<p class="ql-block"><span style="color: rgb(22, 126, 251); font-size: 15px;">明大儒刘三吾,尝为吾乡先贤宋讷作《白云茅屋赋》,求之久矣而不可得。辛丑春,吾于《正德大名府志》书中得其文,乃书之录之,聊为点注,今夙愿已偿,乃俟博雅者考而正之也!</span></p> <p class="ql-block"><b style="font-size: 15px;">作者简介</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 15px;">刘三吾(1313—1400),湖南茶陵人。元末为广西静江路副提举,入明后,洪武十八年授左春坊左赞善,累迁翰林学士。洪武三十年,主考会试,以会试多中南人,坐罪戍边。建文初召还,不久即卒。自号“坦坦翁”。工诗文,有《坦斋集》传世。</span></p><p class="ql-block"><br></p><p class="ql-block"><b style="font-size: 15px;">白云茅屋</b></p><p class="ql-block"><span style="font-size: 15px;">址在今河南滑县城西南三里瓠子堤上,乃滑籍名人宋崇禄、宋讷父子乡居隐读之所,为滑台旧十二景之一。</span></p> <h1 style="text-align: center;"><br></h1><h1 style="text-align: center;"><br></h1><p class="ql-block" style="text-align: center;"><b style="color: inherit; font-size: 22px;">白云茅屋赋</b></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><h1 style="text-align: center;"><span style="color: rgb(255, 138, 0); font-size: 15px;">[明]</span><span style="color: rgb(255, 138, 0); font-size: 18px;">刘三吾 著 </span></h1><h1 style="text-align: center;"><span style="color: rgb(255, 138, 0); font-size: 18px;">韩昭侯 点注</span></h1><h1 style="text-align: center;"><br></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 大名滑邑,周豕韦故墟,汉之东郡,唐之义成军也。西南三里,即瓠子堤,宣坊</span><span style="font-size: 15px;">(防)</span><span style="font-size: 22px;">宫在焉。北去大伾半舍余,西北距善化三山五十里,又西距太行四十里许,至淇泉。今成均</span><span style="font-size: 15px;">(古之大学谓之成均)</span><span style="font-size: 22px;">祭酒宋先生仲敏先君大参</span><span style="font-size: 15px;">(参政之别称)</span><span style="font-size: 22px;">忠肃公,尝构西亭瓠子堤上,颜</span><span style="font-size: 15px;">(或颜额以书,或题字之误,宜俟他本之佐)</span><span style="font-size: 22px;">以西隐;仲敏更筑草堂其间,号曰白云茅屋。国朝征,诣公车,历官琼署,掌教上庠,六馆诸生,多所造就,皇上益深眷注,不容以悬车之年</span><span style="font-size: 15px;">(年七十岁之谓)</span><span style="font-size: 22px;">辞。仆备员春坊,谬蒙推重,谓其楚产能楚声也,属</span><span style="font-size: 15px;">(嘱)</span><span style="font-size: 22px;">赋其所,谓白云茅屋。为之赋曰:</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 白云之云,茅屋之屋。吾睇其触石起</span><span style="font-size: 15px;">(谓白云触石而生。左思《三都赋》:触石吐云)</span><span style="font-size: 22px;">,经岩宿,蔼林霏,度窗曲。因风曳曳之来,和日烝烝之燠,随掾叠叠之铺,代瓦层层之簇。爰承冬隟</span><span style="font-size: 15px;">(隙)</span><span style="font-size: 22px;">之休工,岂俟来春之播谷。不炊而暖散晴烟,不雨而润回纯束</span><span style="font-size: 15px;">(诗:白茅纯束)</span><span style="font-size: 22px;">,任满地而谁其与归,从养真而自觉不俗。非河阳</span><span style="font-size: 15px;">(喻其旧籍,与后文“心融潘岳之春,花满河阳之县”可参互)</span><span style="font-size: 22px;">而望,入亲舍之思,匪瀼西</span><span style="font-size: 15px;">(四川夔州地,杜甫曾居此)</span><span style="font-size: 22px;">而告,叶杜陵之卜。此滑城隐君子之所为,得兼二者之清致,而克显先世之忠肃也。</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 且夫烟霞栖迟,隐者之所甘心,而胡独爱白云之卷舒?厦屋帡幪</span><span style="font-size: 15px;">(汉扬雄《法言·吾子》:震风陵雨,然后知夏屋之为帡幪也)</span><span style="font-size: 22px;">,人情之所同欲,而胡独爱茅宇之萧踈?得微以不堪持赠,而仅足吾人之自娱也与</span><span style="font-size: 15px;">(通欤)</span><span style="font-size: 22px;">!又微以所取索绹</span><span style="font-size: 15px;">(绳索之意)</span><span style="font-size: 22px;">,而可还结绳之古初也与!不然,以其深可为家,而致诗客之停车与?在归,赴而为文翁之剖符与?噫!是皆未会其趣之深,而徒得其迹之粗者也。</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 南临瓠子之堤,北距太行之山,宣防、黎阳之揽乎其形胜,淇水、泉源之闻乎其潺湲。河流于此乎喷薄,林阜于此乎回环。宜云气之所从出,而仕者之所以投闲也。观其原本天汉,结在山川。度蹊缥缈,从龙宛延。或散或聚,或断或连。横亘山腰,白虹卧地;孤飞空际,玉马行天。细萦丝丝之缕,轻腾薄薄之绵。当西亭之所在,每欲去而仍旋。始出岫而何心,终抱石以如眠。念忠肃之在日,常供悦于目前。既与为霖而济旱,复随还山而引年。慨前修其已矣,尚白云其依然。</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 则有令子象贤</span><span style="font-size: 15px;">(谓能效法先人的贤德)</span><span style="font-size: 22px;">,肯搆</span><span style="font-size: 15px;">(同构)</span><span style="font-size: 22px;">是事。谓云虽无心,而隐则先志。屋不于云,缔刱</span><span style="font-size: 15px;">(创)</span><span style="font-size: 22px;">何意?云而不屋,飘散无际。迺</span><span style="font-size: 15px;">(乃)</span><span style="font-size: 22px;">不剞劂</span><span style="font-size: 15px;">(意刻镂)</span><span style="font-size: 22px;">因山之材,迺不埏埴</span><span style="font-size: 15px;">(意陶冶)</span><span style="font-size: 22px;">于茆</span><span style="font-size: 15px;">(同茅)</span><span style="font-size: 22px;">之易。重重束缚之加,密密涂泥之坚</span><span style="font-size: 15px;">(或为竖之误)</span><span style="font-size: 22px;">。多无八九之间,宽容数亩之地。瓮牖前头之开,绳枢太朴之制。卷帘而素练斜拖,拄笏而爽气随至。香馥馥兮慱山水沉,白纷纷兮垣墙薜荔。都迷松径,何许鹊声;不见竹篱,唯闻犬吠。于是远谢世氛,净扫尘迹。</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 我读我易,我乐我穷。河图洛书,究极点点之数;天根月窟,徃来六六之宫。窗前有点检之篇,门外从叆叇之封。此则山人所乐,在白云茅屋之中。心倦而休,意行所在,或采芝术,或寻兰佩。横遮谷口,疑蒸雨后之晴岚;浓抹山椒,惊失晓来之翠黛。到穷处而水源可探,看起时而诗情与会。此则山人所乐,在白云茅屋之外。</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 方其未葺是云屋也,盛年科第,故家文献,出宰百里,郎星耿现。心融潘岳之春,花满河阳之县。喜招隐之赋成,谐遂初之始愿。及其既葺是云屋也,养浩</span><span style="font-size: 15px;">(孟子曰:吾善养吾浩然之气。)</span><span style="font-size: 22px;">林泉,放情丘壑,结社渔樵,定盟猿鹤。已甘分于退休,谅何心于好爵。胡束帛</span><span style="font-size: 15px;">(喻聘问以礼之意)</span><span style="font-size: 22px;">之见徵,违夙昔之素约。</span></h1><h1><span style="font-size: 22px;"> 迺登金门,乃觐我皇,乃承涣渥,迺官上庠。孔庭两丁</span><span style="font-size: 15px;">(指春秋两丁日之设祀)</span><span style="font-size: 22px;">,资尔代祭;生徒六馆,资尔纪纲。虽引年之屡慨,岂圣眷之能忘。回首白云,幸苍狗之未变;惊心茅屋,恐苍苔之易荒。至是,则向之白云,今且出而从九重之飞龙矣;向之茅屋,今且廓而为多士之栋梁矣。念云屋之久别,渺山河之相望。皇心见悯,与告还乡。则愿与尔白云,以之为卧榻;与尔茅屋,居之为墨庄。邀四老于橘中,会耆英于雒阳。询徃事于瓠子,访遗迹于宣防。以此晚境,际此时康。还得专此西亭故隐之白云,占此秋分不拔之草堂。斯圣主优容之赐,老臣暮景之光。走也不敏,遂书此赋,下以写徵君归隐之兆,上以倣</span><span style="font-size: 15px;">(同仿)</span><span style="font-size: 22px;">天宝归美之章。</span></h1><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="font-size: 22px; color: rgb(255, 138, 0);">附原文影印图片</span><span style="font-size: 15px; color: rgb(255, 138, 0);">(计十幅)</span><span style="font-size: 22px; color: rgb(255, 138, 0);">:</span></p> <p class="ql-block"> <b style="font-size: 22px;">句读之法,似末技小道,然最见根柢功夫。古人曰:学识何如观点书,诚哉斯言也。观夫今之习古者,虽多自恃不凡,却也往往是咕咚哎哟,一点便倒。可不慎欤!</b></p>