小山村的年味儿——, 儿时的记忆

云舒

<p class="ql-block">摄影/后期:云舒</p><p class="ql-block">文 字:云舒</p><p class="ql-block">拍摄地点:杨柳镇土门河乡下</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">小山村的袅袅吹烟</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">每天的早晨,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">小山村的吹烟就会袅袅升起。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">如一层层薄雾覆盖山岭田野,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">如一条条青带缠绕山峁沟壑,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">如一束束烟花直冲瓦蓝天宇,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">如一根根慈母手中的线,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">牵动着游子的故乡情怀!</p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">几十年过去,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">儿时小山村的那缕吹烟,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">时而飘入我的梦里,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">牵着我梦回故乡。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">杀年猪</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">童年时期,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">最盼望的就是早点过年,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">过年不仅能吃鱼、吃肉,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">还能穿新衣。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一过腊月二十三,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">十里八村的便陆陆续续地</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">听见猪的嚎叫声,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一年一度的杀年猪</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">从此开始了。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">在乡下,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">杀年猪的习俗一直保留至今,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">这种民风民俗也成了一种习惯。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">打豆腐</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">二十五,打豆腐。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">过了腊月二十五,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">家家户户开始做豆腐。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">头天晚上就把黄豆</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">用清水洗净,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">然后把洗净的黄豆</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">浸泡在水里,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">黄豆经过一个晚上的浸泡,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">吸收水分,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">变得鼓鼓涨涨的。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;">男主人推动石磨,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">女主人把浸好的黄豆</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一勺一勺地舀到石磨的磨眼里,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">随着石磨的转动,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">乳白色的浆汁</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">在磨齿间不断地流出。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;">浆汁用纱布过滤后</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">放进锅里煮沸,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">用卤水点制,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">再用纱布包裹,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">放在一块大石头下</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">压出多余水分,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">然后用菜刀划成方块</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">就是豆腐了。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">豆腐经过二次加工,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">可以制作成多种豆制品,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">如:豆腐粑、豆腐干、</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">豆果、臭豆腐等。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">打糍粑</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">头天就把糯米</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">用清水洗净浸泡一夜,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">第二天一早,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">就把浸在水中的</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">糯米捞出来,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">放进饭甑里</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">搬上锅灶蒸熟后,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">放进石臼里捶打。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">糍粑打好后,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">几个人用木棒将石臼里的</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">糍粑搅成一团,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">合力举起,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">放在案板上,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">撒上一薄薄的米粉,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">用手慢慢抚平,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">形成厚薄均勻的一个大饼,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">待适当缩水后用刀切成</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">长方形的方块,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">放在小缸里用清水浸起来,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">随时食用。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">舂米</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">小时候,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">最不愿意干的活儿,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">就是舂米。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">米饭好吃,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">大米难舂。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">现在,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">舂米的时代早就离我们远去了,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">农民也早已从这种机械重复的</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">体力劳动中解放出来。</p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">打铁</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">村头有个铁匠铺,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">一盘炉火,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">一个铁砧。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">师傅用钳子从火炉夹出</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">火红的铁块,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">放在铁砧上,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">小伙子抡起大锤,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">在师傅小锤的指引下,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">奋力的打起来,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">小锤叮叮,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">大锤当当,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">叮叮当当强弱有序。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">刚出炉的铁块,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一锤轧下火星四射,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">像焰火一样美丽。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一个普通的铁块,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">经过铁匠师傅几番锤打之后,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">就锻造出了不同的物件,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">有镰刀、斧头、菜刀、锄头。</p> <p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 22px;">蔸子火</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">上世纪六、七十年代,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">我们乡下流传这样一句村谣</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">“红薯饭,蔸子火,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">除了神仙就是我”。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">可见,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">当时乡下人对温饱</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">的一种期盼与满足。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><br></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">我依稀记得,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">我家的灶屋的形状,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">一端是用土砖砌成的立灶,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">镶嵌了一大两小三口铁锅,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">用来烧火做饭。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">另一端靠着墙脚挖了</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">一个方形的土池,</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px;">土池的四边用条石镶沿。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;">在土池正上方的屋梁上,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">悬挂一幅黑黝黝梭筒钩,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">挂上一个铁罐子(俗称:座罐)。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">在年闲的冬日里,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">大人们围坐在火池边,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">闲话家常,侃天说地。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">吊罐里可以煮饭、熬粥,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">若是已杀过年猪,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">吊罐里炖两只猪蹄子,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">一股肉的香味儿就会溢满灶屋。</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">红彤彤的炉火,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">映照着他们黑黝黝的脸庞,</p><p class="ql-block" style="text-align: center;">透出他们对生活的一种满足。</p><p class="ql-block"><br></p>