走读 千年古县文化翁源

三行仔

<p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">美篇进入创作之前,选择了广东粤北客家话唱法的</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">背景音乐</span><span style="font-size: 20px;">:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"></span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">《定风波·莫听穿林打叶声》</span><span style="font-size: 20px;">·苏轼</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">莫听穿林打叶声,何妨吟啸且徐行。竹杖芒鞋轻胜马,谁怕?一蓑烟雨任平生。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">料峭春风吹酒醒,微冷,山头斜照却相迎。回首向来萧瑟处,归去,也无风雨也无晴。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> ——题记——</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">五月三十日《自驾一路向北二零二一》到达了</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">第三站</span><span style="font-size: 20px;">:粤北韶关市翁源县。</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁源的县名,系因山水而得。据嘉靖《翁源县志》记载:县境之东有名山,高耸秀拔,顶有灵池,古名灵池山(今南浦桂竹翁山),池中有泉水八处,谓之八泉,曰:涌泉、温泉、香泉、甘泉、震泉、龙泉、玉泉、乳泉。泉水四时不涸,昔有二仙翁游息于此,居民饮其水者多寿。泉水汇而成河。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"></span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">故山名翁山,水名翁水</span><span style="font-size: 20px;">。县也以此起名,意为翁水之源。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8); font-size: 20px;">翁源还是:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">中国三华李之乡 (翁源县三华村);中国兰花之乡;中国九仙桃之乡;还可以在这千年的古县欣赏客家民俗风情,探秘客家美食背后的故事……</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8); font-size: 20px;">翁源足迹:</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">书堂石景区</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">涂志伟美术馆</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东华禅寺</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">湖心坝客家围楼</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁源县博物馆</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">龙仙公园望仙楼</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁山诗书画院</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">恒胜客家小院与恒胜客家大院</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁源的历史文化遗迹可真不少,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">其中对书堂石的故事就早闻其名了,</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这次终于有机会到现场踏勘寻古探幽……</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁源籍晚唐诗人 </span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">邵 谒 </span><span style="font-size: 20px;">像</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">书堂石遗址位于翁源县三华镇罗江水即翁江上游之中,因晚唐诗人邵谒在此截髫悬门筑室攻书而得名。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">据考查,书堂石现存遗址占地700多平方米,分正门、书房、空旷地三部分。传说,当年在邵谒书院读书的人都能考取功名,有一年,六名学子在书堂读书,上京赴考时七人中举,原来连在书堂做饭的厨子也一起考上,此说一直流传至令。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8); font-size: 20px;">据史料记载,邵谒有33首诗作收入了《全唐诗》。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">翁江河中的书堂石遗址</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">书堂石,地形独特,得天独厚,巍巍巨石屹立江中。石山上修筑书院,书院下江水悠悠,其独特的地理环境和远古的晚唐遗风构成了不可多得的旅游胜地。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">现此地已动工兴建翁源籍旅居美国的油画大师、二十世纪旅美杰出华人--</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">“涂志伟美术馆”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">出生于翁源县六里镇的涂志伟,1975年毕业于广州美术学院,1981年毕业于广州美术学院油画系研究生班,并获得文学硕士学位,1985年加入中国美术家协会,1987年赴美国留学,获美术硕士学位,后定居美国。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">现为翁源籍旅居美国著名画家,被美国油画界授予“油画大师”称号,2004年被全美油画家协会选举为主席,这是该组织历史上</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">首位由华裔担任的主席。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">2020年广东省美术馆评估定级结果,韶关市翁源县涂志伟美术馆成为全省五家</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">一级美术馆之一。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这次除了因逢周一闭馆的遗憾,却有时间慢慢欣赏美术馆的建筑设计风格和参观周边展示景区主题的配套建筑。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">没想到在翁江河畔,有这么</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">一座象钢琴一样</span><span style="font-size: 20px;">镶嵌在青山绿水之间的恢宏大气又别致精巧的美术馆。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">涂志伟先生对家乡怀有浓烈的感情,曾多次带领多位美国油画家到韶关翁源采风,把当地美丽的山水、独特的客家民居民俗,通过画笔介绍给大洋彼岸的美国人民,架起两国人民文化交流的桥梁。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">涂志伟先生亲自设计的美术馆三面环山,一面临水,</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">在青山绿水之间造就了一个奇观。</span><span style="font-size: 20px;">该馆占地38亩,建筑面积1.7万平方米,主要功能是收藏、陈列涂志伟美术作品。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">涂志伟美术馆落成对外开放,对建设文化翁源、推动韶关市翁源县与外地的文化艺术交流、提升当地文化品位将起到带动推广的作用。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">最后,在美术馆大门外来一个全景照,把我们的战驹也收进了镜头。</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">原来这个小县城却藏着禅宗的基地 ,我们驾着战驹赶到离书堂石、涂志伟美术馆景区不到十公里的</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">“东华禅寺”。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东华禅寺的典故,唐龙朔元年,六祖惠能于黄梅受衣钵,南归经此寺而隐修,改灵鹫寺为东华禅寺,后去宝林。翁邑自此有传:先有东华后有南华,东华证道南华弘法。唐宋鼎盛,毁于明清。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">清天顺年间改为东华院,文革期间僧散寺毁,仅剩遗址。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">公元1997年,曾于福建漳州、西藏林芝闭关四年的</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">万行法师,</span><span style="font-size: 20px;">于此山再次闭关潜修,于2002年开始筹备重建千年宝刹,2006年9月工程启建,2008年10月东华禅寺正式落成,占地300余亩,建筑面积2万余平方米,投资过亿元,建筑风格古朴典雅,独具特色。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">公元一九九七年沙门万行乘愿再来,入此山掩关潜修三年,感天地之恩泽,会阴阳之和谐,</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">证佛性之本源,如是出关,复建东华。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">师手执刀斧,开山辟石,斩荆修路,昔杳无人迹处,丁亥仲秋,宝刹重现,菩提苍翠,绿树掩映,僧信云集。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">师继祖师之禅:</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">农禅并重,堂上坐禅,堂下禅做,不做不食;</span><span style="font-size: 20px;">立东华之风:</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">信教先爱国,学佛先做人,修道先发心。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">万行法师继祖师之禅,“农禅并重,堂上坐禅,堂下禅做,不做不食”,立东华家风,“信教先爱国,学佛先做人,修道先发心”,秉持“上求佛道,下化众生;道德模范,圣人品行”的理念严格管理寺院。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">僧众恪守丛林清规戒律,真修实证的清净道风有口皆碑,使东华禅寺成为全国最具特色的实修中心,吸引了众多僧信前来参学问道。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">在东华禅寺环游参拜后的感悟是,沙门法师慈悲为怀先身士卒修成正果宝刹重现香火鼎盛普渡众生。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">佛门之幸,这是信仰的力量!</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">东华复兴八百年 菩萨过百罗汉千</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">湖心坝客家围楼,</span><span style="font-size: 20px;">含外翰第、大夫第、长安围、三门楼,位于翁源县北部翁江河畔,是粤北山区一处神奇的客家人聚居地,与我们在大城巿近郊所见的客家围村围屋在规模上有很大的不同。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">照片上是</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">沈雁冰 沈钧儒</span><span style="font-size: 20px;">等等历史沈姓名人,应该是与此客家围楼沈姓同宗同源。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">全村有土地面积288公顷,耕地面积146公顷,人口2207人。该村地处翁江河与江尾河两水汇合处,地势平坦,一马乎川,土肥水足。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">村中至今保存有明、清古代客家围楼59座,围楼建筑鳞次栉比,高低错落,一楼连接一楼。围楼建筑面积约10万平方米之多。</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">在粤北山区,如此庞大的古代畦筑群实属少见。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">湖心坝的客家围楼始建于明正统年间</span><span style="font-size: 20px;">(1436—1449).为南迁人粤沈姓二世祖(人称翁祖)永初公始建。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">成化年司(1465—1487),湖心坝沈氏宗旗人丁兴旺,经济发达,富甲一方(明万历二十五年《沈氏旅潜》有载),其时,村中富者大兴土木,争相兴建桐堂楼阁。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">2010年广东省人民政府公布为广东省第六批文物保护单位。</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">去到那个地方,都喜欢寻找当地的博物馆美术馆之类的场所开开眼界。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">翁源县博物馆</span><span style="font-size: 20px;">成立于1984年8月1日,是公益--业单位。建筑面积1500平方米,设有6个展厅,分为历史文物、民俗文物、革命斗争史文物三个展区。馆藏有珍贵的历史文物、民俗文物、革命斗争史文物。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">博物馆担负发现、搜集、挖掘、整理、鉴别、收藏、研究、保护文物的职能,具有馆藏、展览、研究、教育功能,是翁源县爱国主义教育基地之一。博物馆坚持“保护为主,抢救第一”的文物保护方针,坚持保护为主、合理利用、加强管理的原则,发现、抢救、保护、管理翁源文物。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">原籍翁源的晚唐诗人邵谒,流传后世之翁江书堂石励志读书的故事……</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">原籍翁源明朝抗击倭寇的陈璘将军历史上功勋卓著……</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁源被称为</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">粤北的南大门,</span><span style="font-size: 20px;">这个粤北山区军事战略要地,在抗日战争和解放战争时期均发挥了重要的作用……</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">在翁源这座有着</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">千年历史</span><span style="font-size: 20px;">的古城中,全县40多万人口中有80%以上的人是地地道道的客家人。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">他们的祖先从中原迁徙至翁源,把原始的客家传统带到翁源,经过历史的发展,以客乡为家,甚至“反客为主”。也因此,保留了纯正且具有区域独特性的客家文化。</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">文化名人与翁源的故事</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“岭南三家”之首屈大均漫游到翁源,赞叹翁源秀美风光,不仅以“翁山”为字,而且愿以“翁水”为妻,“八泉”为子。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">他满怀深情地在《广东新语》中专为“翁山”作记曰:“翁源县东百里有翁山,相传周王以翁山封庶子,子孙因以山为氏,故曰翁山。山高千余仞,四面有崇山宫之,襟罗江而带雷溪,延袤三百余里。上有八泉,会合于灵池中。张文献庙碑所谓"入泉会而为池"是也。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">去游览的</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">龙仙公园</span><span style="font-size: 20px;">就在县城龙仙镇上,可以驾着战驹沿着一条非常狭窄的小路登上山顶的望仙楼,如果对面来车那可费劲找地避让通过了。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这里的确是鸟瞰整个被称为仙邑的翁城巿容的好地方,蓝天白云山水奇秀物产丰饶,不愧是</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">粤北南大门。</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">前往恒胜客家大院寻找美食途中,在翁山诗书画院外停留了一会儿,拍摄了几张照片并搜集了一些相关资料。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">翁山诗书画院</span><span style="font-size: 20px;">系著名诗书画家刘国玉先生自筹资金建立的一所非营利性公益文化机构。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁山诗书画院于2002年经政府批准立项兴建(翁府函38号),在建设过程中受到政府高度重视和支持以及社会贤达的竭诚相助。清华大学建筑学院罗德胤、刘传铭两位博士无偿为诗书画院建筑设计。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"><span class="ql-cursor"></span>画院为七层楼宇,占地面积2000余平方米,建筑面积近6000平方米。青砖外墙,朴素典雅,既现代又传统,矗立于滃水之滨,恢恢乎蔚为壮观。&nbsp;</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁山诗书画院具有创作、典藏、展示、培训和对外文化交流等专业功能。是文学、绘画、书法的创作中心,艺术品收藏、保护的馆场,呈现本区文化的历史与现状的窗口,开展对外文化交流的平台。下设办公室、创作部、组联部、策展部、学术研究出版部、典藏部和培训部及画家招待所、创作室、论经堂(学术厅)和大专院校学生实习基地等专业功能设备设施。</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">亻厓</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">𠊎是一个汉字,为客家特色新创字。第一人称代词,我。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">𠊎普通话发音为ái,客家话发音“ngai”。“ngai”是“我”字的古代发音,因客家话独特的“𠊎”,因此客家话也体现民系特色,叫做“𠊎话”,因文字问题导致而借“涯”,“崖”,“啀”等词,称作“涯话”,“崖话”,”啀话“等。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">离翁源县城大街1.4公里处翁江河边的民宿,</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">恒胜客家小院。</span><span style="font-size: 20px;">未出发前的出行攻略,就选择了这个山青水秀傍河而筑的小客栈。环境优美舒适,干净又卫生,网评优秀且价格亲民。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">门内是一景,门外也是景。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这个民宿小店</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">全是讲崖话的客家人,</span><span style="font-size: 20px;">前台的阿妹、搞卫生而又懂班弄电器网络的大嫂、厨房师傅、保安大叔,个个热情真诚待客,</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">原汁原味的客家民风。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">仅仅7年时间,“恒胜品味”客家餐饮企业从翁源县的一家小餐馆发展到目前的7家客家菜餐饮企业和3家客家文化酒店,引起了当地餐饮服务界的轰动。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">恒胜客家大院,这,就是那开始的第一间小餐馆,我们驾着战驹寻找客家美食来了。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">“</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">青砖青瓦客家情,一菜一茶皆朴实</span><span style="font-size: 20px;">”,传承传统客家菜式的同时,他们坚持创新菜式理念,如让食客念念不忘的太平豆腐、炭烧土猪排骨、清汤鸭子肉丸等菜式。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">翁源客家饮食文化的传播者—-恒胜</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">恒胜人从土地到餐桌,依附“田园之美,河溪之鲜,山野之根”,翁源山区特有的物质基础,坚持“传统更深入,创新无止境”的出品思路,把土菜地道化、品味化、时尚化。</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">弘扬客家精神,传承和发展客家文化,推动山区经济发展。</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> 《自驾一路向北二零二一》</span></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;"> </span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">客家菜美食图</span></p> 千年古县 <p class="ql-block"><span style="font-size: 20px;">这次《自驾一路向北二零二一》之行</span><span style="font-size: 20px; color: rgb(237, 35, 8);">十一天的行程,</span><span style="font-size: 20px;">旅途往返均停留在这个千年古县里,除了里程安排的需要之外,被称为仙邑的翁源小城里所蕴含的历史文化遗产,文学艺术氛围,客家民俗风情,千年花果香 生态休闲地的秀丽风光,确实是吸引了我们……</span></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 22px; color: rgb(237, 35, 8);">二零二一年六月二十三日完成</span></p>