<p class="ql-block">读刘新洲老师辽阳咏古有感</p><p class="ql-block">■韩晶</p><p class="ql-block">倩谁着意筑芳茵,衍水新洲第一人。</p><p class="ql-block">璧玉百章皴厚味,丹心千载鉴精神。</p><p class="ql-block">白描故事情中景,大写风流幻里真。</p><p class="ql-block">古邑陈香香九域,此番绝唱最醲醇。</p> <p class="ql-block">辽阳咏古 </p><p class="ql-block">■刘新洲</p><p class="ql-block"> 【按】 2000年初,得乡贤何景春撰《辽阳古迹异闻》一册于首山叶国广处,且受嘱为各景胜赋诗云。 </p><p class="ql-block"> 持归赏读二月后,依原旨敷成七绝135首,妄成系列,命曰《辽阳咏古》,交辽阳日报副刊连载至讫。后充蓝本,录入王明阳主编之同名大型诗书影画集册,由吉林文史出版社印行。市有关部门开发行会,以彰成果。某研究会据以为其“丛书”上报且获奖。 某寺庙展出作品,却隐去作者姓名。 </p><p class="ql-block"> 近年,犹有以电信询阅是书者。然予非书主,又仅存孤本,无法借出。噫, 作嫁无声,示众无名,酬人无计,此何遑可已于言者哉!又敝帚自珍,盛情难却,乃精拣部分,发诸朋友圈上,以飨垂问者也。</p><p class="ql-block">1. 千山</p><p class="ql-block">秀耸幽回锁碧关,</p><p class="ql-block">禅声道唱掩林泉。</p><p class="ql-block">景开塞外独青处,</p><p class="ql-block">千朵莲花涌一山。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block"> * 千山,亦称千华山、千朵莲花山,旧属辽阳,后划归鞍山。</p> <p class="ql-block">2. 白云山</p><p class="ql-block">欲采参娃雪雾深,</p><p class="ql-block">山连界鼎费逡巡。</p><p class="ql-block">樵郎笑指三千尺,</p><p class="ql-block">药在冰崖草色新。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 又名云雾山,为辽阳、本溪、凤城界山,产有人参等药材及山珍。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">3. 鞍山</p><p class="ql-block">鞍桥一砥矗西南,</p><p class="ql-block">阆厩突开未予鞭。</p><p class="ql-block">辽海双合分驾处,</p><p class="ql-block">山为肱股不为关。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 山名,位于辽阳、海城间。状若马鞍,鞍山市以此得名。</p> <p class="ql-block">4. 摩天岭</p><p class="ql-block">傲峙辽东八境开,</p><p class="ql-block">松风栎雨漫天台。</p><p class="ql-block">蝉声唱透迷亭午,</p><p class="ql-block">一练无言绕岭来。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 主峰位于辽阳、本溪两县交界处,高968.8米。唐征高丽受阻于岭,薛仁贵乔装奇袭乃破之。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">5. 大黑山</p><p class="ql-block">黛浅蓝深挺碧峦,</p><p class="ql-block">长白一脉化为千。</p><p class="ql-block">神鞭月落失东海,</p><p class="ql-block">水远云低五尺天。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 今辽阳境内第一高山,主峰1180.3米。传杨二郎驱山救母,神鞭坠于东海,群峰遂堆积于此。</p> <p class="ql-block">6. 木鱼石</p><p class="ql-block">玉质虚怀考训深,</p><p class="ql-block">东宫觅解上华岑。</p><p class="ql-block">峰石不语师恩著,</p><p class="ql-block">国运恒由百姓心。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 传清仁宗顒琰(嘉庆)少师王尔烈,顽劣傲慢。师乃命其游千山,见一石卧峰,形若木鱼,中虚若谷,外实如金,击响清亮。师诲之曰:此君子风也。虑事务唯民心 ,国方见瑞兆。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">7. 龙凤岭</p><p class="ql-block">蛇雉相搏不可稽,</p><p class="ql-block">樵夫骇语动京畿。</p><p class="ql-block">钦天监以出龙凤,</p><p class="ql-block">庙镇争识草木欺。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在辽阳县向阳寺村东南。传有樵者见蛇雉相争,以异骇传。钦天监谓当出帝王,命修庙镇压之。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block">8. 磨旗山</p><p class="ql-block">盖女无聊戏转旗,</p><p class="ql-block">苏文赴救枉军急。</p><p class="ql-block">岩城笑拟周褒姒,</p><p class="ql-block">烽火虚燃演败局。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在灯塔市铧子镇境内。唐王征东,高句丽大将渊(避李渊讳改称泉)盖苏文守岩州(燕州城),命其妹苏贞守此,并约敌至则转旗为号。一日,苏贞无聊,以转旗为戏。苏文急率军赴救竟虚惊且愠。后唐兵果至,苏贞转旗而苏文不信。苏贞军覆灭,仅以身免。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">9.五佛顶</p><p class="ql-block">高列千山第二峰,</p><p class="ql-block">石佛五座气凌空。</p><p class="ql-block">玉皇洞里前甥舅,</p><p class="ql-block">灭度西来脸向东。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 原西明庵,因普安、洪光舅甥求道于此易名普安观。内供玉皇并舅甥等东向坐塑多座。</p> <p class="ql-block">10. 龙望顶</p><p class="ql-block">七十二眼嵌龙坑,</p><p class="ql-block">坑在山头云上峰。</p><p class="ql-block">夏雨洄流冬迸彩,</p><p class="ql-block">罕王一望两得名。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城东台子沟村瞭高山。有坑七十二,山水由坑下直流村井。传罕王努尔哈赤遥望此山,问何名。近侍不知,卒然对曰:“龙望顶。”</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">11. 首山烽火台</p><p class="ql-block">何觅当年烽火台,</p><p class="ql-block">荆遮西岭旧尘埃。</p><p class="ql-block">梦闻风雨呼号过,</p><p class="ql-block">疑是秦兵汉马来。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 首山境内存烽火台遗址三处,悉由砖石和土垒成,各方圆十馀米,村民有拾得秦汉古钱者。后台、土台子等因台名村,沿用至今。</p> <p class="ql-block">12. 华表仙桩</p><p class="ql-block">旗仓旧址觅仙辕,</p><p class="ql-block">丁令潜修华表山。</p><p class="ql-block">玉羽徘徊留警筞,</p><p class="ql-block">千秋唯见海天蓝。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城内旗仓故址(即昔石柱道观)。丁令威于华表山(在今弓长岭安平乡)得道后,化鹤飞至旗仓华表柱上,作歌曰:“有鸟有鸟丁令威,去家千岁今来归。城郭如故人民非,何不学仙冢累累!” 歌罢,排空而去。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">13. 首山樵唱</p><p class="ql-block">驻跸山林没草蒿,</p><p class="ql-block">樵歌数起夜星高。</p><p class="ql-block">曲终不见伐柯处,</p><p class="ql-block">野径为绳月作刀。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 昔传有仙人樵于首山,夜闻歌声,曲终不见。</p> <p class="ql-block">14. 玉洞悬珠</p><p class="ql-block">白土穴中石卵奇,</p><p class="ql-block">浑圆一粒自悬虚。</p><p class="ql-block">城东父老嗟观止,</p><p class="ql-block">解道当年罗祖居。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 云台山南悬壁有水莲观音洞,因罗陀僧修行于此改称罗祖洞。传內有圆石若珠,虚悬不落。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">15. 将军石</p><p class="ql-block">三石 并立首山南,</p><p class="ql-block">盔甲鳞开自凛然。</p><p class="ql-block">天遣将军观底事,</p><p class="ql-block">闲听沧海变桑田?</p> <p class="ql-block">16. 对桩石</p><p class="ql-block">对峙双峰各一石,</p><p class="ql-block">岿如门柱向天持。</p><p class="ql-block">何当奋臂击云鼓,</p><p class="ql-block">问取江山不老时!</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城西南70里大孤山有村名对桩石。后山二石高五六尺,形如门桩。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">17. 双井</p><p class="ql-block">仙人台北井深圆,</p><p class="ql-block">水味分别苦与甜。</p><p class="ql-block">守观双龙殊饮趣,</p><p class="ql-block">一耽蜜饯一黄连。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在仙人台东北山腰,两井相隔二步许,水味苦甜迥异。传上有观由双龙守护,各饮一水焉。</p> <p class="ql-block">18. 太子河</p><p class="ql-block">粼粼万古是乡河,</p><p class="ql-block">浪巻风云喜怒多。</p><p class="ql-block">名累燕清多太子,</p><p class="ql-block">征亡走死动悲歌。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 古称衍水、大梁水、代子河等。因燕太子丹避难、辽太子迁居及后金伐明致世子祭河诸传说,改称太子河。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">19. 八角井</p><p class="ql-block">八宝琉璃井水温,</p><p class="ql-block">汤河浪涌按足音。</p><p class="ql-block">村人早设茅屋浴,</p><p class="ql-block">开拓经营演至今。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今弓长岭汤河村南,石砌八角,称八宝琉璃井。传或一顿足则水翻波起,实为温泉涌出。今建汤河温泉疗养院。</p> <p class="ql-block">20. 冷热地</p><p class="ql-block">奇诡天成冷热宫,</p><p class="ql-block">寒温不与四时同。</p><p class="ql-block">霜娥汗死魃三噤,</p><p class="ql-block">妙未能言造化功。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 地处弓长岭安平乡姑嫂城村白石砬子山下。结冰与消融时间同自然相反。中国科学院长春地研所考察认为,此现象堪为一未解之谜。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">21.红宝石山</p><p class="ql-block">牛山一望月晶红,</p><p class="ql-block">驸马残碑对谷空。</p><p class="ql-block">宝寺徒传唐所建,</p><p class="ql-block">阶石引水绠如弓。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 山在城东北70里。形如卧牛,与南山一月痕石遥对。山之东有清驸马何和礼(娶努尔哈赤之女东果格格)未葬墓之断碑。山石赭红,为“红宝”所由。</p> <p class="ql-block">22. 太极石</p><p class="ql-block">光圆八尺倒书文,</p><p class="ql-block">甲子轮回一转身。</p><p class="ql-block">苦煞痴儿空雪发,</p><p class="ql-block">未观翻体动丝纹。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在千山无量观山岗处,石上倒书“太极石” 3 字,旁注曰:“道光二年六月二十四日翻身”。俗传此石60年一翻身。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">23. 龙峰寺</p><p class="ql-block">龙峰一壑起玲珑,</p><p class="ql-block">舍利托天五彩凝。</p><p class="ql-block">金刚各悟双颔首,</p><p class="ql-block">孔雀三参自展屏。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在下达河乡下涧村山谷中。南山叠翠若孔雀开屏,右有金刚峰二似伏虎欲飞。传唐贞观年间建。1999年建释迦牟尼舍利子托天宝塔,舍利系北京与五台山高僧所赠。</p> <p class="ql-block">辽阳广佑寺,王润之供图</p> <p class="ql-block">24. 广佑寺</p><p class="ql-block">重修广佑殿干云,</p><p class="ql-block">鎏顶樟佛彩画新。</p><p class="ql-block">塔畔又听鱼磬雨,</p><p class="ql-block">朝香宝马到山门。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> * 在白塔东侧,俗称白塔寺。明隆庆五年碑记,殿宇房舍189间。后金天聪九年重修。清玄烨东巡时作《广佑寺》诗。1900年遭沙俄军烧毁。2002年重建,2004年竣工。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">25. 栖云寺</p><p class="ql-block">五重巨殿赫然开,</p><p class="ql-block">柱木如流井底来。</p><p class="ql-block">只欠一根横不取,</p><p class="ql-block">何人突道够了哉?</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在辽阳县小屯镇宝镜山阳,碑载金大定时建。传筑寺时云雾栖依,借佛法由井中来木,终欠一根,忽有人曰“够了”,一木遂横于井中不能取。所缺一柱,用锯末和胶补筑云。</p> <p class="ql-block">辽阳白塔,燕州逸士供图</p> <p class="ql-block">26.白塔</p><p class="ql-block">坐镇东溟立顶天,</p><p class="ql-block">云佛八面阅辽烟。</p><p class="ql-block">霞催燕影翻金翘,</p><p class="ql-block">王母摘桃上九巅。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 原称广佑寺宝塔,8角13层,传高48丈5尺3寸(今测为70.4米)。因塔身涂以白垩,俗称白塔。始建于辽代,塔檐悬“流光碧汉”题匾。或谓塔下覆巨锅,以压海眼云。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">27. 永安寺</p><p class="ql-block">红嚣不染一门深,</p><p class="ql-block">宝鼎烟遐瑞瑙新。</p><p class="ql-block">楼海安识真妙境,</p><p class="ql-block">松花漫落几缤纷。</p><p class="ql-block"> </p><p class="ql-block">* 在今辽阳市文圣区新运大街,传为三国时辽东太守公孙渊家庙改建,后为比丘尼寺院。1966年“文革”毁之,1986年比丘尼归集重建。虽处闹市,雅氛独幽。</p> <p class="ql-block">28. 龙门寺</p><p class="ql-block">双龙戏水巨崖开,</p><p class="ql-block">蹑径寻幽上法台。</p><p class="ql-block">寺在湖山深抱里,</p><p class="ql-block">钟声十里客船来。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今弓长岭区汤河水库东岸双龙山上。双崖葱茏如双龙忽来天半,临湖而屹。中通若忂,有门楹题“龙门胜境”4大字。寺在山腰,松密萝织,苍朴幽谧。山寺不能远见,需乘船绕行方可达。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">29. 镇宁寺</p><p class="ql-block">庙竣烟狼缺照壁,</p><p class="ql-block">监工闻报布修急。</p><p class="ql-block">孤墙遥立甘泉铺,</p><p class="ql-block">辽海庭深百里蹊。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城西60里烟狼寨村北,碑载建于唐。传监工建寺将竣,因事急赴海城,匆忙忘修照壁。筑工追至海城甘泉铺,问壁建何处,答即建诸此地可矣。</p> <p class="ql-block">30. 塔湾塔</p><p class="ql-block">一塔临岩脱颖出,</p><p class="ql-block">七檐铃咏宝瓶珠。</p><p class="ql-block">青山抹却凡尘色,</p><p class="ql-block">闻道莲台妙语殊。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今辽阳县甜水满族乡塔湾村东山上,建于辽中晚期。塔高22.6米,为八角七层密檐式实心砖塔。传说该山曾渐次南移,有连山断河之势,为保黎民平安,故建此塔镇之。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">31. 黑黄洞</p><p class="ql-block">二洞黑黄不解深,</p><p class="ql-block">蛇行半路火烛昏。</p><p class="ql-block">投石坡底闻潭吼,</p><p class="ql-block">道是莫伤水里人。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城东30里今小屯东山有洞,洞口一黑一黄,中通,传长30里。好事者探之,行半里,道坡下,火欲尽。取石掷坡底,许久澎然落水中。闻高语曰:“勿掷石,下有人!”</p> <p class="ql-block">32. 清风寺</p><p class="ql-block">秦梦荒疏汉始觉,</p><p class="ql-block">清风寺老历千劫。</p><p class="ql-block">虎皮松柢生今秀,</p><p class="ql-block">太史联凭旧堂阶。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 寺在首山南面,为唐太宗征东驻跸地。正面匾题“秦梦汉觉”,禅室匾题“昙花香远”。殿联为王尔烈撰书:“遵大路以仰瞻高山卓尔叩禅关而徐步御风泠然”。殿前原植有虎皮松树,“文革”时与寺俱被毁。至寺庙重修,松复吐生机。</p><p class="ql-block"> 太史,指曾任翰林编修之王尔烈。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">33. 安澜寺</p><p class="ql-block">马殿门开君侯到,</p><p class="ql-block">金刚怒目弥勒笑。</p><p class="ql-block">周天圣者济虫王,</p><p class="ql-block">妙法安澜随所调。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今灯塔市佟二堡村,始建于清乾隆年间。有佛殿、关帝殿、天帝殿、虫王殿、马殿、钟鼓楼等。</p><p class="ql-block"> 君侯,指蜀汉大将关羽。虫王,原身为南宋名将刘琦(因治蝗有功,百姓尊为虫王爷)。</p> <p class="ql-block">34. 孔庙</p><p class="ql-block">洪武学宫徙此街,</p><p class="ql-block">多贤建饰代无歇。</p><p class="ql-block">恢宏大气松森肃,</p><p class="ql-block">万古师恩养地杰。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 亦称文庙。明洪武十五年建,为东北建造最早、规模最大之孔庙。1900年沙俄入侵遭掠,1934年重修,“文革”中被毁。重建后前置棂星门,设庙宇、园林,辟文庙广场。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">35. 武庙</p><p class="ql-block">武庙巍峨松柏深,</p><p class="ql-block">绸衣赤马每出巡。</p><p class="ql-block">沐得五月净街雨,</p><p class="ql-block">三毁三修感圣恩。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城西门外,俗称老爷庙(又供岳王同享),始建于元。正殿供关公檀香木像,旧习每五月十三扶圣像上马巡街祈雨,俗谓“大旱不过五月十三”。有楹联“赤面秉赤心骑赤兔追风驱驰时不忘赤帝 青灯观青史掌青龙偃月隐微处不愧青天”。历经修葺。</p> <p class="ql-block">36. 双峰寺</p><p class="ql-block">化去何由讨帝封?</p><p class="ql-block">三人成虎谑龙庭。</p><p class="ql-block">可怜曳塔牛汗死,</p><p class="ql-block">百炼诗劫有剩僧。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 千山西北突起双峰,有古刹以此得名。传两高僧圆寂于此,向清帝讨封。帝视之如虎,怒命夷其塔,然八牛拉塔不倒。按此传说乃影射诗僧函可身后事也。函可俗名韩宗騋,号剩人,广东博罗人。因作《再变记》揭露清军攻占南京杀戮平民暴行,被解京下狱,任酷拷不屈,流放沈阳。后结“冰天诗社”,活动于千山首山间,居双峰寺,顺治十六年圆寂。乾隆时修《四库全书》见函可遗诗“语多狂悖”,令尽删除并拆其塔。函可著有诗集《金塔铃》《千山诗集》等传世。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">37. 怀王寺</p><p class="ql-block">怀顺王孙假殿深,</p><p class="ql-block">佛墙暗与地河亲。</p><p class="ql-block">精忠坐败三藩后,</p><p class="ql-block">浪土空壅六尺门。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 明将耿仲明归清,封怀顺王。其孙精忠袭父爵封靖南王,于辽阳城内潜修金殿,伪称佛殿,殿后掘地道通高丽门外,以备事败逃遁。康熙十三年在福建起兵应吴三桂叛反,被处死。地道口六尺馀已为河土壅塞。</p> <p class="ql-block">38. 观音寺</p><p class="ql-block">三山不显玉檐飞,</p><p class="ql-block">四月香烟上紫堆。</p><p class="ql-block">明置金银清建寺,</p><p class="ql-block">莲台净雨证慈悲。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今辽阳市中华大街207号原土山上。明弘治建御库(俗称“金银库”),清康熙三十三年改建观音寺。旧时谓“三山不显”者即指此山与文武庙二山。现为辽阳市佛教活动中心。清王之瑞撰牌门联:“座下莲花占断西湖三月景 瓶中杨柳分来南海一枝春”(温同春书)。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">39.龙泉寺</p><p class="ql-block">清泉一缕下蓝河,</p><p class="ql-block">错落禅房隐翠坡。</p><p class="ql-block">月魄偷回听暮鼓,</p><p class="ql-block">乾坤万里入娑婆。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今辽阳县甜水满族乡三道岭村北山上,传建于唐。山门、天王殿、大雄宝殿依坡而起,有清泉贯穿其间,蜿蜒入蓝河。“文革” 毁之,1993年重建。其大雄宝殿联为:“龙吟古意明月一怀大世界 泉涌幽韵清风两袖小乾坤”(苗树久撰,温同春书)。</p> <p class="ql-block">40. 燕州城</p><p class="ql-block">山罗水网障千重,</p><p class="ql-block">泉盖屯兵铁垒横。</p><p class="ql-block">放雀烧粮遗妙计,</p><p class="ql-block">将台剩土粒犹红。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今灯塔市西大窑镇东石城山上。唐为岩州(燕州)。山南为峭崖,下临太子河。传唐东征时,高丽大将泉盖苏文据险固守,唐军围攻不下。薛仁贵乃下令捉麻雀系火种纵飞城内,尽烧粮草,城始破。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">41. 鞍山驿堡</p><p class="ql-block">砖城四里二门开,</p><p class="ql-block">忽报都司快马来。</p><p class="ql-block">巡检传灯关厩户,</p><p class="ql-block">轻尘一缕月光白。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在城南六十里鞍山(山名)东北麓,有古堡遗址。明时辽阳为辽东都司镇城,设驿站。</p> <p class="ql-block">42. 辽阳基督教堂</p><p class="ql-block">圣子初生伯利恒,</p><p class="ql-block">先知受难道风行。</p><p class="ql-block">闻说末日开终审,</p><p class="ql-block">十字堂兴衍水城。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 位于今辽阳市三道街34号院内,为辽阳市基督教活动中心。其活动始于1882年。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">43. 屛藩独歭</p><p class="ql-block">甲午倭夷犯北滨,</p><p class="ql-block">烽烟骤至未集军。</p><p class="ql-block">独凭民勇销锋锐,</p><p class="ql-block">百姓从来建伟勋。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 甲午之役,徐州尊率军民抗击日寇,力保辽阳不失。嗣后勒石千山谓 “屏藩独峙” 以自况。文曰:“甲午冬,倭夷犯辽。大军未集,余号令民勇独扼凶锋”。 按徐州尊即徐庆璋,浙江山阴人,光绪十九年任辽阳知州。</p> <p class="ql-block">44. 辽宫殿</p><p class="ql-block">耶律兴辽改故城,</p><p class="ql-block">东平楼橹望南庭。</p><p class="ql-block">御容殿里绝妃媵,</p><p class="ql-block">猎马貂裘满校营。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 辽神册四年(919),辽太祖耶律阿保机葺辽阳故城,更名东平郡,于东北隅(今观音寺所在)建宫殿,以窥中原。宫墙北有御容殿,不置宫嫔,唯以内省使副、判官守之。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">45. 襄平书院</p><p class="ql-block">仪门半掩谢芳菲,</p><p class="ql-block">书院犹存教子碑。</p><p class="ql-block">山长难从先圣去,</p><p class="ql-block">春来桃李又凝晖。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 位于城东刚家胡同市二高中院内,清光绪十六年启馆开学。为坐北朝南三进四合院,共有瓦房41间,设讲堂、山长室、监院等。</p> <p class="ql-block">46. 平州</p><p class="ql-block">魏克襄平据此州,</p><p class="ql-block">公孙双殒仲达谋。</p><p class="ql-block">台山夜雨开征路,</p><p class="ql-block">驻马秋风逆水头。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"> * 在城东45里今辽阳县小屯镇台子山。魏将司马懿(字仲达)攻占襄平,守城公孙渊、公孙修父子中伏殒命。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">47. 野老鸹滩</p><p class="ql-block">憨哥异痣泄龙兴,</p><p class="ql-block">缉访虚劳李总兵。</p><p class="ql-block">不是滩乌遮遁客,</p><p class="ql-block">谁开三百大清功?</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 在今灯塔市西马峰镇野老滩村。努尔哈赤幼名憨哥,传为李成梁总兵家奴。李见憨左右足心各有红痣 3颗,暗应钦天监缉访东北出帝星密旨,欲解京请功。李妾侦知,与憨一马偕逃。李追至,马射死,妾亦自绝,憨疲惧仆卧沙滩,有群乌忽降集其身,乃避之。</p><p class="ql-block"> 老鸹,乌鸦俗称。</p> <p class="ql-block">魁星楼,王润之供图</p> <p class="ql-block">48. 魁星楼</p><p class="ql-block">鹊尾雕檐城上楼,</p><p class="ql-block">双层八角立云头。</p><p class="ql-block">魁星笔掭多灵地,</p><p class="ql-block">浪对三江信可求。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 东南角城墙上有魁星楼,通高40米,乾隆四十二年(1777)重修城墙时建。上下两层,上层设魁星像,左手执印,右手握笔。后圮毁,近年重建。</p><p class="ql-block"> 辽阳才子王尔烈,于乾隆三十六年科考中二甲头名进士(传胪),曾督考江南,传与众举子斗句制胜,有”才压三江”之誉。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">49. 舒尔哈齐墓</p><p class="ql-block">太祖同胞序齿三,</p><p class="ql-block">封王却在福临间。</p><p class="ql-block">清家多少从龙士,</p><p class="ql-block">落马中途未入关。</p><p class="ql-block">.* 清太祖努尔哈赤之三弟。初封贝勒、建州卫都督。传因与努尔哈赤争汗位被杀。其孙顺治(福临年号)十一年追封庄亲王,墓在今辽阳市太子河区东京陵村。</p> <p class="ql-block">50. 汉墓壁画</p><p class="ql-block">二千年史叹苍茫,</p><p class="ql-block">汉墓偏能解画廊。</p><p class="ql-block">绣马軿车铜饰老,</p><p class="ql-block">今昔一土两玄黄。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">* 辽阳市三道壕、棒台子、东门里、北园等处,多有汉墓发现。除石、陶、铁等制器外,更有大量各式壁画,内容包括家居、庖厨、宴饮、车骑、百戏等,丰富多彩。</p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block">【收篇赘语】</p><p class="ql-block"> 上发拙作《辽阳咏古》50 首(占总量近4 成),以谢同爱诸君垂顾。 此次选发,又承多位诗家、学者、亲友关注、指导和鼓励,于此谨致敬谢之忱。仍祈方家、朋友继续批评、教正。</p>