撑粤语,贺新年

宁施

<p class="ql-block">张灯结彩舞翩跹,羊城春暖百花鲜。</p><p class="ql-block">色泽斑斓满街市,桃红桔艳贺新年。</p><p class="ql-block"> 这是多年前写关于《花市》的一首小诗,久违的花市今年重开。风雨过后,彩虹再现,值得庆贺。过去的一年国内外风云变幻,外有俄乌战争,内有疫情静默。去年南粤大地也掀起小波涛,那就是不断有人吹哨,疾呼:数千年的广府文化正在走向衰落!先有资深媒体人——陈扬呐喊。截图如下:</p> <p class="ql-block">后有“广州相声艺术团”黄俊英团长声情并茂撑粤语:</p> <p class="ql-block">  而“鬓发需秋,豪情未改”的前广州市长黎子流先生,他是长期力撑广府文化的典范。有人问及:缘何如此殚精竭虑传播广府文化时,黎市长回答:“因为我是广府人…不能忘记历史,不能忘记祖宗。”</p><p class="ql-block"> 撑粤语!应该大力宣传广府文化,为此翻出多年前写的小诗。当年写小诗的原因是:上世纪末,廿载同事雕塑家万兆泉大师,当时在工作时间,在同一屋檐下,正在创作《广州百年风情》系列雕塑作品,需要为每个雕塑写些文字,我于是配上小诗作说明。开始偶尔为之,戏曰:“喜见朋辈雕公仔,乐在其中配小诗”。可见小诗是为配雕塑作品的,没有万大师精彩的艺术创作就没有小诗。随着雕塑系列作品越来越多,小诗也随量增加。雕塑作品具有浓郁广府人家乡土气息,小诗则采取传统“广州竹枝词”形式,基本只押平声韵,不求严格的格律、对仗、平仄。但也并不只作简单图解说明,它不避方言俗语,有自身的独立性与生命力。由于限于主题与篇幅,恕难全部完整附上图/文。作品之中不少与贺新年有关:</p><p class="ql-block"> 年晚煎堆</p><p class="ql-block">除夕年晚包煎堆,哥们也来做一枚。</p><p class="ql-block">千家万户齐开炸,来年发达靠呢回。</p><p class="ql-block">注:岭南风俗,各户岁末炸煎堆,借此隐喻家族发开、发大。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 烧炮仗</p><p class="ql-block">元月新春过双年,邻家各户喜事连。</p><p class="ql-block">炮仗何必逐个点,孩儿伸手齐点燃。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 水仙花开</p><p class="ql-block">正月初一乐未休,水仙盛放香满楼。</p><p class="ql-block">才贺新居乔迁喜,又闻家乡大丰收。</p><p class="ql-block">注:正月前后是不少水果的收获季节。</p> <p class="ql-block"> 拜年</p><p class="ql-block">新春正月年初三,贵客临门开栏栅。</p><p class="ql-block">利是糖果齐送上,小童开怀合家欢。</p><p class="ql-block">注:“栏栅”指广州西关的趟栊门。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 新年钱罂</p><p class="ql-block">隔篱邻舍细路哥,倾出钱罂斗钱多。</p><p class="ql-block">逢十进一数清楚,多你两文笑呵呵。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 拜神</p><p class="ql-block">初一十五去拜神,盼求安康又转运。</p><p class="ql-block">待到民富国强时,万众开怀尽欢腾。</p><p class="ql-block"> 除了贺新年内容,这些雕塑和小诗既有南方人情味特色,又充满欢乐气氛:</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 早 晨</p><p class="ql-block">西关大屋几户人,不分宗族一家亲。</p><p class="ql-block">三姑六婆同屋脊,天光相逢叫早晨。</p><p class="ql-block"> 母 子</p><p class="ql-block">母子情浓连着心,饱暖仍作唤亲音。</p><p class="ql-block">血脉相牵难舍弃,长大还忆养育恩。</p><p class="ql-block"> 父 子</p><p class="ql-block">阿爸狩捕用枪打,儿子射鸟使弹叉。</p><p class="ql-block">功夫不懈勤磨练,各施其能猎乌鸦。</p><p class="ql-block"> 爷 孙</p><p class="ql-block">爷孙街头打玻珠,游戏未因年龄殊。</p><p class="ql-block">老夫聊发童真趣,腰酸背疼岂认输。</p><p class="ql-block"> 公婆私伙局</p><p class="ql-block">爷们拉琴阿婆唱,从前度日真凄凉,</p><p class="ql-block">时过境迁逢好景,苦尽甘来有福享。</p><p class="ql-block"> 兄 弟</p><p class="ql-block">历尽艰辛做苦工,相濡以沫志未穷。</p><p class="ql-block">知悭识俭齐奋发,兄弟同心定成功。</p><p class="ql-block"> 隔篱饭香</p><p class="ql-block">邻居咫尺亲无间,新春美食共品尝。</p><p class="ql-block">口味新奇情缘好,总觉隔篱人饭香。</p><p class="ql-block"> 百家衣</p><p class="ql-block">巧制妙裁好手功,五颜六色如彩虹。</p><p class="ql-block">碎片拼成百家衣,锦上添花任剪缝。</p><p class="ql-block">注:昔日习俗,集邻家各户碎布为儿女缝制“百家衣”,可祛病消灾。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 近 邻</p><p class="ql-block">火灾难靠远水淋,亲朋不如好近邻。</p><p class="ql-block">街坊和睦相照应,祖辈儿孙几代情。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 知 音</p><p class="ql-block">难得老少成知音,我吹音韵你调琴。</p><p class="ql-block">心思相通同乐趣,欢声笑语共唱吟。</p> <p class="ql-block">  俗语有云:“食在广州”,广州美食驰名中外。作品不少涉及当地古今饮食文化。</p><p class="ql-block"> 生食有益</p><p class="ql-block">胆大包天广州人,蛇虫鼠蚁敢生吞。</p><p class="ql-block">生食有益疗百病,民间秘方有传闻。</p> <p class="ql-block"> 和味龙虱桂花蝉</p><p class="ql-block">龙虱浮游蝉升空,潜水飞翔各不同。</p><p class="ql-block">一镬煮熟沿街卖,滋阴补肾显奇功。</p><p class="ql-block"> 膏 蟹</p><p class="ql-block">双钳八爪硬将军,无奈落网笼中困。</p><p class="ql-block">一朝罗网泻落地,东南西北打横行。</p><p class="ql-block">注:蒸熟膏蟹,餐桌上的美食。</p><p class="ql-block"> 茶楼伙计</p><p class="ql-block">揸煲茶水四围拎,虾饺烧买送不停。</p><p class="ql-block">从朝到晚腿跑断,又闻呼叫埋单声。</p><p class="ql-block"> 晒腊肉</p><p class="ql-block">秋风起时趁好天,几斤花肉要新鲜。</p><p class="ql-block">精心炮制香喷鼻,食在广州赛神仙。</p><p class="ql-block"> 煲仔饭</p><p class="ql-block">厨师巧制用料精,煲仔焗饭亦驰名。</p><p class="ql-block">食客云来称美味,十窝九盖忙不停。</p><p class="ql-block">注:煲仔饭,许多煲一起煮,流水作业,十煲配九个盖足矣</p><p class="ql-block"> 茶 礼</p><p class="ql-block">扶老携幼上茶楼,莲蓉包点食未休。</p><p class="ql-block">以少为尊老来乐,两指频敲代叩头。</p> <p class="ql-block">  过去一年,贾浅浅的“尿体诗”走红大江南北,吾等难望其项背。</p> <p class="ql-block">  但比贾浅浅早十多年,我们作品之中也有涉及撒尿的:</p><p class="ql-block"> 水往低流</p><p class="ql-block">夏日黄昏放纸鹞,五彩缤纷冲云霄。</p><p class="ql-block">收放自如高处望,水往低流涌如泉。</p> <p class="ql-block"> 水到渠成</p><p class="ql-block">幼年往事未能忘,曾忆小渠绕山岗。</p><p class="ql-block">皆因一齐尽兴后,童子撒尿汇成河。</p> <p class="ql-block">  随地撒尿与文明相悖,岂能提倡!但我们的童年时代,河滩、山岗没有公厕,一边娱乐,一边相约齐齐方便是当年儿童游乐的真实写照。</p> <p class="ql-block">  还有一些作品寄托着作者的别样情怀:</p> <p class="ql-block"> 门前倩影</p><p class="ql-block">岭南几代俏红粉,趟栊门前留写真。</p><p class="ql-block">时光流水如幻影,泥土塑就梦中人。</p> <p class="ql-block"> 少年穷 </p><p class="ql-block">千金难买少年穷,穷则思变志气宏。</p><p class="ql-block">胯下之辱何所惧,奋跃龙门鱼化龙。</p> <p class="ql-block"> 勤</p><p class="ql-block">勤学苦练为自强,自强不息志气扬。</p><p class="ql-block">不恋名位图富贵,为国为民作栋梁。</p> <p class="ql-block"> 好男儿</p><p class="ql-block">堂堂七尺好男儿,拉车谋生未稀奇。</p><p class="ql-block">日求两餐凭力气,忠厚善良不投机。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"> 枯木逢春</p><p class="ql-block">暮年喜好玩树叉,巧选良材眼未花。</p><p class="ql-block">老朽傲寒心不改,枯木逢春又发芽。</p><p class="ql-block"> 珍昔眼前人</p><p class="ql-block">廿年媳妇熬成婆,尚忆当年路坎坷。</p><p class="ql-block">但愿儿孙前程好,不再百般受折磨。</p><p class="ql-block"> 如今回头看这些小诗犹觉羞愧,粗俗鄙陋,全无文人墨客的书卷气,绝不能登大雅之堂。2003年,万兆泉雕塑作品《广州百年风情》结集成书,收入作品图片102张,小诗102首,出版后颇受人们喜爱,几年之内,各地陆续再版。其后,万大师继续不断创作,我的小诗亦不断配写,许多作品未收入图集之中。</p> <p class="ql-block">  这批作品先后在广州、中山、东莞、香港、澳门、新疆、澳洲…等地巡展。澳洲悉尼展出期间,带去的两大箱《广州百年风情》图集,不到半天时间售罄,有的人还在传抄展览说明文字。</p> <p class="ql-block">  部分作品制成城市雕塑,散落在广州好几个地方,比较集中在雕塑公园的“广州风情”街。</p> <p class="ql-block">  有的分布在上下九路步行街沿线。</p> <p class="ql-block">  还有的在广东民间工艺馆(陈家祠)内和白云山顶。</p> <p class="ql-block"> 说 书</p><p class="ql-block">榕树头傍说书场,清茶一杯纸扇扬。</p><p class="ql-block">悲喜愁乐时变幻,才到开怀又断肠。</p> <p class="ql-block"> 戏无益</p><p class="ql-block">岁月无情如过隙,游戏人生最无益。</p><p class="ql-block">荒废学业求刺激,一时欢乐长叹息。</p><p class="ql-block">此“诗”已无章法,全用仄声韵,只能当作顺口溜而已。</p><p class="ql-block"> 随着万大师把一些作品制成小件摆设,小诗也伴随着雕塑作品进入市井平民之室。</p> <p class="ql-block">  有的作品图文被“中国移动”采用,制成200电话卡进入小民百姓之袋。</p> <p class="ql-block">  适逢送旧迎新之际,愿与各位广府人共同努力,继续传承黎子流市长宏扬广府文化的事业,为“撑粤语,贺新年”略尽微薄之力。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> 宁 施</p><p class="ql-block"> 二0二三年元月二十日</p>