毓秀鹤庆

边城书生

<p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">“文献名邦”坊</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">   俄坤鹤庆,钟灵毓秀。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> “俄坤”是白族语,意为白鹤一双,那里是我的故乡。故乡地名寓意有二:一者与白族的鹤崇拜有关,泉潭之乡的鹤庆多湿地,系白鹤故乡;二者与印度圣僧赞陀崛多开辟鹤庆坝子的传说有关。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 古城居鹤庆坝子中央,建城史可追溯到千年前的唐(南诏)时代。大蒙(南诏)大理国时,鹤庆称为野共川、漾弓鹤川、谋统,城池很小,就在北门外。明永乐年间,鹤庆御所指挥李成在今云鹤楼北扩建新城;嘉靖二十三年(1544),知府周集扩建新城,城池拓展到了今云鹤楼以南的广大区间,新城周长五里五引,是当年滇西北最大的城池,也是明清封建王朝防范、遥控雪域高原和彝藏走廊的锁钥。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 明清至民国初年,鹤庆一直是滇西北儒学中心,中进士者29员,故而荣获“文献名邦”称谓。徐霞客当年游鹤庆,发出了“南向有大街,市舍颇盛”、“文庙宏整,甲于滇中”的感叹。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 鹤庆古城背向九顶山,面对石宝山,小城古朴清幽、街巷纵横,街巷里多粉墙诗画照壁和富有民族特色的深宅大院。这些精美建筑是代代相济的鹤庆文化内核,也是游子乡愁剪影。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 小巷,白族话叫“冲冲”,我就出生在这样的一个冲冲并在那里长大。提起故乡,脑海里首先会浮现出那条名为白衣寺巷的冲冲来,然后是敦实的钟鼓楼和纵横交错的街巷,最后才是小城轮廓和远山近水,这,就是我几十年的乡愁。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 幸运的是,故乡在拆迁大潮中保留了基本模样,许多冲冲和民居“修旧复旧”,得到了很好的保护,让我的乡愁有了倚靠。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 每次返乡,我总会流连、踯躅于故乡街巷,慢慢地走,静静地回忆,去深切触摸和感受故乡……</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">平畴鹤川</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">晨曦薄雾</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">石宝似屏</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">山水如画(黄龙潭)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">泉潭之乡(西龙潭)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">静谧草海</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">仲夏荷韵</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">棋盘格局</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 18px;">钟鼓楼是这座小城的地标</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">花潮(仓河街)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">姹紫嫣红</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">夜阑芳华</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">如粉似雪(鹤阳寺流苏花)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 18px;">仓河街——东门街是东西中轴线</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  南大街过去是鹤庆的商业和文化中心,现在还是。过去经营土布、棉纱、土杂百货,还有几个食肆,现在卖服装、金银饰品和百货。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">南大街(北)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">南大街(南)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(22, 126, 251);"> 南大街夜色。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 关于南大街,我曾写专文《故乡的南大街》(详见微信公众号”边城散语”)。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  我少年时,电影院和文化馆都在南大街。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  文化馆一进三院带后花园,系白族传统建筑,清初为大鹤丽永镇衙门(辖大理、鹤庆、丽江、永胜)。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(22, 126, 251);">二进院的百年金桂、银桂</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">“别有洞天”</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">后 院</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  泮池边有两株苍老的三角枫。三角枫那种子像极了苍蝇翅,少时我曾去捡拾,然后洒向天空、泮池,高兴地看一片片淡黄透明的蝇翅旋转飞舞……</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  文化馆与富贵巷之间原是小城最热闹的所在(礼堂兼电影院),如今成了广场。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  府门街也叫府门前,因其位于明清鹤庆府台衙门外而名。我少时,此街是鱼市,还有一个食馆,街西是几个小炉匠摊。纸伞下,脸色黑红的小炉匠拉着风箱,在认真地在打制铜铁器。鱼米之乡的鹤庆在这里也得到最好诠释,鱼就摆在地上卖,覆盖着新鲜水草,花两三毛钱就能买两碗“谷花鱼”。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">府门前街</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  富贵巷又叫新冲冲,民国年间,几位在茶马古道和西南丝路发家的富商结群在此盖屋,房屋全为三坊一照壁的白族民居,气派而漂亮。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:18px; color:rgb(22, 126, 251);">富贵巷</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">富贵巷的老宅门楼</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">雕梁画栋</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">门 墩</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 18px;">连接南大街中段的伍碓巷</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  四合五天井的丁家大院就在伍碓巷,也是过去城小的东院,我在那里上了两年初中,初三时又搬到了西院。这是丁家大院唯一保留下来的院落。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  多个街道与府门街相交,这是西门街东口。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  西门街是最有代表性的古街,商铺林立。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(22, 126, 251);">西门街西口</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西门街景</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西门街中段</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">三步卡与西门街交会处</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  一到街子天,北门街就最热闹,这里不仅是坝子北面白族、汉族和丽江纳西人进城的入市口,而且还是菜市和肉市。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">北门街</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  民国时此街以旷家火腿面馆闻名,如今手工擀面店是北门街的特色。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">北门街的老商铺</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">鲁迅形容的曲尺形老柜台</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">老铺子</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">专营扒肉饵丝的北门小吃还在</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">三步卡</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;"> 关于三步卡和马弯头,我曾写专文《故乡的三步卡》抒发(详见微信公众号“边城散语”)。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">马弯头</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  后街是我上中学时每天都会经过的老街,我每天边平静地穿过静谧的后街,边安静地默记知识。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">后街</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">后街与富贵巷交会处</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  文庙在后街,也是当年鹤庆一中校园。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">泮 池</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">大成殿</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">“万世师表”坊</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">  这是我高三文科班的教室,民国时为省立鹤庆师范教室,颇具民国建筑之风。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="font-size:18px; color:rgb(22, 126, 251);">卖糠巷口</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  我上小学时去西院读书,每天都会经过卖糠巷。不过以前我不知这儿叫卖糠巷,以为还是后街,因为它的南面与后街连通(隔了仓河街和仓桥)。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">卖糠巷</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251); font-size:18px;">卖糠巷北口</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">以前这儿叫“鸽子坝”</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">打铁巷</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  北门外还有一条老街,旧时这儿是“龟城”尾巴,有小月城。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">北门外</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">北门外也是老街</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(22, 126, 251);">环城北路</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  鹤庆城镇小学西院(施家大院,原为施姓鹤商府邸)就在平静巷深处。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">平静巷(北)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">平静巷(南)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">西门街与平静巷交口</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  白衣寺巷是我成长的“冲冲”,向东经后街可到南大街,从一个三岔路口北拐,穿过一条极窄的冲冲方能归家。月黑风高夜回家,一想起那些恐怖的传说,少年的我总会屏住呼吸,加快脚步……</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">白衣寺巷口在后街中部</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">入巷数十武后右拐</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">又左转</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">再穿过这个极窄的冲冲</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">方见家门</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">从家门往北经此“冲冲”即到仓河街</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">当年我见粉墙诗画照壁的文昌宫巷</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">文昌宫巷内</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">我上小学的西院背向文昌宫巷</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西院</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  西院格局为“六合同春”,此为一进院。</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西院内部</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">当年的教室</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">文昌宫巷与妙觉寺巷交口</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">传统民居之门楼</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">二 门</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">传统民居之一</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">传统民居之二</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">走马转角楼</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">天井东面都会有照壁、花台和水井</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">小城名泉——沙井</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">学海、采芹亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251);">以前的采芹亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">府海、柳亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">鸣鹤亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">射圃亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">水阁凉亭(位于荷花池中央而名)</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">玄化晓钟亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">玄化晓钟</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">醉鹤阳亭</span></p> <p class="ql-block" style="text-align:center;"><span style="color:rgb(22, 126, 251);">西南角楼</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(22, 126, 251);">故乡腌腊,鹤庆游子的乡愁味道~</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);">  岁月静好,乡愁如潮。故乡,您永远是家的方向。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(22, 126, 251);"> 祝福故乡明天更美好!</span></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;">作者顾建中,云南省作家协会会员。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 20px;"></span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 22px;">诚谢赏析!</span></p><p class="ql-block"><br></p>