<p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">刘体乾墓地石刻现状,在廊坊市博物馆旁边</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">当年刘体乾墓挖掘時的情景</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">因为永定河泛滥,刘体乾墓被泥沙埋于地下,避免了被毁的厄运</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">一、万历五年谕祭碑</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">碑額:諭祭</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">碑阳正文如下:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">維</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">萬暦五年嵗次丁丑四月乙己朔越十三日庚午</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">皇帝遣順天府通判及萬祺</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">谕祭于原任南京兵部尚書劉體乾</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">曰:爾以三朝耆德,两都舊勞,望乆重于鄉邦,訃忽聞乎京國,日月于邁,窀穸倐臨,載霈䘏恩,尚兹祗服。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">注释:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">窀穸:zhūn xī,有墓穴、埋葬、逝世、长夜之意</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">倐:shū,迅速,忽然</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">恩霈:恩泽</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px; color:rgb(22, 126, 251);">祗服:zhī fú,恭敬奉行</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">二、万历四年谕祭碑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">碑額:諭祭</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">碑阳正文如下:</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">維</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">萬暦四年嵗次丙子九月庚寅朔越初八日丁酉</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">皇帝遣順天府通判及萬祺</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">谕祭於原任南京兵部尚書劉體乾</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">曰:惟爾持身耿介,任職清勤,初入諫垣,多聞讜論,繼陞通政,乆協羣情,适晉陟乎亞卿,益攄經濟之畧,比總司乎留鑰,弘宣鎮静之籌,生平之行誼克敦,立朝之風猷未泯,兹聞捐謝,良切軫懷,爰按彛章,式須諭祭,爾靈不昧,尚克歆承。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">注释:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">讜論:dǎng lùn,正直之言,直言</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">通政:官名。明朝通政使司副长官。左、右各一人,正四品。明太祖朱元璋称: 政事如同水,欲其常通,故名。负责通达下情,关防诸司出入公文,奏报四方章奏,实封建言,陈情伸诉及军情声息灾异等事。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">亚卿:周制,卿分上、中、下三级,次者为中卿,又称亚卿。唐以后太常寺等官署少卿的别称。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">留鑰:留守,镇守</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">比:靠近</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">風猷:风范道德</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">克敦:敦厚</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">軫懷:zhěn huái ,悲思痛念</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">彛章:常典,旧典</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">不昧:指不忘;不晦暗,明亮;不损坏;不湮灭。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:22px;">歆:歆,神食气也。此字的本义是祭祀时鬼神享用祭品的香气。还有羡慕、贪图、喜悦等义,这些意义都是从本义引申出来的。美味佳肴陈列于神坛,香气扑鼻,令人津液暗滋,羡慕不已,故有羡慕之义。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">三、明萬暦兵部尚書劉體乾誥封碑</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">碑额无字</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">碑阳正文如下:</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">奉天承運,皇帝制曰:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">國家優禮大臣,始終罔間故既,嘉其茂績,必追錫以崇階,匪示私恩,用昭精勤也,爾原任南京兵部尚書劉體乾,禀狷介之操,抱經綸之畧,奉使克持,廉節給諫,時有建明,乆任銀䑓,恭勤無斁,歴司國計,裨益良多,暂爾懸車,旋司留鑰。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">三朝祗事,乆稱耆碩之賢,八座載登,弗替清修之誉。慨老成之淪逝,宜䘏典之并頒。兹特赠爾太子少保,錫之誥命。於戲!秩晉宫僚,己孤卿之列,恩宣綸綍,永垂奕世之光。㝠漠有靈,褒章是服。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:22px;">萬暦五年四月</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="font-size:20px; color:rgb(22, 126, 251);">注释:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">罔間:关系密切,没有隔阂</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">故既:已经去世的旧臣</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">狷介:性情正直,不肯同流合污</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">经纶:整理过的蚕丝,比喻规划、管理国家大事的才能。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">祗事:敬业尽职</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">綸綍:皇帝的詔令</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:20px;">奕世:累世,代代</span></p> <p class="ql-block">附:</p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">明史刘体乾传 【原文】</b> </p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(1, 1, 1);">刘体乾,字子元,东安人。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px; color:rgb(1, 1, 1);">嘉靖二十三年进士。授行人,改兵科给事中。司礼太监鲍忠卒,其党李庆为其侄鲍恩等八人乞迁。帝已许之,以体乾言,止录三人。转左给事中。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">刘体乾,字子元,东安人。嘉靖二十三年,考取进士。授封行人,改派兵部给事中。司礼太监鲍忠去世,他的党羽李庆替他的侄子鲍恩等八人请求升迁。皇帝已经同意,因为刘体乾的谏言只录用了三人。转为左给事中。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">帝以财用绌,诏廷臣集议。多请追宿逋,增赋额。体乾独上奏曰:“苏轼有言:‘丰财之道,惟在去其害财者。’今之害最大者有二,冗吏、冗费是也。历代官制,汉七千五百员,唐万八千员,宋极冗至三万四千员。本朝自成化五年,武职已逾八万。合文职,盖十万余。今边功升授、勋贵传请、曹局添设、大臣恩廕,加以厂卫、监局、勇士、匠人之属,岁增月益,不可悉举。多一官,则多一官之费。请严敕请曹,清革冗滥,减俸将不赀。又闻光录库金,自嘉靖改元至十五年,积至八十万。自二十一年以后,供亿日增,余藏顿尽。进御果蔬,初无定额,止眎内监片纸,如数供御。乾没狼籍,辄转鬻市人。其他诸曹,侵盗尤多。宜著为令典,岁终使科道臣会计之,以清冗费。二冗既革,国计自裕。舍是而督逋、增赋,是扬汤止沸也。”于是部议请汰各监局人匠。从之。累官通政使,迁刑部左侍郎。改户部左侍郎,总督仓场。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">皇帝因财政费用不足,诏令朝廷大臣汇聚意见。大多数请求追索以往的拖欠,增加赋税数额。唯独刘休乾上奏说:“苏轼说‘丰财之道,唯有清除损耗财资的人事’。现在最大的危害有两件,即是冗吏、冗费。历代官制,汉代七千五百人,唐代一万八千人,宋代最臃肿达到三万四千人。本朝从成化五年(1469),武职已经超过八万。合计文职,大概十万多人。现在边功升授、勋贵传请、曹局添设、大臣恩荫,加上厂卫、盐局、勇士、匠户,岁增月益,不胜枚举。多一官,就多一官的费用。请皇上严格敕令诸分科办事的官署,清理革除冗员,减少的俸禄将不可估量。又听说光禄的库存金,自嘉靖元年(1522)至十五年,积累达八十万两。自嘉靖二十一年以后,供应的东西天天增加,积蓄顷刻耗尽。进贡皇宫的水果蔬菜,起初没有定额,只根据太监的片纸所记,如数供给皇宫。太监将宫中没用完的东西侵吞了,并且往往转卖给市井中人。其他诸官署,侵吞盗窃更多。应当制定明确的法令,年终派科道官核算数额,以便清除冗费。两大冗耗革除,国家自然会富裕。舍弃此举,却督促还欠、增加赋税,此举是扬汤止沸啊!”因此部议请求裁减各监司局的人员匠户。皇帝依从了。升职为通政使后,调迁刑部左侍郎。改任户部左侍郎,总理粮仓草场</span>。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">隆庆初,进南京户部尚书。南畿、湖广、江西银布绢米积逋二百六十余万,凤阳园陵九卫官军四万,而仓粟无一月储。体乾再疏请责成有司,又条上六事,皆报可。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">隆庆初年,提升为南京户部尚书。南畿、湖广、江西的银、布、绢、米累积拖欠二百六十多万,凤阳园陵九卫官军四万人,而仓库存粮数不够一个月的开销。刘体乾再度上疏请求皇帝责令有司解决,又条列了六件事,都答复可行。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">马森去,召改北部。诏取太仓银三十万两。体乾言:“太仓银所存三百七十万耳,而九边年例二百七十六万有奇,在京军粮商价百有余万蓟州、大同诸镇例外奏乞不与焉。若复取以上供,经费安办?”</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">马森离去后,皇帝召见刘体乾并改任他北京户部尚书。诏令提取太仓的银资三十万两。刘体乾劝谏“:太仓的银资库存三百七十万两,但是九边的年例就达二百七十六万多,驻京师的军队的粮饷依市场价需要一百多万两,蓟州、大同诸镇另外的奏请尚未计算在内。如果又索取供应皇上,经费怎么筹办?”</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">帝不听。体乾复奏:“今国计绌乏,大小臣工所共知。即存库之数,乃近遣御史所搜括,明岁则无策矣。今尽以供无益费,万一变起仓卒,如国计何?”</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">皇帝不听。刘体乾再次上奏:“现在国家财力匮乏,是大大小小的臣僚所共知之事。即便库存的数额,也是最近派遣御史搜括的,明年就没有办法了。现在全数供给了无益的靡费,万一仓促间起变故,国家将怎么办呢?”</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">于是给事中李已、杨一魁、龙光,御史刘思问、苏士润、贺一桂,傅孟春交章乞如体乾言,阁臣李春芳等皆上疏请,乃命止进十万两。又奏太和山香税宜如泰山例,有司董之,毋属内臣。忤旨,夺俸半年。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">因此,给事中李已、杨一魁、龙光,御史刘思问、苏士润、贺一桂、傅孟春纷纷上书请求皇帝依循刘体乾的谏言,内阁大臣李春芳等都上奏疏恳请,皇帝才下令只提取十万两。他又奏请太和山的香火税仿照泰山的办法,有关部门负责办理,不归属太监负责。违背了皇帝的旨意,被剥夺了半年薪俸。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">帝尝问九边军饷,太仓岁发及四方解纳之数。体乾奏:“祖宗朝止辽东、大同、宣府、延绥四镇,继以宁夏、甘肃、蓟州,又继以固原、山西,今密云、昌平、永平、易州俱列戍矣。各镇防守有主兵。其后增召募,增客兵,而坐食愈众。各镇刍饷有屯田。其后加民粮,加盐课,加京运,而横费滋多。”</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">皇帝曾经询问九边的军饷、太仓的年支出额以及四方送解交纳的资财数。刘体乾上奏称“:视宋朝只有辽东、大同、宣府、延绥四座边镇,继而补充宁夏、甘肃、蓟州,再续补固原、山西,现在密云、昌平、永平、易州都列入边镇。每镇有当地屯兵防守。后来增加招募的数额,增派了客兵,使闲坐食饷的人越来越多。各镇有屯田筹集粮饷。后来增加民用粮食、增加盐税,增加输送京师的数额,使中间的靡费滋生很多。”</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">因列上隆庆以来岁发之数。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">又奏:“国家岁入不足供所出,而额外陈乞者多。请以内外一切经费应存革者,刊勒成书。”</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">于是陈列隆庆以来每年的`支出数额。并上奏“:国家每年入不敷出,但是额外陈书请求的人很多。请求将朝廷内外一切应当保留或革除的经费,刊印成文书。”</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">报可。诏市绵二万五千斤,体乾请俟湖州贡。帝不从,趣之急。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">答复可行。诏令购买二万五千斤绵,刘体乾奏请等候湖州的朝贡。皇帝没有听从,急迫催促此事。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">给事中李已言:“三月非用绵时,不宜重扰商户。”体乾亦复争,乃命止进万斤。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">给事中李已劝谏“:三月不是用绵的时候,不应该过分惊扰商户。”刘体乾也再度争辩,皇帝才只购入一万斤。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">逾年,诏趣进金花银,且购猫睛、祖母绿诸异宝。已上书力谏,体乾请从已言,不纳。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">过年后皇帝下诏催促进贡金花银,并且购求猫眼、祖母绿诸种珍异宝物。李已上奏皇帝极力劝谏,刘体乾恳求皇帝听从李已的谏言,没有被采纳。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">内承运库以白答刂索部帑十万。体乾执奏,给事中刘继文亦言白札非体。帝报有旨,竟取之。体乾又乞承运库减税额二十万,为中官崔敏所格,不得请。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">内承运库以白条子索要户部银十万两。刘体乾执意上奏,给事中刘继文也称白条子事不合体制。皇帝答复有圣旨,竟然提取了银两。刘体乾又请求承运库减少二十万的税额,被宦官崔敏阻挠,不能奏请皇帝。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">是时内供已多,数下部取太仓银,又趣市珍珠黄绿玉诸物。体乾清劲有执,每疏争,积忤帝意,竟夺官。给事中光懋、御史凌琯等交章请留,不听。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">当时皇宫的供给已经很多,屡次降旨户部提取太仓的银两,又催促求购珍珠、黄玉绿玉等物品。刘体乾清正刚直性格执拗,每每上疏争辩,屡屡逆拂皇帝的心意,竟然被剥夺官职。给事中光懋、御史凌琯等人纷纷上奏恳求皇帝留用他,皇帝没有听从。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">神宗即位,起南京兵部尚书,奏言:“留都根本重地,故额军九万,马五千余匹。今军止二万二千,马仅及半,单弱足虑。宜选诸卫余丁,随伍操练,发贮库草场银买马。”</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">神宗即帝位,起用他任南京兵部尚书,他上奏称:“留都是国家的根本性重地,以往的军队数额为九万,马匹五千多匹。现在军队只有二万二千,马匹仅仅达到半数,势单力弱很令人忧虑。应当挑选诸卫所的多余兵丁,跟随部队一起操练,拨调贮库草场的银资购买马匹。”</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">又条上防守四事。并从之。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">又逐条上奏防守的四件事。皇帝都依从了。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size:22px;">万历二年致仕,卒。赠太子少保。</b></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">译文:</span></p><p class="ql-block"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">万历二年(1574),他退休了。去世后,追赠为太子少保。</span></p>