<p class="ql-block">第一章 </p><p class="ql-block">道可道,非常道;名可名,非常名。</p><p class="ql-block">无名,天地之始,有名,万物之母。</p><p class="ql-block">故常无欲,以观其妙,常有欲,以观其徼。</p><p class="ql-block">此两者,同出而异名,同谓之玄,玄之又玄,众妙之门。</p> <p class="ql-block">第二章</p><p class="ql-block">天下皆知美之为美,斯恶已,皆知善之为善,斯不善已。</p><p class="ql-block">故有无相生,难易相成,长短相形,高下相倾,音声相和,前后相随。</p><p class="ql-block">是以圣人处无为之事,行不言之教,万物作焉而不辞,生而不有,为而不恃,功成而弗居。</p><p class="ql-block">夫惟弗居,是以不去。</p> <p class="ql-block">第三章</p><p class="ql-block">不尚贤,使民不争;不贵难得之货,使民不为盗;不见可欲,使民心不乱。</p><p class="ql-block">是以圣人之治,虚其心,实其腹,弱其志,强其骨,常使民无知无欲。</p><p class="ql-block">使夫知者不敢为也。</p><p class="ql-block">为无为,则无不治。</p> <p class="ql-block">第四章</p><p class="ql-block">道冲,而用之或不盈。</p><p class="ql-block">渊兮,似万物之宗。</p><p class="ql-block">挫其锐,解其纷,和其光,同其尘。</p><p class="ql-block">湛兮,似或存,吾不知其谁之子,象帝之先。</p> <p class="ql-block">第五章</p><p class="ql-block">天地不仁,以万物为刍狗,圣人不仁,以百姓为刍狗。</p><p class="ql-block">天地之间,其犹橐籥乎?</p><p class="ql-block">虚而不屈,动而愈出。</p><p class="ql-block">多言数穷,不如守中。</p> <p class="ql-block">第六章</p><p class="ql-block">谷神不死,是谓玄牝。</p><p class="ql-block">玄牝之门,是谓天地根。</p><p class="ql-block">绵绵若存,用之不勤。</p> <p class="ql-block">第七章</p><p class="ql-block">天长地久。</p><p class="ql-block">天地所以能长且久者,以其不自生,故能长生。</p><p class="ql-block">是以圣人后其身而身先,外其身而身存。</p><p class="ql-block">非以其无私耶?</p><p class="ql-block">故能成其私。</p> <p class="ql-block">第八章</p><p class="ql-block">上善若水,水善利万物而不争。</p><p class="ql-block">处众人之所恶,故几于道。</p><p class="ql-block">居善地,心善渊,与善仁,言善信,正善治,事善能,动善时。</p><p class="ql-block">夫唯不争,故无尤。</p> <p class="ql-block">第九章</p><p class="ql-block">持而盈之,不如其已。</p><p class="ql-block">揣而锐之,不可常保。</p><p class="ql-block">金玉满堂,莫之能守;富贵而骄,自遗其咎。</p><p class="ql-block">功遂身退,天之道也。</p> <p class="ql-block">第十章</p><p class="ql-block">载营魄抱一,能无离乎?</p><p class="ql-block">专气致柔,能如婴儿乎?</p><p class="ql-block">涤除玄览,能无疵乎?</p><p class="ql-block">爱民治国,能无为乎?</p><p class="ql-block">天门开阖,能为雌乎?</p><p class="ql-block">明白四达,能无知乎?</p><p class="ql-block">生之畜之,生而不有,为而不恃,长而不宰,是谓玄德。</p> <p class="ql-block">第十一章</p><p class="ql-block">三十辐共一毂,当其无,有车之用。</p><p class="ql-block">埏埴以为器,当其无,有器之用。</p><p class="ql-block">凿户牖以为室,当其无,有室之用。</p><p class="ql-block">故有之以为利,无之以为用。</p> <p class="ql-block">第十二章</p><p class="ql-block">五色令人目盲,五音令人耳聋,五味令人口爽,驰骋畋猎令人心发狂,难得之货令人行妨。</p><p class="ql-block">是以圣人为腹不为目,故去彼取此。</p> <p class="ql-block">第十三章</p><p class="ql-block">宠辱若惊,贵大患若身。</p><p class="ql-block">何谓宠辱若惊?</p><p class="ql-block">宠为下。</p><p class="ql-block">得之若惊,失之若惊,是谓宠辱若惊。</p><p class="ql-block">何谓贵大患若身?</p><p class="ql-block">吾所以有大患者,为吾有身。</p><p class="ql-block">及吾无身,吾有何患?</p><p class="ql-block">故贵以身为天下,若可寄于天下,爱以身为天下者,若可托天下。</p> <p class="ql-block">第十四章</p><p class="ql-block">视之不见名曰夷,听之不闻名曰希,抟之不得名曰微。</p><p class="ql-block">此三者不可致诘,故混而为一。</p><p class="ql-block">其上不皦,其下不昧。</p><p class="ql-block">绳绳不可名,复归于无物,是谓无状之状、无物之象,是谓惚恍。</p><p class="ql-block">迎之不见其首,随之不见其后。</p><p class="ql-block">执古之道,以御今之有,能知古始,是谓道纪。</p> <p class="ql-block">第十五章</p><p class="ql-block">古之善为士者,微妙玄通,深不可识。</p><p class="ql-block">夫唯不可识,</p><p class="ql-block">故强为之容:豫兮,若冬涉川;犹兮,若畏四邻;俨兮,其若客;涣兮,若冰之将释;敦兮,其若朴;旷兮,其若谷;浑兮,其若浊。</p><p class="ql-block">孰能浊以止,静之徐清?</p><p class="ql-block">孰能安以久,动之徐生?</p><p class="ql-block">保此道者不欲盈,夫唯不盈,故能敝而新成。</p> <p class="ql-block">第十六章</p><p class="ql-block">致虚极,守静笃,万物并作,吾以观其复。</p><p class="ql-block">夫物芸芸,各复归其根。</p><p class="ql-block">归根曰静,是谓复命。</p><p class="ql-block">复命曰常,知常曰明,不知常,妄作,凶。</p><p class="ql-block">知常容,容乃公,公乃全,全乃天,天乃道,道乃久,没身不殆。</p> <p class="ql-block">第十七章</p><p class="ql-block">太上,下知有之;其次,亲而誉之;其次,畏之;其下,侮之。</p><p class="ql-block">信不足焉,有不信焉。</p><p class="ql-block">悠兮其贵言。</p><p class="ql-block">功成事遂,百姓皆谓我自然。</p> <p class="ql-block">第十八章</p><p class="ql-block">大道废,有仁义,智慧出,有大伪,六亲不和,有孝慈,国家昏乱,有忠臣。</p> <p class="ql-block">第十九章</p><p class="ql-block">绝圣弃智,民利百倍,绝仁弃义,民复孝慈,绝巧弃利,盗贼无有。</p><p class="ql-block">此三者以为文不足,故令有所属,见素抱朴,少私寡欲。</p><p class="ql-block">绝学无忧。</p> <p class="ql-block">第二十章</p><p class="ql-block">唯之与阿,相去几何?</p><p class="ql-block">善之与恶,相去何若?</p><p class="ql-block">人之所畏,不可不畏。</p><p class="ql-block">荒兮,其未央哉!</p><p class="ql-block">众人熙熙,如享太牢,如春登台。</p><p class="ql-block">我独泊兮,其未兆,如婴儿之未孩;傫傫兮,若无所归!</p><p class="ql-block">众人皆有余,而我独若遗。</p><p class="ql-block">我愚人之心也哉!</p><p class="ql-block">沌沌兮!</p><p class="ql-block">俗人昭昭,我独昏昏;俗人察察,我独闷闷。</p><p class="ql-block">澹兮,其若海,飂兮,若无止。</p><p class="ql-block">众人皆有以,而我独顽似鄙。</p><p class="ql-block">我独异于人,而贵食母。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">第二十一章</p><p class="ql-block">孔德之容,惟道是从。</p><p class="ql-block">道之为物,惟恍惟惚。</p><p class="ql-block">惚兮恍兮,其中有象;恍兮惚兮,其中有物;窈兮冥兮,其中有精。</p><p class="ql-block">其精甚真,其中有信。</p><p class="ql-block">自古及今,其名不去,以阅众甫。</p><p class="ql-block">吾何以知众甫之状哉?</p><p class="ql-block">以此。</p> <p class="ql-block">第二十二章</p><p class="ql-block">曲则全,枉则直;洼则盈,弊则新;少则得,多则惑,是以圣人抱一为天下式。</p><p class="ql-block">不自见,故明;不自是,故彰;不自伐,故有功;不自矜,故长。</p><p class="ql-block">夫唯不争,故天下莫能与之争。</p><p class="ql-block">古之所谓“曲则全”者,岂虚言哉?</p><p class="ql-block">诚全而归之。</p> <p class="ql-block">第二十三章</p><p class="ql-block">希言自然。</p><p class="ql-block">故飘风不终朝,骤雨不终日。</p><p class="ql-block">孰为此者?</p><p class="ql-block">天地,天地尚不能久,而况于人乎?</p><p class="ql-block">故从事于道者同于道,德者同于德,失者同于失。</p><p class="ql-block">故同于道者,道亦得之;同于失,道亦失之。</p><p class="ql-block">信不足,焉有不信。</p>