><p class="ql-block">段谢刘李等逆,叛变起于富田,</p><p class="ql-block">带了红军反水,不顾大敌当前,</p><p class="ql-block">分裂革命势力,真正罪恶滔天,</p><p class="ql-block">破坏阶级决战,还要乱造谣言,</p><p class="ql-block">进攻省苏政府,推翻工农政权,</p><p class="ql-block">赶走曾山主席,捉起中央委员,</p><p class="ql-block">实行拥蒋****,反对彻底分田,</p><p class="ql-block">妄想阴谋暴动,破坏红军万千,</p><p class="ql-block">要把红****域,变成黑暗牢监,</p><p class="ql-block">A B取消两派,乌龟王八相联,</p><p class="ql-block">口里喊的革命,骨子是个内奸,</p><p class="ql-block">扯起红旗造反,教人不易看穿,</p><p class="ql-block">这是蒋逆毒计,大家要做宣传,</p><p class="ql-block">这是斗争紧迫,阶级叛逆必然,</p><p class="ql-block">不要恐慌奇怪,只有团结更坚,</p><p class="ql-block">打倒反革命派,胜利就在明天!</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">中国工农革命委员会会布告段谢刘李等逆,叛变起于富田,带了红军... 危急关头力挽狂澜,以诗代文,立场鲜明这才是领袖的担当与能力。</span></p> <p class="ql-block">二十六,四言诗:戏改江淹《别赋》</p><p class="ql-block">(1939年7月9日,46岁)</p><p class="ql-block">春草碧色,春水绿波。</p><p class="ql-block">送君延安,快如之何。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1939年7月9日,毛主席在延安即席演说中,心情极好。他说道:“南朝梁代的文学家江淹,做了很多好文章。有篇叫《别赋》,里面有很好的话,但是是伤感流泪的话。最为人们所熟记的有‘春草碧色,春水绿波。送君南浦,伤如之何。’多么伤心流泪,我们今天不需要这样写,改一下,作为‘春草碧色,春水绿波。送君延安,快如之何。仅改三字,诗人的革命豪情及欢喜之气已跃然于读者眼前。</span></p> <p class="ql-block">二十七,杂言诗:意志之锻炼,</p><p class="ql-block">1917年4月1日</p><p class="ql-block">夫力拔山气盖世,猛烈而已;</p><p class="ql-block">不斩楼兰誓不还,不畏而已;</p><p class="ql-block">化家为国,敢为而已; </p><p class="ql-block">八年于外,三过其门而不入,</p><p class="ql-block">耐久而已。</p> <p class="ql-block">二十八,四言诗:奋斗</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">与天奋斗,其乐无穷!</p><p class="ql-block">与地奋斗,其乐无穷!</p><p class="ql-block">与人奋斗,其乐无穷!</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《四言诗·奋斗》出自毛泽东青年时代的日记中,大约写于他为《伦理学原理》做批注时。时间约是1917年至1918年。</span></p> <p class="ql-block">二十九,杂言诗:河出潼关</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">河出潼关,</p><p class="ql-block">因有太华抵抗,</p><p class="ql-block">而水力益增其奔猛。</p><p class="ql-block">风回三峡,</p><p class="ql-block">因有巫山为隔</p><p class="ql-block">而风力益增其而怒号。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(255, 138, 0);">毛泽东写这首《河出潼关》时,时值25岁,正当年轻气盛之时,虽不说有李白“黄河之水天上来”之气魄,但亦有“砥柱中流”之雄风。</span></p> <p class="ql-block">三十,七言诗:自信人生</p><p class="ql-block">(残句)</p><p class="ql-block">1917年,24岁</p><p class="ql-block">自信人生二百年, 会当水击三千里。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛主席的残句,全诗已经不存,只剩下这两句。这两句诗,化用了庄子鲲鹏的典故与李白《上李邕》中的诗句。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《庄子·逍遥游》有云:“鹏之徙于南冥也,水南三千里,抟扶摇而上者九万里。”李白《上李邕》诗云:“大鹏一日同风起飞,扶摇直上九万里。假令时歇风不来,犹能簸却沧溟水。”</span></p> <p class="ql-block">三十一,采桑子:重阳</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">人生易老天难老,</p><p class="ql-block">岁岁重阳,</p><p class="ql-block">今天重阳,</p><p class="ql-block">战地黄花分外香。</p><p class="ql-block">一年一度秋风劲,</p><p class="ql-block">不似春光,</p><p class="ql-block">胜似春光,</p><p class="ql-block">寥廓江天万里霜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此词作于1929年重阳节,为当年阳历10月11日。毛泽东在闽西征途中,欣逢重阳佳节,触景生情,因成此词。诗情画意,最为浓郁。它写了泞秋的战地风光,写得那么鲜明爽朗;它表现了对自然和人生的看法,表现得那么豪迈乐观。</span></p> <p class="ql-block">三十二,如梦令:元旦</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">宁化、清流、归化,</p><p class="ql-block">路隘林深苔滑。</p><p class="ql-block">今日向何方,</p><p class="ql-block">直指武夷山下。</p><p class="ql-block">山下山下,</p><p class="ql-block">风展红旗如画。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《如梦令·元旦》是毛泽东1929年底,红军挺进闽西开辟革命根据地胜利时的一首词。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">该词主要描绘了行军的畅达和与国民党反动派斗争的火热场面。表达了红军进军途中的欢快情绪,和词人看到如火如荼的革命形势,而产生坚定革命信念和豪迈胸襟。</span></p> <p class="ql-block">三十三,五律:张冠道中</p><p class="ql-block">(1947年,54岁)</p><p class="ql-block">朝雾弥琼宇,征马嘶北风。</p><p class="ql-block">露湿尘难染,霜笼鸦不惊。</p><p class="ql-block">戎衣犹铁甲,须眉等银冰。</p><p class="ql-block">踟蹰张冠道,恍若塞上行。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1947年3月下旬,蒋介石调集胡宗南部14万军队向延安进攻,毛泽东被迫转移到陕北的一个小地名--张冠。此诗就是当时转移时所作。前六句写冬季早晨行军边塞时所见所闻,后面两句是抒情。通过借景抒情、融情于景,表现了诗人浪漫主义情怀和不畏艰险的乐观主义精神。</span></p> <p class="ql-block">三十四,十六字令八首</p><p class="ql-block">之一:龙,革命精神</p><p class="ql-block">龙,隐雾驱云驾长风,</p><p class="ql-block">骤雨霁,天际起霓虹。</p><p class="ql-block">之二:灯,革命行动</p><p class="ql-block">灯,黑沉迷途指归程,</p><p class="ql-block">红光闪,万众庆重生。</p><p class="ql-block">之三:泉,革命热情</p><p class="ql-block">泉,杳然无底是灵源,</p><p class="ql-block">清澈澈,谁人藏心间。</p><p class="ql-block">之四:水,革命理论</p><p class="ql-block">水,群众饥渴饮且醉,</p><p class="ql-block">被颠倒,从此夜生辉。</p><p class="ql-block">之五:雷,革命运动;</p><p class="ql-block">雷,孤夜深深独不寐,</p><p class="ql-block">轰隆隆,斩断万年碑。</p><p class="ql-block">之六:秋,革命年代</p><p class="ql-block">秋,百花杀尽犹未休,</p><p class="ql-block">狂飙动,神州落荒流。</p><p class="ql-block">之七:枪,革命武装</p><p class="ql-block">枪,荧光冥冥过冷光,</p><p class="ql-block">忽而怒,平地三尺浪。</p><p class="ql-block">之八:花,革命女将</p><p class="ql-block">花,可怜羞弱不胜压,</p><p class="ql-block">昨夜雪,娇藏在冰崖。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这篇文章没有看到出处。</span></p> <p class="ql-block">三十五,满江红:庆祝我国第一次核试验成功</p><p class="ql-block">小丑下台,应欢送,礼炮轰隆。</p><p class="ql-block">原子弹说爆就爆,其乐无穷。</p><p class="ql-block">十年丑史归尘土,一阵惊雷卷巨风。</p><p class="ql-block">笑老修大势去矣,敲丧钟。</p><p class="ql-block">忆往昔,来势汹;</p><p class="ql-block">众喽罗,瞎起哄。</p><p class="ql-block">君不见,人民自古是英雄。</p><p class="ql-block">螳臂挡车千钧力,</p><p class="ql-block">庄生梦蝶一场空。</p><p class="ql-block">看东方,火炬赤旗舞,</p><p class="ql-block">万里红。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1964年10月16日,随着一声巨响,罗布泊上空腾起一团蘑菇云,我国第一次核试验成功。毛主席对这一历史性的重大事件自然高度关注,得到确切消息后,即兴写下《满江红.庆祝我国第一次核试验成功》这首词。词中的“争气,志气,吐气”,这三气,读来更令人提气!</span></p> <p class="ql-block">三十六,减字木兰花:广昌路上</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">漫天皆白,</p><p class="ql-block">雪里飞军情更迫。</p><p class="ql-block">头上高山,</p><p class="ql-block">风卷红旗过大关。</p><p class="ql-block">此行何去?</p><p class="ql-block">赣江风雪迷漫处。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东这首词基本上是写实,是典型的军旅进行曲,是一幅威武雄壮的雪山行军图。在大雪纷飞、漫天洁白的大环境下,毛泽东率领十万工农大军,高举红旗,渡过重重难关,向着赣江畔的吉安急速进军。意境壮阔,感情豪放。</span></p> <p class="ql-block">三十七,沁园春:再访十三陵</p><p class="ql-block">百侣游踪,歌翻碧浪,舞引熏风。</p><p class="ql-block">念平生所爱,红岩翠柏,</p><p class="ql-block">少年壮志,海阔天空。</p><p class="ql-block">水库情深,陵园恨重,</p><p class="ql-block">血汗浇来春意浓。</p><p class="ql-block">惊雷动,将山川洗净,</p><p class="ql-block">笑引长虹。</p><p class="ql-block">青春烈火正熊,</p><p class="ql-block">春岂在温房草木丛?</p><p class="ql-block">愿耿耿丹心,耀如赤日;</p><p class="ql-block">铮铮硬骨,强似苍松。</p><p class="ql-block">一往无前,万难不屈,</p><p class="ql-block">偏向悬崖攀绝峰。</p><p class="ql-block">仰头望,把红旗高举,</p><p class="ql-block">直上云中。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东1954年4月,写的《沁园春.再访十三陵》是一首大气磅礴的诗词。诗中既表达了他对中国革命的赤子之心,也有对明朝的反思!值得一读。</span></p> <p class="ql-block">三十八,水调歌头:归舟迎日出</p><p class="ql-block">星谱凯旋曲,水拍自由诗。</p><p class="ql-block">琼花脚底飞舞,惊喜却痴迷。</p><p class="ql-block">今夜携春同至,播下晨风万里,</p><p class="ql-block">太白绣云旗。</p><p class="ql-block">闪闪清眸子,霞染海魂衣。 </p><p class="ql-block">透心亮,遍身赤,探穹低。</p><p class="ql-block">胸涛奔涌呼啸,激浪与天齐。</p><p class="ql-block">愿把此心炽烈,</p><p class="ql-block">化为融融光热,四季赛春时。</p><p class="ql-block">温暖流环宇,永世未终期。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此词出自陈明远所著《劫后诗存》,未见正式官方文本。</span></p> <p class="ql-block">三十九,七绝:大动荡、大分化、大改组</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">云崖雾霭出英豪,激荡磅礴腾九霄。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">千钧霹雳轰河汉,万里风焰照天烧。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此词也是出自陈明远所著《劫后诗存》,未见正式官方文本。</span></p> <p class="ql-block">四十,西江月:赠天津团市委</p><p class="ql-block">国内蛙鸣鸟叫,国外锣鼓齐鸣。</p><p class="ql-block">革命烽火满天红,我自岿然不动。</p><p class="ql-block">早已摧毁证据,更加守口如瓶。</p><p class="ql-block">夜半痴迷黄粱梦,瞒天过海不行。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这被认为是 文 革 期间流传的毛 主席未发表的诗词。未见官方版本。</span></p> <p class="ql-block">四十一,七律:跨东海</p><p class="ql-block">烟笼大海入氤氲,赤羽飞传时可闻。</p><p class="ql-block">暮色重重已合璧,雁声阵阵不离群。</p><p class="ql-block">千钧霹雳开新宇,万里东风扫剩云。</p><p class="ql-block">贯日长虹应起舞,笑看人字出乾坤。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1966-1976年间误传为“毛主席未发表诗词”最多的作者,当首推陈明远,据其所著《劫后诗存》的编者所指出的,多达19首,这是其中的一首。</span></p> <p class="ql-block">四十二,七绝:咏菊</p><p class="ql-block">不期青女忍相欺,老圃新枝竞吐奇。</p><p class="ql-block">秋色不如春色好,西风漠漫撼东篱。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1966-1976年间误传为“毛主席未发表诗词”最多的作者,当首推陈明远,据其所著《劫后诗存》的编者所指出的,多达19首,这是其中的一首。</span></p> <p class="ql-block">四十三,七律:别友人</p><p class="ql-block">树种安能伴井蛙,雄鹰送我海天涯。</p><p class="ql-block">血飞星岛镇狂浪,汗涌塔丘化碧霞。</p><p class="ql-block">风暴险关思闯道,冰封绝顶要开花。</p><p class="ql-block">火旗挥舞冲天笑,赤遍环球是我家。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1966-1976年间误传为“毛主席未发表诗词”最多的作者,当首推陈明远,据其所著《劫后诗存》的编者所指出的,多达19首,这是其中的一首。</span></p> <p class="ql-block">四十四,七律;答友人</p><p class="ql-block">问君何日喜重逢,笑指沙场火正熊。</p><p class="ql-block">庭院岂生千里马,花盆难养万年松。</p><p class="ql-block">志存胸内跃红日,乐在天涯战恶风。</p><p class="ql-block">似水柔情何足道,堂堂铁打是英雄。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1966-1976年间误传为“毛主席未发表诗词”最多的作者,当首推陈明远,据其所著《劫后诗存》的编者所指出的,多达19首,这是其中的一首。</span></p> <p class="ql-block">四十五,七绝:戏改李攀龙《怀明卿》</p><p class="ql-block">(1971年,78岁)</p><p class="ql-block">豫章西望彩云间,九派长江九叠山。</p><p class="ql-block">高卧不须窥石境,秋风怒在叛徒颜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此诗不是毛主席的原创,而是改写明代李攀龙《怀明卿》一诗而成。李攀龙原诗如下:“豫章西望彩云间,九派长江九叠山。 高卧不须窥石镜,秋风憔悴侍臣颜。最后一句改为“秋风怒在叛徒颜”。“叛徒”是明确地指林彪而言的。</span></p> <p class="ql-block">四十六,清平乐:赠张志坚,</p><p class="ql-block">观《辟谣海报》而作</p><p class="ql-block">白昼梦呓,满嘴胡放屁。</p><p class="ql-block">叫人可笑又可气,滑天下之大稽。</p><p class="ql-block">小口径上刺刀,叫人大牙笑掉。</p><p class="ql-block">如何来上请教,不知是焊是铆。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">张志坚(天津市委书记处书记)。</span></p> <p class="ql-block">四十七,七律:雷电</p><p class="ql-block">积云忽作闷雷声,雨弹光刀欲杀人。</p><p class="ql-block">岂向瑶台追幻梦,还从烈火识真金。</p><p class="ql-block">几枝玉叶化灰蝶,再度铁梅成赤心。</p><p class="ql-block">稳似泰山同携手,陶然一笑友情深。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 此诗有的人说是陈明远写的,有的人说是毛泽东写的,都有气吞山河之势,再造宇宙之意。特此报备。</span></p> <p class="ql-block">四十八,七律:捷报</p><p class="ql-block">《庆第二次核试验成功》)</p><p class="ql-block">长空又放核红云,怒吼挥拳显巨身。</p><p class="ql-block">横眉南天震虎口,寄心北海跃龙门。</p><p class="ql-block">敢同恶鬼争高下,不向狂魔让寸分。</p><p class="ql-block">先烈回眸应笑慰,擎旗已有后来人。</p><p class="ql-block"> <span style="color:rgb(237, 35, 8);">此诗有的人说是陈明远写的,有的人说是毛泽东写的,都有气吞山河之势,再造宇宙之意。特此报备。</span></p> <p class="ql-block">四十九,五绝:咏梅</p><p class="ql-block">月下夜风寒,雪里梅花笑。</p><p class="ql-block">春意侬先得,花开伊独早。</p><p class="ql-block">频传天地心,岂论高格调?</p><p class="ql-block">幽香寄深情,洁身非自好</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 既未作毛主席诗词正式发表,也没有落实为其他作者的“误传”作品。</span></p> <p class="ql-block">五十,清平乐:警觉苏修,</p><p class="ql-block">1969年5月</p><p class="ql-block">穷发之北,海波泛荒垂,</p><p class="ql-block">熊罴向我蹲且嚎,懦者肝胆破碎。</p><p class="ql-block">勇士团结一心,暂缓同室搏命。</p><p class="ql-block">修贼心不死,我辈岂是南明。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">既未作毛主席诗词正式发表,也没有落实为其他作者的“误传”作品。</span></p> <p class="ql-block">五十一,清平乐:视察,</p><p class="ql-block">1971年8月</p><p class="ql-block">南巡万里,不觉忆古帝。</p><p class="ql-block">威加海内有馀风,</p><p class="ql-block">秦皇,隋炀,康熙。</p><p class="ql-block">彼辈功业为己,</p><p class="ql-block">我今操劳社稷,</p><p class="ql-block">踏破官僚机器,</p><p class="ql-block">挥斥资产阶级。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">既未作毛主席诗词正式发表,也没有落实为其他作者的“误传”作品。</span></p> <p class="ql-block">五十二,七绝:炮打司令部,</p><p class="ql-block">1966年8月</p><p class="ql-block">人民胜利今何在?满路新贵满目衰。</p><p class="ql-block">核弹高置昆仑巅,摧尽腐朽方释怀。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1966年8月5日,毛泽东发表《炮打司令部——我的一张大字报》,明确地提出党中央有一个资产阶级司令部。</span></p> <p class="ql-block">五十三,渔家傲:反第一次大围剿</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">万木霜天红烂漫,</p><p class="ql-block">天兵怒气冲霄汉。</p><p class="ql-block">雾满龙岗千嶂暗,齐声唤,</p><p class="ql-block">前头捉了张辉费。</p><p class="ql-block">二十万军重入赣,</p><p class="ql-block">风烟滚滚来天半。</p><p class="ql-block">唤起工农千百万,</p><p class="ql-block">同心干,</p><p class="ql-block">不周山下红旗乱。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《渔家傲·反第一次大“围剿”》是毛泽东所写的一首词。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此诗上半阕写作战的胜利,下半阕却是再发雄音以表第二次迎战之决心此诗作于1931年早春其时正值冬春交替之节令。毛泽东所领导的中央革命根据地呈现出一派万千林木被霜染红烂漫盛开之景。虽有寒意却处处给人有温暖如春之感诗人笔下根据地的冬天生机盎然</span>。</p> <p class="ql-block">五十四,菩萨蛮:大柏地</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">赤橙黄绿青蓝紫,</p><p class="ql-block">谁持彩练当空舞。</p><p class="ql-block">雨后复斜阳,</p><p class="ql-block">关山阵阵苍。</p><p class="ql-block">当年鏖战急,</p><p class="ql-block">弹洞前村壁。</p><p class="ql-block">装点此关山,</p><p class="ql-block">今朝更好看。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">大柏地,在江西省瑞金市北。地处山南部,形势险要。1929年初,毛泽东、朱德率领红四军从并冈山出发,经会昌,于2月9日到此。次日,红军粉碎国民党军队的进攻,取得大柏地战斗的胜利。 毛泽东以此表达了对革命斗争的坚定信念和乐观精神。</span></p> <p class="ql-block">五十五,五绝:赞“密使1号”</p><p class="ql-block">1950年1月,58岁</p><p class="ql-block">惊涛拍孤岛,碧波映天晓。</p><p class="ql-block">虎穴藏忠魂,曙光迎来早。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1950年1月上旬的某一天,一份来自台湾的重要军事情报,经过多次辗转运送后,呈送到了毛泽东主席的案头。这些情报来自于一位国民党上层人士“密使一号”,情报不但有国民党军事计划和防御图,还有整个台湾战区海防前线阵地配置图,战略登陆点等详细资料,甚至飞机、坦克、部队军官花名册、等等资料都一应俱全,这就好比把当时国民党所有的最重要的军事顶级机密都完全端了出来。毛泽东非常的意外,当即嘱咐要给情报人员记上一个大功。随后,毛主席突然兴致所至,铺开纸张,随即挥毫写下了一首五言绝句</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">“密使一号”就是吴石,福建闽侯人。时任国防部参谋司长,代号:“密使一号”。</span></p> <p class="ql-block">五十六,二十六,清平乐:会昌</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">东方欲晓,</p><p class="ql-block">莫道君行早。</p><p class="ql-block">踏遍青山人未老,</p><p class="ql-block">风景这边独好。</p><p class="ql-block">会昌城外高峰,</p><p class="ql-block">颠连直接东溟。</p><p class="ql-block">战士指看南粤,</p><p class="ql-block">更加郁郁葱葱。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此作品于菩萨蛮一样,表露了同一心情。”当时,中共和红军由博古,周恩来和李德(德国人)“三人团”领导。毛泽东被排挤出了领导集团,在会昌“养病”。这首词最早发表在《诗刊》1957年1月。表达出诗人的乐观、豁达之情,以及对革命前途的坚定信心</span>。</p> <p class="ql-block">五十七,十六令:三首</p><p class="ql-block">山.快马加鞭未下鞍,</p><p class="ql-block">惊回首,离天三尺三。</p><p class="ql-block">山.倒海翻江卷巨澜,</p><p class="ql-block">奔腾急,万马战犹酣。</p><p class="ql-block">山.</p><p class="ql-block">刺破青天锷未残,</p><p class="ql-block">天欲望,赖以挂其间。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这三首小令作于1934年到1935年间。是毛泽东怀着喜悦的心情,在翻山越岭的长征行军途中写下的。</span></p> <p class="ql-block">五十八,打油诗:洛甫摔跤</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">洛甫洛甫真英豪,</p><p class="ql-block">"不会行军会摔跤。</p><p class="ql-block">四脚朝天摔的巧,</p><p class="ql-block">没伤胳膊没伤脑。</p><p class="ql-block">洛甫真名张闻天。一心想给时任中央队秘书长的刘英和张闻天做“红娘”的毛泽东看到刘英怕结婚生孩子会影响工作,刻意与张闻天保持着距离,急在心头。一次,他故作紧张地告诉刘英:“不得了,洛甫在马上打瞌睡,四脚朝天滚下山去了。”刘英吓了一跳,满脸焦急地问:“他摔伤了没有?”见刘英这么紧张,毛泽东哈哈大笑起来,慢条斯理地说:“莫急,莫急,洛甫他没有受伤,大概是你刘英在保佑吧!”末了写了这首打油诗。刘英一下子涨红了脸。</p> <p class="ql-block">五十九,忆秦娥:娄山关</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">西风烈,长空雁叫霜晨月。</p><p class="ql-block">雁霜晨月,马蹄声碎,喇叭声咽。</p><p class="ql-block">雄关漫道真如铁,</p><p class="ql-block">而今迈步从头越。</p><p class="ql-block">从头越,</p><p class="ql-block">苍山如海,残阳如血。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">一九三五年二月这首词,是毛泽东长征时期七篇诗词的第一篇。“雄关”不仅仅是指娄山关,它概括了长征,乃至整个革命道路上的一切艰难险阻。娄山关如此险要,红军尚且迈步从头越,那么,还有什么困难能阻挡红军前进的步伐呢?它充分表达了毛泽东坚定的革命信念,和敢于斗争,敢于胜利的大无畏精神。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">六十,七律:长征</span></p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">红军不怕远征难,万水千山只等闲。</p><p class="ql-block">五岭逶迤腾细浪,乌蒙磅礴走泥丸。</p><p class="ql-block">金沙水拍云崖暖,大渡桥横铁索寒。</p><p class="ql-block">更喜岷山千里雪,三军过后尽开颜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·长征》写于1935年10月,当时毛泽东率领中央红军越过岷山,长征即将结束。回顾长征一年来所战胜的无数艰难险阻,他满怀喜悦的写下这首诗。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(176, 79, 187);">这是毛泽东与贺子珍</span></p> <p class="ql-block">六十一,,沁园春:雪</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">北国风光,千里冰封,万里雪飘。</p><p class="ql-block">望长城内外,惟余莽莽,大河上下,</p><p class="ql-block">顿失滔滔。山舞银蛇,</p><p class="ql-block">原驰蜡象,欲与天公试比高。</p><p class="ql-block">须晴日,</p><p class="ql-block">看红装素果,分外妖娆。</p><p class="ql-block">江山如此多娇</p><p class="ql-block">引无数英雄竟折腰。</p><p class="ql-block">惜秦皇汉武,略输文才.</p><p class="ql-block">唐宗宋祖,稍逊风骚。</p><p class="ql-block">一代天骄,成吉思汗,</p><p class="ql-block">只识弯弓射大雕。</p><p class="ql-block">俱往矣,</p><p class="ql-block">数风流人物,还看今朝。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《沁园春·雪》是毛泽东于1936年2月创作的一首词。诗词分上下两阕,上阕描写乍暖还寒的北国雪景,展现伟大祖国的壮丽山河;下阕由毛泽东主席对祖国山河的壮丽而感叹,并引出秦皇汉武等英雄人物,纵论历代英雄人物。</span></p> <p class="ql-block">六十二,四言诗:懦夫奋臂</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">嘤其鸣矣,</p><p class="ql-block">求其友声。</p><p class="ql-block">暴虎入门,</p><p class="ql-block">懦夫奋臂。</p><p class="ql-block">还我河山,</p><p class="ql-block">卫我国权。.......</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1937年,时任苏维埃政府主席毛泽东派代表林祖涵,以鲜花时果之仪致祭于我中华民族始祖轩辕黄帝之陵时写下这首诗,表达了团结友人保家卫国的决心。</span></p> <p class="ql-block">六十三,六言诗:致彭德怀同志</p><p class="ql-block">毛泽东'</p><p class="ql-block">山高路远沟深,</p><p class="ql-block">大军纵横驰奔。</p><p class="ql-block">谁敢横刀立马,</p><p class="ql-block">唯我彭大将军。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1935年9月,彭德怀指挥吴起镇一战大获全胜。彭德怀得胜归来之后,主席提笔写下了这首气势磅礴的六言诗,主席如此夸赞,彭老总反而觉得夸奖太过。于是他提笔将最后一句做了修改,“谁敢横刀立马,唯我英勇红军!</span></p> <p class="ql-block">六十四,为抗大题词</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">一面学习,</p><p class="ql-block">一面生产。</p><p class="ql-block">克服困难,</p><p class="ql-block">敌人丧胆。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛泽东担任抗大教育委员会主席时的题词。他还亲自为抗大制定了著名的“三句话”的教育方针(坚定正确的政治方向、艰苦奋斗的工作作风、机动灵活的战略战术)和“八个字”的抗大校风(团结、紧张、严肃、活泼),至今仍是我军建设与发展的指导方针。并为抗大题词这就是抗大的作风,</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">六十五,四言诗</p><p class="ql-block">戏改江掩《别赋》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">春草碧色,</p><p class="ql-block">春水绿波。</p><p class="ql-block">送君延安,</p><p class="ql-block">快如之何。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">未见官方出处</span><span style="color:rgb(255, 138, 0);">解释。</span></p> <p class="ql-block">六十六 ,五律:喜闻捷报</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">闻北西野战军收复蟠龙作。</p><p class="ql-block">秋风渡河上,大野入苍穹。</p><p class="ql-block">佳令随人至,明月傍人生。</p><p class="ql-block">故里鸿音绝,妻儿信未通。</p><p class="ql-block">满宇频翘望,凯歌度边城。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1947年8月,西北野战军在陕北取得沙家店战役胜利;九月又收复青化砭、蟠龙等城镇。毛泽东望月有感而发,抒写对战争胜利的感慨与对儿女的思念。全诗遣词造句通俗清新,写景抒情错落有致、起伏迭宕,平淡中见雄奇,温婉中见豪放。</span></p> <p class="ql-block">六十七,七律:忆重庆谈判</p><p class="ql-block">[毛泽东]</p><p class="ql-block">有田有地吾为主,无法无天是为民。</p><p class="ql-block">重庆有官皆墨吏,延安无屎不黄金。</p><p class="ql-block">炸路挖桥为团结,夺地争城是斗争。</p><p class="ql-block">遍地哀鸿遍地雪,无非一念救苍生。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·忆重庆谈判》写于1945年重庆谈判期间。</span></p> <p class="ql-block">六十八,五律:抚戴安阑将军</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">外侮需人御,将军赋采薇</p><p class="ql-block">师称机械化,勇夺虎罴威。</p><p class="ql-block">浴血东瓜守,驱倭棠吉归。</p><p class="ql-block">沙场竟殒命,壮志也无违。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1942年5月,戴安澜的部队从缅甸撤退回国途中遭敌伏击,戴安澜被流弹击中不幸于5月26日殉国。同年秋。戴安澜将军追悼会在广西全州举行。毛泽东特送挽诗。</span></p> <p class="ql-block">六十九、浣溪沙:和柳亚子先生</p><p class="ql-block">1950年10月,58岁</p><p class="ql-block">一九五0年国庆观剧,柳亚子先生即席赋浣溪沙,因步其韵奉和。</p><p class="ql-block">长夜难明赤县天,百年魔怪舞翩跹,</p><p class="ql-block">人民五亿不团圆。</p><p class="ql-block">一唱雄鸡天下白,万方乐奏有于阗,诗人兴会更无前。</p><p class="ql-block"> <span style="color:rgb(237, 35, 8);">1950年10月,为庆国庆一周年,中央在中南海举行了歌舞晚会。观看节目时,柳亚子正好坐在毛泽东的前排。毛泽东高兴地说:“这样的盛况,亚子先生为什么不填词以志盛?我来和。”柳即兴填《浣溪沙》一首:“火树银花不夜天。弟兄姊妹舞翩跹。歌声唱彻月儿圆。不是一人能领导,那容百族共骈阗?良宵盛会喜空前!”次日,毛泽东用原韵写了一首和词:“长夜难明赤县天,百年魔怪舞翩跹,人民五亿不团圆。一唱雄鸡天下白,万方乐奏有于阗,诗人兴会更无前。”这首和词风格大气,另辟新境,自出新意。</span></p><p class="ql-block">69、浣溪沙:和柳[亚子]先生(1950年11月,58岁)</p><p class="ql-block">颜斶齐王各命前,多年矛盾廓无边,</p><p class="ql-block">而今一扫纪新元。</p><p class="ql-block">最喜诗人高唱至,正和前线捷音联,</p><p class="ql-block">妙香山上战旗妍。</p> <p class="ql-block">七十,七律:和柳亚子先生</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">饮茶粤海未能忘,</p><p class="ql-block">索句渝州叶正黄。</p><p class="ql-block">三十一年还旧国.</p><p class="ql-block">落花时节读华章。</p><p class="ql-block">牢骚太盛防肠断,</p><p class="ql-block">风物长宜放眼量。</p><p class="ql-block">莫道昆明池水浅,</p><p class="ql-block">观鱼胜过富春江。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·和柳亚子先生》毛泽东于1949年4月19日所写的一首诗。诗的前四句追叙诗人与柳亚子的三次交往,后四句对柳亚子的牢骚提出开导规劝,并表示殷切的期望。</span></p> <p class="ql-block">七十一,为《中国青年》周刊题词</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">军队向前进,</p><p class="ql-block">生产长一寸。</p><p class="ql-block">加强纪律性,</p><p class="ql-block">革命无不胜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1948年12月,毛泽东在《中国青年》复刊第一期的题词</span>。</p> <p class="ql-block">七十二,七律:改鲁迅《亥年残秋偶作》</p><p class="ql-block">(1961年,68岁)</p><p class="ql-block">曾惊秋肃临天下,竟遣春温上舌端。</p><p class="ql-block">尘海苍茫沉百感,金风萧瑟走高官。</p><p class="ql-block">喜攀飞翼通身暖,苦坠空云半截寒。</p><p class="ql-block">惊听自吹皆圣绩,起看敌焰正阑干。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">鲁迅《亥年残秋偶作》</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 1935年</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 曾惊秋肃临天下,敢遣春温上笔端。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 尘海苍茫沉百感,金风萧瑟走千官。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 喜攀飞翼通身暖,苦坠空云半截寒。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 竦听荒鸡偏阒寂,起看星斗正阑干</span>。</p> <p class="ql-block">七十三,七绝:观潮</p><p class="ql-block">(1957年9月,64岁)</p><p class="ql-block">千里波涛滚滚来,雪花飞向钓鱼台。</p><p class="ql-block">人山纷赞阵容阔,铁马从容杀敌回。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗最早发表在《党的文献》一九九三年第六期。</span></p> <p class="ql-block">七十四,中国妇女</p><p class="ql-block">[毛泽东]</p><p class="ql-block">妇女解放,异军突起。</p><p class="ql-block">两万万众,奋发为雄。</p><p class="ql-block">男女并驾,如日方东。</p><p class="ql-block">以此致敌,何敌不倾。</p><p class="ql-block">到之之法,艰苦奋斗。</p><p class="ql-block">世无难事,有志竟成。</p><p class="ql-block">有妇人焉,如旱望云。</p><p class="ql-block">此篇之作,伫看风行。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1939年3月8日,延安举行纪念“三八”妇女节大会。同年5月,中央妇女运动委员会决定出版《中国妇女》杂志。毛泽东为《中国妇女》创刊号题下了这首四言诗。</span></p> <p class="ql-block">七十五,七律:送瘟神</p><p class="ql-block">绿水青山枉自多,</p><p class="ql-block">华佗无奈小虫河!</p><p class="ql-block">千村薜荔人遗失,</p><p class="ql-block">万户萧疏鬼唱歌。</p><p class="ql-block">坐地日行八万里,</p><p class="ql-block">巡天遥看一千河。</p><p class="ql-block">牛朗欲问瘟神事,</p><p class="ql-block">一样悲欢逐逝波。</p> <p class="ql-block">七十六,七律 送瘟神二</p><p class="ql-block">春风杨柳万千条,六亿神州尽舜究。</p><p class="ql-block">红雨随心翻作浪,青山着意化为桥。</p><p class="ql-block">天连五岭银锄落,地动山河铁臂摇。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(1, 1, 1);">借问瘟君欲何往,纸船明烛照天烧。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律二首·送瘟神》是毛泽东在1958年6月30日,从《人民日报》得知余江县消灭了血吸虫后写下的七言律诗。</span></p> <p class="ql-block">七十七,五律:张冠道中</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">朝雾弥琼宇,</p><p class="ql-block">征马嘶北风。</p><p class="ql-block">露湿尘难染,</p><p class="ql-block">霜笼鸦不惊。</p><p class="ql-block">戏衣犹铁甲,</p><p class="ql-block">须眉等银冰。</p><p class="ql-block">踟厨张冠道,</p><p class="ql-block">恍若塞上行。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《五律·张冠道中》是毛泽东在1947年转战陕北张冠道时创作的五言律诗。张冠道,是他撤离延安时转战中经过的一条道路。</span></p> <p class="ql-block">七十八,七律:回韶山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">一九五九年六月二十五日到韶山。离别这个地方已有三十二周年了。</p><p class="ql-block">别梦依稀咒逝川,故园三十二年前。</p><p class="ql-block">红旗卷起农奴乾,黑手高悬霸主鞭。</p><p class="ql-block">为有牺牲多壮志,敢叫日月换新天。</p><p class="ql-block">喜爱稻菽千层浪,遍地英雄下夕烟。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·到韶山》这首诗通过对韶山人民革命历史的回顾,以及对人民公社社员通过热情劳动而喜获丰收的描绘,赞扬了革命人民艰苦卓绝的战斗精神,歌颂了中国人民战天斗地的风貌,鲜明地体现了毛泽东高远的思想境界。</span></p> <p class="ql-block">七十九,浪淘沙:北戴河</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">大雨落幽燕,白浪滔天。</p><p class="ql-block">秦皇岛外打鱼船。</p><p class="ql-block">一片汪洋都不见,</p><p class="ql-block">知向谁边?</p><p class="ql-block">往事越千年,</p><p class="ql-block">魏武挥鞭,</p><p class="ql-block">东临碣石有遗篇。</p><p class="ql-block">萧瑟秋风今又是,</p><p class="ql-block">换了人间。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首词生动描绘了北戴河海滨夏秋之交的壮丽景色;展示了一代伟人前无古人的雄伟气魄和汪洋浩瀚的博大胸怀。是毛泽东主席于1954年于秦皇岛北戴河开会时创作的一首词。</span></p> <p class="ql-block">八十,念奴娇:昆仑</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">横空出世,莽昆仓,</p><p class="ql-block">阅人间春色。</p><p class="ql-block">飞起玉龙三百万,</p><p class="ql-block">搅得周天寒彻。</p><p class="ql-block">夏日消溶,江河横溢,</p><p class="ql-block">人或为鱼鳖。</p><p class="ql-block">千秋功罪,谁人曾与凭说!</p><p class="ql-block">而今我谓昆仑.</p><p class="ql-block">不要这高,不要这多雪。</p><p class="ql-block">安得倚天抽宝剑,</p><p class="ql-block">把汝裁为三截?</p><p class="ql-block">一截遗欧,一截赠美,</p><p class="ql-block">一截还东国。</p><p class="ql-block">太平世界,环球同此凉热。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首词毛泽东作于1935年。最早发表在《诗刊》一九五七年一月号。当时中央红军走完了长征最后一段行程,即将到达陕北。毛泽东登上岷山峰顶,远望青海一带苍茫的昆仑山脉有感而作。</span></p> <p class="ql-block">八十一,渔家傲,反第三次大围剿</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">英勇红军凭肉博,</p><p class="ql-block">红旗翻处白旗没。</p><p class="ql-block">地动天摇风雨跃,</p><p class="ql-block">雷霆落,</p><p class="ql-block">今日梁魁应活捉。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛主席在反第三次大“围剿”胜利期间所写的一首经典诗词。歌颂了根据地</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">军民同仇敌忾的革命精神,和人民战争的无敌威力。</span></p> <p class="ql-block">八十二,满江红:和郭沫若同志</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">小小寰球,有几只苍蝇碰壁。</p><p class="ql-block">嗡嗡叫,几声凄厉,几声抽泣。</p><p class="ql-block">蚂蚁缘槐夸大国,</p><p class="ql-block">毗孵撼树谈何易。</p><p class="ql-block">正西落叶下长安,飞鸣镝。</p><p class="ql-block">多少事,从来急,</p><p class="ql-block">天地转,光阴迫。</p><p class="ql-block">一万年太久,只争朝夕。</p><p class="ql-block">四海翻腾云水怒,</p><p class="ql-block">五洲震荡风雷激。</p><p class="ql-block">要扫除一切害人虫,</p><p class="ql-block">全无敌。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛泽东于1963年创作的一首词。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此作是在《光明日报》上读到郭沫若的词,深受感动所创作的一首鼓舞人心的反霸权主义的词。1962年冬,中国刚刚走出三年困难时期的困境,中苏关系又开始紧张,郭沫若填《满江红》一词,借此表达中国人民团结一致,坚持斗争的必胜信念。毛泽东读后当即作此和词。</span></p> <p class="ql-block">八十三,七律:吊罗荣桓同志</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">记得当年草上飞,红军队里每相违。</p><p class="ql-block">长征不是难堪日,战锦方为大问题。</p><p class="ql-block">斥鹦每闻欺大鸟,昆鸡长笑老鹰非。</p><p class="ql-block">君今不幸离人世,国有疑难可问谁。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·吊罗荣桓同志》创作于1963年,这是一首悼念诗。这首诗通过描写了罗荣桓同志光荣的一生,对革命的忠诚。抒发了作者内心的缅怀之情。</span></p> <p class="ql-block">八十四,五古:挽易昌陶</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">去去思君深,思君君不来。</p><p class="ql-block">愁杀芳年友,悲叹有余哀。</p><p class="ql-block">衡阳燕声彻,湘滨春溜回。</p><p class="ql-block">感物念所欢,踯躅南城隈。</p><p class="ql-block">城隈草萋萋,涔泪浸双题。</p><p class="ql-block">采采余孤景,日落衡云西。</p><p class="ql-block">方期沆漾游,零落匪所思。</p><p class="ql-block">永诀从今始,午夜惊鸣鸡</p><p class="ql-block">鸣鸡一声唱,汗漫东皋上。</p><p class="ql-block">冉冉望君来,握手珠眶涨。</p><p class="ql-block">关山蹇骥足,飞飙拂灵帐。</p><p class="ql-block">我怀郁如楚,放歌倚列嶂。</p><p class="ql-block">易<span style="color:rgb(237, 35, 8);">昌陶:名咏畦,湖南衡山人。湖南省立第一师范学校学生,与毛泽东同班。1915年3月病死家中。</span></p><p class="ql-block">列嶂青且茜,愿言试长剑。</p><p class="ql-block">东海有岛夷,北山尽仇怨。</p><p class="ql-block">荡涤谁氏子,安得辞浮贱。</p><p class="ql-block">子期竟早亡,牙琴从此绝。</p><p class="ql-block">琴绝最伤情,朱华春不荣。</p><p class="ql-block">后来有千日,谁与共平生。</p><p class="ql-block">望灵荐杯酒,惨淡看铭旌。</p><p class="ql-block">惆怅中何寄,江天水一泓。</p> <p class="ql-block">八十五,蝶恋花:从汀州向长沙</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">六月天兵征腐恶,</p><p class="ql-block">万里长缨要把鲲鹏缚。</p><p class="ql-block">赣江那边红一角,</p><p class="ql-block">偏师借重黄公略。</p><p class="ql-block">百万雄师齐踊跃,</p><p class="ql-block">席卷江西直捣湘和鄂。</p><p class="ql-block">国际悲歌歌一曲,</p><p class="ql-block">狂飙为我从天落。</p> <p class="ql-block">八十六,浣溪沙:和柳亚子先生</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">长夜难明赤县天.</p><p class="ql-block">百年魔怪舞翩跹。</p><p class="ql-block">人民五亿不团圆,</p><p class="ql-block">一唱雄鸡天下白。</p><p class="ql-block">万方乐奏有于阗,</p><p class="ql-block">诗人兴会更无前。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">一九五零年国庆观剧,柳亚子先生即席赋《浣溪沙》,因步其韵奉和。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">柳亚子原词</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">火树银花不夜天,</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">弟兄姐妹舞翩跹,</span></span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">歌声唱彻月儿圆。</span></span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">不是一人能领导,</span></span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">那容百族共骈阗,</span></span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><span class="ql-cursor">良宵盛会喜空前。</span></span></p> <p class="ql-block">八十七,浣溪沙:和柳亚子先生</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">颜斶齐王各命前,</p><p class="ql-block">多年矛盾廓无边。</p><p class="ql-block">而今一扫新纪元,</p><p class="ql-block">最喜诗人高唱至,</p><p class="ql-block">正和前线接音联,</p><p class="ql-block">妙香山上战旗妍。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">暂未查到出处。</span></p> <p class="ql-block">八十八,临江仙:赠丁玲</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">壁上红旗飘落照,</p><p class="ql-block">西风漫卷孤城。</p><p class="ql-block">保安人物一时新,</p><p class="ql-block">洞中开宴会,招待出牢人。</p><p class="ql-block">纤笔一枝谁与似?</p><p class="ql-block">三千毛瑟精兵。</p><p class="ql-block">阵图开向陇山东,</p><p class="ql-block">昨天文小姐,</p><p class="ql-block">今日武将军。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛泽东赠给著名女作家丁玲同志的一首诗。全诗写得轻松自如, 同时又与丁玲的身份很吻合。毛泽东在这首质朴、清新、 畅达的诗中为读者成功地塑造了一位中国现代新女性形象,体现了毛泽东对丁玲的欢迎、重视、信任和礼赞。</span></p> <p class="ql-block">八十九,七律</p><p class="ql-block">读《封建论》呈郭老</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">劝君少骂秦始皇,</p><p class="ql-block">焚坑事业要商量。</p><p class="ql-block">祖龙魂死秦犹在,</p><p class="ql-block">孔学名高实秕糠。</p><p class="ql-block">百代都学秦政法,</p><p class="ql-block">十批不是好文章。</p><p class="ql-block">熟读唐人封建论,</p><p class="ql-block">莫从子厚返文章。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">七律·读《封建论》,呈郭老》,作于1973年8月5日,这首诗是毛泽东写给郭沫若的一首诗,也是他写的最后一首咏史诗。</span></p> <p class="ql-block">九十,贺新郎:读书史</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">人猿相揖别,</p><p class="ql-block">只几个石头磨过,</p><p class="ql-block">小儿时节,</p><p class="ql-block">钢铁炉中翻火焰,</p><p class="ql-block">为问何时猜得?</p><p class="ql-block">不过几千寒热。</p><p class="ql-block">人世难逢开口笑,</p><p class="ql-block">上疆场彼此弯弓月。</p><p class="ql-block">流遍了,郊原血。</p><p class="ql-block">一篇读罢头飞雪,</p><p class="ql-block">但记得斑斑点点,</p><p class="ql-block">几行陈迹。</p><p class="ql-block">五帝五皇神圣事,</p><p class="ql-block">骗了无涯过客。</p><p class="ql-block">盗跖 庄蹻 流誉后, </p><p class="ql-block">更陈王奋起挥黄钺。</p><p class="ql-block"> 歌 未竟,东方白。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">据《毛泽东年谱(1949—1976)》第五卷记载:1964年春,作《贺新郎·读史》。。作者纵览千秋,目光穿越时空,洞彻历史,以诗言志,最终的着力点仍在于关注现在和未来。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 在毛泽东的诗思中,历史是需要尊重的,但不必被过分神圣化、教条化,史家对三皇五帝业绩的渲染,对“天命”、“王道”名义下统治者的美誉,不必过分当真。</span></p> <p class="ql-block">九十一,水调歌头:重上井冈山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">久有凌云志,重上井冈山,</p><p class="ql-block">千里来寻故地,旧貌变新颜。</p><p class="ql-block">到处莺歌燕舞,</p><p class="ql-block">更有潺潺流水,</p><p class="ql-block">高处入云端。</p><p class="ql-block">过了黄洋界,</p><p class="ql-block">险处不需看。</p><p class="ql-block">风雷动,旌旗奋,是人寰。</p><p class="ql-block">三十八年过去,弹指一挥间。</p><p class="ql-block">可上九天揽月,可下五洋捉鳖,</p><p class="ql-block">谈笑凯歌还。</p><p class="ql-block">世上无难地,只要肯登攀。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《水调歌头·重上井冈山》是毛泽东写于1965年的一首词,最早发表在《诗刊》1967年1月号。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">作者采用了现实主义和浪漫主义相结合的方法,以登井冈山为题材,在忆旧颂新中将崇高的理想和伟大的实践精神相结合,将叙事、写景、抒情、议论熔于一炉,慷慨激昂,表达了作者要继续革命的英雄气概。</span></p> <p class="ql-block">九十二,七古:送纵宇一郎东行</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">云开衡月积阴止,天马凤凰春树里。</p><p class="ql-block">年少峥嵘屈贾才,山川奇气曾钟此。</p><p class="ql-block">君行我为发浩歌,鲲鹏击浪从兹始。</p><p class="ql-block">洞庭湘水涨连天, 艨艟巨舰直东指。</p><p class="ql-block">无端散出一天愁,幸被东风吹万里。</p><p class="ql-block">丈夫何事足萦怀,要将宇宙看秭米,</p><p class="ql-block">沦海横流安足虑,世事纷纭从君理。</p><p class="ql-block">管却自家身与心。胸中日月常新美。</p><p class="ql-block">名世于今五百年,诸公碌碌皆余子。</p><p class="ql-block">平浪宫前友谊多,崇明对马衣带水。</p><p class="ql-block">东瀛濯剑有书还。我返自崖君去矣。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"><七古·送纵宇一郎东行》毛泽东于1918年4月送别罗章龙东赴日本时所作七言古诗。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">全诗以叙述友情为主,表达了作者学生时代就探索人生、追求真理的伟大抱负。立意高远,用词、用典平实准确。这首诗最早发表在1979年《党史研究资料》。</span></p> <p class="ql-block">九十三,四言诗:祭黄帝陵</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">赫赫始祖,吾华肇造。 </p><p class="ql-block"> 胄衍祀绵,岳峨可浩。 </p><p class="ql-block">聪明睿智,光被遐荒。 </p><p class="ql-block">建此伟业,雄立东方。</p><p class="ql-block">世变沧桑,中更蹉跌。</p><p class="ql-block">越数千年,强邻蔑德。</p><p class="ql-block">琉台不守,三韩为虚。</p><p class="ql-block">辽海燕冀,汉奸何多。</p><p class="ql-block">以地事敌,敌欲岂足。</p><p class="ql-block">人之答绳,我为奴辱。</p><p class="ql-block">懿为我祖,命世之英。</p><p class="ql-block">涿鹿奋战,区宇安宁。</p><p class="ql-block">岂其苗裔,不武如思。</p><p class="ql-block">泱泱大国,让其沦胥。</p><p class="ql-block">东等不才,剑履俱备。</p><p class="ql-block">万里崎岖,为国效命。</p><p class="ql-block">频年奋斗,备历险夷。</p><p class="ql-block">各党各界,团结坚固。</p><p class="ql-block">不论军民,不分贫富。</p><p class="ql-block">民族阵线,救国良方。</p><p class="ql-block">四万万众,坚决抵抗。</p><p class="ql-block">民主共和,改革内政。</p><p class="ql-block">亿兆一心,战则必胜。</p><p class="ql-block">还我河山,卫我国权。</p><p class="ql-block">此物此志,永矢勿禐。</p><p class="ql-block">经武整军,昭告列祖。</p><p class="ql-block">实鉴临之,皇天厚土。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1937年4月5日,在中华民族祭祀祖先的传统节日清明节之际,为进一步营造中国共产党和中国国民党联合抗日的社会舆论,国共两党分别派出代表,共赴位于陕西黄陵县桥山的黄帝陵,举行国共两党共同公祭黄帝陵仪式,这是国共两党自成立以来,首次在同一地点、同一时间、共同公祭中华民族祖先黄帝陵。两党公祭代表在公祭仪式上,分别宣读两党的《祭黄帝陵文》,中国共产党的《祭黄帝陵文》系毛泽东亲笔撰写</span>。</p> <p class="ql-block">九十四,七绝:五云山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">五云山上五云飞,</p><p class="ql-block">远接群峰近拂堤。</p><p class="ql-block">若问杭州何处好,</p><p class="ql-block">此中听得野莺啼。</p><p class="ql-block">《<span style="color:rgb(237, 35, 8);">七绝·五云山》是毛泽东在1955年所做的一首诗。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此诗与《看山》和《莫干山》同时写于游历杭州美景之时,同样是写景抒怀的即兴之作。这首诗通过具体地描写了诗人游览五云山自身感官的感受,意在表现诗人心中美好闲适的情调,而这份情调是来源于当时我国的大好形势,同时其中也暗藏了毛泽东独自登山,融化身心于自然之中,暂逃于尘世之外的欣喜。</span></p> <p class="ql-block">九十五,七绝:莫干山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">翻身复进七人房,</p><p class="ql-block">回首峰峦入莽苍。</p><p class="ql-block">四十八盘才走过,</p><p class="ql-block">风驰又已到钱塘。</p> <p class="ql-block">九十六,念奴娇:井冈山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">参天万木,千百里,飞向南天奇岳。</p><p class="ql-block">故地重来何所见?多了楼台亭阁。</p><p class="ql-block">五井碑前,黄洋界上,车子如飞越。</p><p class="ql-block">江山如画,古代曾云海绿。</p><p class="ql-block">弹指三十八年,人间变了,</p><p class="ql-block">似天渊|翻覆。</p><p class="ql-block">犹记当年烽火里,九死一生如昨。</p><p class="ql-block">独有豪情,天地悬明月,</p><p class="ql-block">风雨磅礴,一声鸡叫,</p><p class="ql-block">万怪烟消云落。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《念奴娇·井冈山》是毛泽东的一首词,作于1965年5月在重上井冈山之时。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此词开篇先描绘了一幅井冈山壮丽的总体风景画图,引出下文词人观览感受,随后又写词人回忆从前的革命事迹。表达了词人对过去非凡峥嵘的岁月的追忆。</span></p> <p class="ql-block">九十七,七律:和周世钊同志</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">春江浩荡暂徘徊,又踏层峰望眼开。</p><p class="ql-block">风起绿洲吹浪去,雨从青野上山来。</p><p class="ql-block">尊前谈笑人依旧,域外鸡虫事可哀。</p><p class="ql-block">莫叹韶华容易逝,卅十年仍到赫曦台。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·和周世钊同志》是毛泽东作于1955年的一首政治抒情诗。该诗通过对春游长沙情景的回顾与追叙,不仅生动地描绘了祖国的壮丽河山,而且表现了诗人放眼世界、展望未来的宽阔胸怀。</span></p> <p class="ql-block">九十八,五律:看山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">三上北高峰,杭州一望空。</p><p class="ql-block">飞凤亭边树,桃花岭上风。</p><p class="ql-block">热来寻扇子,冷去对佳人。</p><p class="ql-block">一片飘飖下,欢迎有晚鹰。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">写作背景 1955年夏秋之际毛泽东来到杭州休息。休息期间,他心情很好,游兴也很高,接连攀登了南高峰、北高峰、玉皇顶、莫干山、五云山等。攀山途中、他时常被名胜古迹和南方山峦秀丽幽美的风景吸引得流连忘返,诗意盎然。在这期间他一连写了三首诗,此为其中一首。</span></p> <p class="ql-block">九十九,调歌头:游泳</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">才饮长江水,又食武昌鱼。</p><p class="ql-block">万里长江横渡,极目楚天舒。</p><p class="ql-block">不管风吹浪打,胜似闲庭信步。</p><p class="ql-block">今日得宽余。</p><p class="ql-block">子在川上曰,逝者如斯夫!</p><p class="ql-block">风墙动,龟蛇静,起宏图。</p><p class="ql-block">一桥飞架南北,</p><p class="ql-block">天堑变通途。</p><p class="ql-block">更立西江石壁,截断巫山云雨,</p><p class="ql-block">高峡出平湖。</p><p class="ql-block">神女应无恙,当惊世界殊。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛泽东在1956年巡视南方,三次畅游长江写下的词,这首词最早发表在《诗刊》1957年1月。 </span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">该词描绘了1956年中国积极建设的现象,表达了毛泽东对中国人民建设祖国和改变山河的豪迈气概,体现出来毛泽东对未来景象的展望,也表达出了一桥贯通大江南北的历史意义。</span></p> <p class="ql-block">一百,七绝:观潮</p><p class="ql-block">满江红:和郭沫若同志</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">千里波涛滚滚来,</p><p class="ql-block">雪花飞向钓鱼台。</p><p class="ql-block">人山纷赞阵容阔,</p><p class="ql-block">铁马从容杀敌回。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1957年9月11日毛泽东在杭州视察工作时所写的诗体裁文学诗。这首中从头至尾气势如虹这不仅写出了钱塘潮的气势也写出了诗人自己内心的一贯的气势。内气与外景同时耦合可谓真正的天成。江山的大气碰上了一个真正能理解它的知音当然这个知音胸中的风云也只有万里江山才能容纳。</span></p> <p class="ql-block">一零一,仿陆游《示儿》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">人类而今上太空,</p><p class="ql-block">但悲不见五洲同。</p><p class="ql-block">愚公尽扫饕蚊日,</p><p class="ql-block">公祭毋忘告马翁。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1958年毛泽东在广州小岛宾馆内度过了65岁生日时写的仿陆游《示儿》的诗,也许他此时的心情与陆游当年的心情相同,寄希望于下一代,实现它一生为之奋斗的理想。</span></p> <p class="ql-block">一0二,七绝:刘蕡</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">千截长天起大云,</p><p class="ql-block">中唐俊伟有刘蕡。</p><p class="ql-block">孤鸿铩羽悲鸣啼,</p><p class="ql-block">万马齐喑叫一声。</p><p class="ql-block">这是毛泽东于1958年写得一首七绝。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗表的了诗人对刘蕡 [ fén ] 的深切同情和对宦官的切齿痛恨,同时对刘蕡在“万马齐喑”的沉闷境遇里敢于挺身而出,孤军奋战,大叫一声痛斥宦官的专横,表示由衷的敬慕和赞赏。</span></p> <p class="ql-block">一零三,七绝:改梅白</p><p class="ql-block">《夜登重庆枇杷山》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">我来高处欲乘风,</p><p class="ql-block">慕色苍茫一夜中。</p><p class="ql-block">百万银灯摇倒影,</p><p class="ql-block">嘉陵江似水晶宫。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1958年3月27日,毛主席乘专列前往武昌开会。随行人员中的梅白,是毛主席的诗友。是一个酷爱古诗词的人。当晚,他写了首《夜登重庆枇杷山》,请毛主席指导。毛主席看后,提笔书写这首改过来的诗句,描写了重庆美得不可言喻的夜景。</span></p> <p class="ql-block">一0四,七律:登庐山</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">一山飞峙大江边,跃上葱茏四百旋。</p><p class="ql-block">冷眼向阳看世界,热风吹雨洒江天。</p><p class="ql-block">云横九派浮黄鹤,浪下三五起白烟。</p><p class="ql-block">陶令不知何处去,桃花源里可耕田。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·登庐山》</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1959年6月,中共中央决定在庐山召开政治局扩大会议。毛泽东于6月29日清晨登上庐山,站在襟江带湖的庐山顶峰,纵目远眺,水色山颜,尽收眼底,又为庐山留下了一首豪放之歌。</span></p> <p class="ql-block">一0五,七律:读报有感</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">反苏忆昔闹群娃,</p><p class="ql-block">喜看今日大反华。</p><p class="ql-block">恶煞腐心兴鼓吹,</p><p class="ql-block">凶神张口吐烟霞。</p><p class="ql-block">神州岂止千里恶,</p><p class="ql-block">赤县原藏万种邪。</p><p class="ql-block">遍寻全球侵略者,</p><p class="ql-block">惟余此处一孤家。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·读报诗之一》这首诗写于1959年。</span></p> <p class="ql-block">一0六,三,读报有感</p><p class="ql-block">七律:</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">托洛斯基到远东,</p><p class="ql-block">不战不和逞英雄。</p><p class="ql-block">逞晋列士撇头颅,</p><p class="ql-block">叶督该拘大鹫峰。</p><p class="ql-block">敢向邻居试螳臂,</p><p class="ql-block">只缘自己是狂蜂。</p><p class="ql-block">人人尽说西方好,</p><p class="ql-block">独惜神州出蠢虫。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·读报诗之一》这首诗写于1959年。</span></p> <p class="ql-block">一0七,七律:读报有感(四)</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">托洛斯基返故居,不战不和欲何如。</p><p class="ql-block">青云飘下能言鸟,黑海翻起奋怒鱼。</p><p class="ql-block">爱丽舍宫唇发黑,戴维营里面施朱。</p><p class="ql-block">新闻岁岁寻常出,独有今年出的殊。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·读报诗之一》这首诗写于1959年。</span></p> <p class="ql-block">一0八,七律:读报有感之一</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">西海如今出圣人,涂脂抹粉上豪门。</p><p class="ql-block">一辆汽车几间屋,三头黄犊半盘金。</p><p class="ql-block">举世劳民同主子,万年宇宙绝纷争。</p><p class="ql-block">列宁火焰成灰烬,人类从此入大同。</p> <p class="ql-block">一0九,七律:屈原</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">屈子当年赋楚骚,手里握有杀人刀。</p><p class="ql-block">艾萧太盛椒兰少,一跃冲向万里涛。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1961年秋,毛泽东专门写了一首《七绝·屈原》寥寥28个字,却深刻形象地刻画了屈原的爱国情怀、浪漫气质,更揭示了其文作匕首、以死醒世的战斗精神!</span></p> <p class="ql-block">一一0,朴算子:咏梅</p><p class="ql-block">读陆游咏梅词,仅其意而用之。</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">风雨送春归,</p><p class="ql-block">飞雪迎春到。</p><p class="ql-block">已是悬崖百丈冰,</p><p class="ql-block">犹有花枝俏。</p><p class="ql-block">俏也不争春,</p><p class="ql-block">只把春来报。</p><p class="ql-block">待到山花烂漫时,</p><p class="ql-block">她在丛中笑。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《卜算子·咏梅》是毛泽东读陆游同题词,反其意而作。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">写梅花的美丽、积极、坚贞,不是愁而是笑,不是孤傲而是具有新时代革命者的操守与傲骨。毛泽东借咏梅来言志,鼓舞广大的无产阶级人民群众,鼓励他们要有威武不屈的精神和革命到底的乐观主义精神。</span></p> <p class="ql-block">一一一,七律:咏贾谊</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">少年倜傥廊庙才,壮士未酬事堪哀。</p><p class="ql-block">胸罗文章兵百万,胆照华国树千台。</p><p class="ql-block">雄英无计倾圣主,高节终竟受疑猜。</p><p class="ql-block">千古同惜长沙傅,空白汨罗步尘埃。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·咏贾谊》是毛泽东为了咏赞古代西汉政治家、文学家贾谊而创作的一首诗歌。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗最早发表于中央文献出版社一九九六年九月版《毛泽东诗词集》。同《七绝·贾谊》为姊妹篇。本诗未标明年代。</span></p><p class="ql-block"> </p> <p class="ql-block">一一二,七律:洪都</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">到得洪都又一年,</p><p class="ql-block">祖生击辑至今传。</p><p class="ql-block">闻鸡久听南天雨,</p><p class="ql-block">立马曾挥北地鞭。</p><p class="ql-block">鬓角飞来成废料,</p><p class="ql-block">彩云长在有新天。</p><p class="ql-block">年年后浪推前浪,</p><p class="ql-block">江草江花处处鲜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·洪都》是1965年12月24日,毛泽东在73岁诞辰的前两天,由杭州来到南昌。南昌市有著名的滕王阁,南昌又是革命的发祥地。毛泽东于此感物抒情,抒怀明志,写下此诗。</span></p> <p class="ql-block">一一三,五律:西行</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">万里西行急,乘风御太空。</p><p class="ql-block">不因鹏翼展,哪得鸟途通。</p><p class="ql-block">海酿千盅酒,山栽万仞葱。</p><p class="ql-block">风雷驱大地,是处有亲朋。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">简注:应属毛主席和陈毅共同完成。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);"> 一九六四年十月、十一月陈毅率政府代表团参加阿尔及利亚革命起义十周年庆典、柬埔寨完全独立7周年庆典,应邀访问印度尼西亚,途经巴基斯坦、阿联、缅甸。</span></p> <p class="ql-block">一一四, 七律:有所思</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">正是神都有事时,又来南国踏芳枝。</p><p class="ql-block">青松怒向苍天发,败叶纷随碧水池。</p><p class="ql-block">一阵风雷惊世界,满街红绿走旌旗。</p><p class="ql-block">凭阑静听潇薄雨,故国人民有所思。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·有所思》这首诗写于1966年6月。</span></p> <p class="ql-block">一一五,七绝二首:纪念鲁讯八十寿辰</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">其一.博大胆识铁石坚;</p><p class="ql-block"> 刀光剑影任翔旋。</p><p class="ql-block"> 龙华喋血不眠夜, </p><p class="ql-block"> 犹制小诗赋管弦。</p><p class="ql-block">其二.鉴湖越台名士乡,</p><p class="ql-block"> 忧忡为国痛断肠。</p><p class="ql-block"> 剑南歌连秋风吟,</p><p class="ql-block"> 一例氤氲入诗囊。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七绝二首·纪念鲁迅八十寿辰》是毛泽东同志在1961年纪念鲁迅先生诞辰时写的两首七言绝句,全诗凝练沉挚、铿锵有力、情感炙热、寄寓深刻,以恢弘的气度评说了鲁迅先生的人格和诗品,热情赞扬鲁迅先生在国民党反动派黑暗势力统治下勇于周旋和不屈不饶的斗争精神,歌颂鲁迅先生伟大的人格和刚烈的血气。</span></p> <p class="ql-block">一一六, 杂言诗:八连颂</p><p class="ql-block">好八连,天下传。为什么?志更坚。</p><p class="ql-block">为人民,几十年。拒腐蚀,永不沾。</p><p class="ql-block">解放军,要学习。全军民,要自立。</p><p class="ql-block">不怕压,不怕迫。不怕刀,不怕戟。</p><p class="ql-block">不怕鬼,不怕魅。不怕帝,不怕贼。</p><p class="ql-block">好儿女,如松柏。上参天,傲霜雪。</p><p class="ql-block">纪律好,如坚壁。政治好,称第一。</p><p class="ql-block">思想好,能分析。分析好,大有益。</p><p class="ql-block">益在哪?团结力。</p><p class="ql-block">军民团结如一人,</p><p class="ql-block">试看天下谁能敌。</p><p class="ql-block">《<span style="color:rgb(237, 35, 8);">杂言诗·八连颂》是毛泽东于1963年写的一首诗作。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗从八连写道全军,写到全国,高度赞扬了60年代初全党全国人民在党中央的领导下,团结一致,万众一心,扭转困难局面的大无畏英雄气概,赞扬了中华儿女对社会主义事业的坚定信念。这首诗最早发表在1982年12月26日《解放军报》。</span></p> <p class="ql-block">一一七,七律:和郭沫若同志</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">一从大地起风雷,便有精生白骨堆。</p><p class="ql-block">僧是愚氓犹可训,妖为鬼或必成灾。</p><p class="ql-block">金猴奋起千钓棒、玉宇澄清万里埃。</p><p class="ql-block">今日欢呼孙大圣,只缘妖雾又重来。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·和郭沫若同志》毛泽东写于 1961年11月17日的一首诗,借用神话小说的内容,写白骨精的生成。这首诗明确写出了对《孙悟空三打白骨精》这出戏的看法,诗中塑造了三类不同的人物,表达了诗人强烈的爱憎感情。</span></p> <p class="ql-block">一一八,为女民兵题照</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">飒爽英姿五尺枪,</p><p class="ql-block">曙光初照演兵场。</p><p class="ql-block">中华儿女多奇志,</p><p class="ql-block">不爱红装爱武装。</p><p class="ql-block">《<span style="color:rgb(237, 35, 8);">为女民兵题照》是毛泽东1961年2月创作的诗作。据说,毛在参加训练时看到一个女民兵持枪的画面,所以他饶有诗意地写了这首七言绝句。</span></p> <p class="ql-block">一一九,卜算子:《悼国际共产主义战士艾地同志》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">疏枝立寒窗,笑在百花前。</p><p class="ql-block">奈何笑容难为久,</p><p class="ql-block">春来反凋残。</p><p class="ql-block">残固不堪残,</p><p class="ql-block">何须自寻烦?</p><p class="ql-block">花落自有花开时,</p><p class="ql-block">蓄芳待来年。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1965年9月30日,以苏加诺总统警卫部队第三营营长翁东中校为首的一批左翼军官,10月1日,军人集团终于篡夺了国家权力,并对印尼共产党人和革命人民进行了血腥的镇压。艾地同志也在这场大屠杀中牺牲了。当毛泽东主席得知印尼所发生的一切以及他的国际战友艾地不幸遇难的消息后,禁不住吟词一首以寄哀思。</span></p> <p class="ql-block">一二0,七律:答友人</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">九疑山上白云飞,</p><p class="ql-block">帝子乘风下翠微。</p><p class="ql-block">斑竹一枝千滴泪,</p><p class="ql-block">红霞万朵百重衣。</p><p class="ql-block">洞庭波涌连天雪,</p><p class="ql-block">长岛人歌动地诗。</p><p class="ql-block">我欲因之梦廖廓,</p><p class="ql-block">芙蓉国里尽朝晖。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·答友人》这首诗在诗人所有诗作中最为绚丽飘逸,工艺上也最为讲究。前四句妙用古典神话传说,从神仙世界写到后四句的现实世界,可谓举重若轻、自然婉转。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《答友人》是1961年由毛泽东写的诗作。这首诗是写给毛泽东的同学,老友周世钊的。时任湖南省副省长。</span></p> <p class="ql-block">一二一,七绝:为李进同志题照</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">暮色苍茫看劲松,</p><p class="ql-block">乱云飞渡仍从容。</p><p class="ql-block">天生一个仙人洞,</p><p class="ql-block">无限风光在险峰。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">观梅小令</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">春心乐共花争放,</p><p class="ql-block">乐与君一赏一陶然。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七绝·为李进同志题所摄庐山仙人洞照》是毛泽东1961年9月9日所做的一首诗。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">诗人有“从容”之心态,才有“无限风光在险峰”。</span></p> <p class="ql-block">一二二,七律:将革命进行到底</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">古今多少苍茫事,</p><p class="ql-block">前车历历未能忘。</p><p class="ql-block">鸿门宴上宽纵马,</p><p class="ql-block">乌江边头何仓惶!</p><p class="ql-block">秀全空坐失良机,</p><p class="ql-block">天京终于烟灰扬。</p><p class="ql-block">急世英雄行大劫,</p><p class="ql-block">莫顾尘界百创伤。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七律·将革命进行到底》,毛泽东写于1967年夏。这首诗比较容易理解,从古今中外的历史看,有许多英雄人物就是没有“将革命进行到底”,结果变成失败。毛泽东要人民群众,“将革命进行到底。”不然就会出现霸王项羽,天王洪秀全的后果。</span></p> <p class="ql-block">一二三,七律:和郭沫若同志</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">一从大地起风雷,便有精生白骨堆。</p><p class="ql-block">僧是愚氓犹可训,妖为鬼域必成灾。</p><p class="ql-block">金猴奋起千钓棒、玉宇澄清万里埃。</p><p class="ql-block">今日欢呼孙大圣,只缘妖雾又重来。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是1962你11月在中南海看了戏曲《三打白骨精》以后,郭沫若同志写诗一首,毛泽东认为不妥,故和一篇。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">郭沫若的原诗是:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">人妖颠倒是非淆,对敌慈悲对友刁。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">咒念金箍闻万遍,精逃白骨累三遭。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">千刀当剐唐僧肉,一拔何亏大圣毛。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">教育及时堪赞赏,猪犹智慧胜愚曹。</span></p> <p class="ql-block">一二四,念奴娇:鸟儿问题</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">鲲鹏屐翅,九方里,翻动扶摇羊角。</p><p class="ql-block">背负青天朝下来,都是人间城郭。</p><p class="ql-block">炮火连天,弹痕遍地,吓倒蓬间雀。</p><p class="ql-block">怎么得了,哎呀我要飞跃。</p><p class="ql-block">借问君去何方?</p><p class="ql-block">雀儿答道</p><p class="ql-block">有仙山琼阁。</p><p class="ql-block">不见前年秋月朗,</p><p class="ql-block">订了三家条约。</p><p class="ql-block">还有吃的,</p><p class="ql-block">土豆烧熟了,再加牛肉。</p><p class="ql-block">无需放屁!</p><p class="ql-block">试看天地翻覆。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">念奴娇·鸟儿问答》是毛泽东于1965年5月所做的一首词。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗是毛泽东暮年所作的一首很有艺术特色的词,它通过鲲鹏与蓬间雀的对话,形成了一种寓言结构。毛泽东在诗中没有进行直接的自我抒情,而是塑造了两个完全不同的鸟类形象,以象征的艺术手法为我们展示了鲲鹏的博大、高远、无畏以及蓬间雀的萎琐、渺小、卑怯。</span></p> <p class="ql-block">一二五,七言诗:戏改李白《梁父吟》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">君不见,</p><p class="ql-block">高阳酒徒起草中,</p><p class="ql-block">长揖山东隆准公。</p><p class="ql-block">入门不拜骋雄辩,</p><p class="ql-block">两女辍洗来趋风。</p><p class="ql-block">东下齐城七十二,</p><p class="ql-block">指挥楚汉如旋蓬。</p><p class="ql-block">不料朝信不听话,</p><p class="ql-block">十万大军下历城。</p><p class="ql-block">齐王火冒三千丈,</p><p class="ql-block">抓住酒徒付鼎烹。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1973年农历六月,毛泽东写了一首七言诗,戏续李白《梁甫吟》。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">“东下齐城七十二,指挥楚汉如旋蓬。”这句诗讲述了儒生郦食其凭借“三寸不烂之舌”获取七十二座城池,将刘邦和项羽戏弄如同空中飘旋的蓬草</span>。</p> <p class="ql-block">一二六,戏改杜甫《咏怀古迹》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">群山万壑赴荆门,生长林彪尚有村。</p><p class="ql-block">一去紫台连朔漠,独留青冢向黄昏。</p><p class="ql-block">戏改李攀龙《怀明卿》</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">豫章西望彩云间,九派长江九叠山。</p><p class="ql-block">高卧不须窥石境,秋风怒在叛徒颜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七言诗·戏改杜甫《咏怀古迹》其三》是1971年毛泽东所作的一首诗。咏 怀 古 迹 • 其 三</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">唐 • 杜甫</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">群山万壑赴荆门,生长明妃尚有村。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">一去紫台连朔漠,独留青冢向黄昏。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">画图省识春风面,环珮空归夜月魂。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">千载琵琶作胡语,分明怨恨曲中论。</span></p> <p class="ql-block">一二七,减字木兰花:经长沙忆往</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">四十五年,</p><p class="ql-block">风雨如晦不重见。</p><p class="ql-block">过眼飞云,</p><p class="ql-block">横竖茫茫一线天。</p><p class="ql-block">休要夸口,</p><p class="ql-block">豪杰劫后是民愿。</p><p class="ql-block">海天环顾,</p><p class="ql-block">—路走来一路烟。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">无官方版本创作时间。</span></p> <p class="ql-block">一二八,七绝:读《红楼梦》,</p><p class="ql-block">1971年</p><p class="ql-block">杰作红楼传千古,</p><p class="ql-block">影映封建斥王侯。</p><p class="ql-block">自古忠臣多逆子,</p><p class="ql-block">唯有宝黛入神州。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">没有查到出处</span>。</p> <p class="ql-block">一二九,七言诗:续乔冠华诗</p><p class="ql-block">(1972年4月,79岁)</p><p class="ql-block">八重樱下廖公子,五月花中韩大哥。</p><p class="ql-block">莫道敝人功业小,北京卖报赚钱多。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">没有查到出处</span>。</p> <p class="ql-block">一三0,七绝:戏改李攀龙《怀明卿》</p><p class="ql-block">(1971年,78岁)</p><p class="ql-block">豫章西望彩云间,九派长江九叠山。</p><p class="ql-block">高卧不须窥石境,秋风怒在叛徒颜。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《七绝·戏改李攀龙《怀明卿》》是毛泽东的一首七言绝句。文笔优美俱佳,原文注释和赏析等内容(即本文)皆收集于网络。</span></p> <p class="ql-block">一三一,四言诗:祭母文</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">呜呼吾母,遽然而死。</p><p class="ql-block">寿五十三,生有七子。</p><p class="ql-block">七子余三,即东民潭。</p><p class="ql-block">其他不育,二女二男。</p><p class="ql-block">育吾兄弟,艰辛备历。</p><p class="ql-block">摧折作磨,因此遘疾。 </p><p class="ql-block">中间万万,皆伤心史。</p><p class="ql-block">不忍卒书,待徐温吐。</p><p class="ql-block">今则欲言,只有两端。</p><p class="ql-block">一则盛德,一则恨偏。</p><p class="ql-block">吾母高风,首推博爱。</p><p class="ql-block">远近奔疏,一皆覆盖。</p><p class="ql-block">恺恻慈祥,感动庶汇。</p><p class="ql-block"> 爱力所及,原本真诚。</p><p class="ql-block">不作证言,不存欺心。</p><p class="ql-block">整饰成性,一丝不诡。</p><p class="ql-block">手泽所经,皆有条理。</p><p class="ql-block">头脑精密,擘理分情。</p><p class="ql-block">事无遗算,物无遁形。 </p><p class="ql-block">洁净之风,传遍戚里。</p><p class="ql-block">不染一尘,身心表理。</p><p class="ql-block">五德荤荤,乃其大端。</p><p class="ql-block">合其人格,如在上焉。</p><p class="ql-block">恨偏所在,三纲之末。</p><p class="ql-block">有志未伸,有永不获。</p><p class="ql-block">精神痛苦,以此为卓。</p><p class="ql-block">天乎人语,倾地一角。</p><p class="ql-block">次则儿辈,育之成行。</p><p class="ql-block">如果未熟,介在青黄。</p><p class="ql-block">病时揽手,酸心结肠。</p><p class="ql-block">但呼儿辈,各务为良。</p><p class="ql-block">又次所怀,好亲至爱。</p><p class="ql-block">或属素恩,或多劳瘁。</p><p class="ql-block">大小亲疏,均在报赉。</p><p class="ql-block">总兹所述,盛德所挥。</p><p class="ql-block">必兼烟忱,则效不违。</p><p class="ql-block">至于所恨,必补遗缺。</p><p class="ql-block">念兹在兹,此心不越。</p><p class="ql-block">养育深思,春辉朝霭。</p><p class="ql-block">报之何时,精禽大海。</p><p class="ql-block">呜呼吾母,母终未死。</p><p class="ql-block">躯壳虽隳,灵则万古。 </p><p class="ql-block">有生一日,皆报恩时。</p><p class="ql-block">有生一日,皆伴亲时。</p><p class="ql-block">今也言长,时则苦短。</p><p class="ql-block">惟其大端,置其粗浅。</p><p class="ql-block">此时家奠,尽此一觞。</p><p class="ql-block">后有言陈,与日俱长。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1919年10月5日,母亲文七妹因患淋巴腺炎病逝。毛泽东的启蒙老师、族兄毛宇居协助料理后事,10月8日,《祭母文》及灵联手稿得以保存,完全归功于毛宇居的远见与胆识,他将这些手稿一页页塞进墙缝中,新中国成立后,将他保存了30年的手稿交给国家。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">《祭母文》今刊刻于毛泽东父母合葬墓右侧的汉白玉石上。</span></p> <p class="ql-block">一三二,七绝:贾谊.</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">贾生才调世无伦,</p><p class="ql-block">哭泣情怀吊屈文。</p><p class="ql-block">梁王坠马寻常事,</p><p class="ql-block">何处哀伤付一生。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗最早发表于中央文献出版社一九九六年九月版《毛泽东诗词集》。同《七绝·贾谊》为姊妹篇。系毛泽东建国后所作。反映了作者对贾谊“世无伦”的才华十分赞赏,对其怀才不遇、仕途受挫、未获重用、早亡,非常惋惜;同时对贾谊那种自伤、脆弱、愚忠、迂腐的性格作了委婉的批评。</span></p> <p class="ql-block">一三三,杂言诗:盛名之下</p><p class="ql-block">1966年七月八日 ,73岁曰:“</p><p class="ql-block">峣峣者易折,</p><p class="ql-block">皎皎者易污。</p><p class="ql-block">阳春白雪,</p><p class="ql-block">和者盖寡。</p><p class="ql-block">盛名之下,</p><p class="ql-block">其实难副。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">没有看到官方出处</span>。</p> <p class="ql-block">一三四,贺新郎:悼董必武</p><p class="ql-block">(1975年4月,82岁)</p><p class="ql-block">梦绕神州路。</p><p class="ql-block">怅秋风、连营画角,故宫离黍。</p><p class="ql-block">底事昆仑倾砥柱,九地黄流乱注?</p><p class="ql-block">聚万落、千村狐兔。</p><p class="ql-block">天意从来高难问,</p><p class="ql-block">况人情、老易悲难诉!</p><p class="ql-block">更南浦,送君去。</p><p class="ql-block">凉生岸柳催残暑。</p><p class="ql-block">耿斜河、疏星淡月,断云微度。</p><p class="ql-block">万里江山知何处?</p><p class="ql-block">回首对床夜语。</p><p class="ql-block">雁不到、书成谁与?</p><p class="ql-block">目尽青天怀今古,</p><p class="ql-block">肯儿曹、恩怨相尔汝?</p><p class="ql-block">君且去,休回顾。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这就是南宋张元干的《贺新郎·送胡邦衡待制赴新州》原词如下:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">梦绕神州路,怅秋风连营画角,故宫离黍。底事昆仑倾砥柱,九地黄流乱注,聚万落千村狐兔?天意从来高难问,况人情老易悲难诉。更南浦,送君去!</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">凉生岸柳催残暑,耿斜河疏星淡月,断云微度。万里江山知何处?回首对床夜语。雁不到,书成谁与?目尽青天怀今古,肯儿曹恩怨相尔汝!举大白,听《金缕》。</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">毛泽东改动了曲词中的最后两句,表达对董必武的哀悼。</span></p> <p class="ql-block">一三五,七绝二首</p><p class="ql-block">纪念鲁讯八十寿辰</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">其一.</p><p class="ql-block">博大胆识铁石坚,</p><p class="ql-block">刀光剑影任翔旋。</p><p class="ql-block">龙华喋血不眠夜,</p><p class="ql-block">犹制小诗赋管弦。</p><p class="ql-block">其二.</p><p class="ql-block">鉴湖越台名士乡。</p><p class="ql-block">忧忡为国痛断肠。</p><p class="ql-block">剑南歌连秋风吟,</p><p class="ql-block">一刻氤氲入诗囊。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">1961年9月25日,是鲁迅诞辰八十周年纪念日。为了纪念鲁迅,毛泽东热情洋溢地写下这首诗。称颂鲁迅先生在阴森恐怖的环境里,毫无畏惧地以笔作刀枪,与敌人鏖战。</span></p> <p class="ql-block">一三六,呈郭老:毛泽东</p><p class="ql-block">郭老从韩退,不及柳宗元。</p><p class="ql-block">名曰共产党,崇拜孔二先。</p><p class="ql-block">续乔冠华诗</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">八重樱下廖公子,五月花中韩大哥。</p><p class="ql-block">莫道敝人功业小,北京卖报赚钱多。</p><p class="ql-block">简注:应属于毛主席与陈毅共同完成。<span style="color:rgb(237, 35, 8);">这是毛泽东1973年5月向江青口述的自己对郭沫若《十批判书》的批评</span>。</p> <p class="ql-block">、一三七,五言诗:大事不讨论,</p><p class="ql-block">1973年7月</p><p class="ql-block">大事不讨论,小事天天送。</p><p class="ql-block">此调不改动,势必搞修正。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">没有看到官方出处解释</span>。</p> <p class="ql-block">一三八,诉衷情:赠人</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">父母忠贞为国酬,</p><p class="ql-block">何曾怕断头。</p><p class="ql-block">如今天下红遍,</p><p class="ql-block">江山靠谁守?</p><p class="ql-block">业未就,身躯倦,</p><p class="ql-block">鬓已秋;</p><p class="ql-block">你我之辈,</p><p class="ql-block">忍将夙愿,</p><p class="ql-block">付与东流。</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">此词是毛泽东逝世前一年(1975年)写给周总理的。文中称“当时,毛主席身体不好,疾病缠身,周总理也身患癌症,亦在重病危急中……”</span></p> <p class="ql-block">一三九,渔家傲:反第二次大围剿</p><p class="ql-block">毛泽东</p><p class="ql-block">白云山头云欲立,</p><p class="ql-block">白云山下呼声急。</p><p class="ql-block">枯木朽株齐努力,枪林逼,</p><p class="ql-block">飞将军自重霄入。</p><p class="ql-block">七百里驱十五日,</p><p class="ql-block">赣水苍茫闽山碧,</p><p class="ql-block">横扫千军如卷席。</p><p class="ql-block">有人泣</p><p class="ql-block">为营步步嗟何及!</p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(237, 35, 8);">这首诗词是毛泽东同志在1931年夏写的,它描述了中国工农红军在第二次反围剿中的英勇战斗和伟大胜利。</span></p>