《泊船瓜洲》《清平乐》教学赏析

一、泊船瓜洲 <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>  思乡是一行泪,会将秋阳下的杜鹃花瓣打落;思乡是一缕愁,会叫人一夜之间白发满头;思乡还是一抹绿,当春风吹拂大地的时候,它最容易撩发旅人的情怀;高挂的明月啊,你什么时候照亮我回家的路⋯⋯孩子们,让我们一起走近王安石,学习他的诗《泊船瓜洲》。</i></b></p> 理解题意 <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>泊:停泊,指停泊靠岸。</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>瓜洲:在今江苏扬州一带,位于长江北岸。</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>诗题的意思是:停船靠岸在长江北岸的瓜洲。</i></b></p> <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>  明月高挂,诗人夜宿瓜洲,遥望长江南岸,想起钟山老家,是一种什么心情呢?我们到诗中去寻找。</i></b></p> 了解诗人及背景 <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>《泊船瓜洲》作者是宋代文学家王安石。</i></b></p> <p><i style="font-size: 20px;">  《泊船瓜洲》是北宋诗人王安石创作的一首七言绝句。其中名句“春风又绿江南岸,明月何时照我还”千百年来一直为人所传颂。诗中“绿”字将无形的春风化为鲜明的形象,极其传神。从字面上看,该诗是流露着对故乡的怀念之情,大有急欲飞舟渡江回家和亲人团聚的愿望,其实在字里行间也寓着他重返政治舞台、推行新政的强烈欲望。</i></p><p><i style="font-size: 20px;"> 请你借助读音和节奏提示将诗句读正确,读流利,练一练吧!</i></p> <p><i style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;">  借助注释理解诗句,你会把诗读得更有味道,请借助视频理解诗意,感受诗人王安石所传递的情感。</i></p> 重点聚焦 <p>同学们,这两个问题你明白了吗?</p><p>1.本诗表达了诗人什么思想感情?</p> <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>2.诗中哪一个字用得最传神?</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>  “绿”字是吹绿的意思,是使动用法,用得绝妙。传说王安石为用好这个字改动了十多次,从“到”“过”“入”“满”等十多个动词中最后选定了“绿”字。因为其他文字只表达春风的到来,却没表现春天到来后千里江岸一片新绿的景物变化。</i></b></p> 梳理结构 知识拓展 <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>积累思乡诗句</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>举头望明月,低头思故乡。</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i> ——李白</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>露从今夜白,月是故乡明。</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i> ——杜甫独在异乡为异客,每逢佳节倍思亲。</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i> ——王维</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>今夜月明人尽望,不知秋思落谁家。</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i> ——王建</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>家在梦中何日到,春生江上几人还。</i></b></p><p><b style="font-size: 18px; color: rgb(128, 128, 128);"><i> ——卢纶</i></b></p><p><br></p> 二、清平乐 <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>  "清平乐”是词牌名,同学们还记得我们以前学过的以“清平乐”为曲调所作的词吗?</i></b></p> <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>  这是我们近期学的第三首宋词。有同学问我,老师第一首《卜算子送鲍浩然之浙东》里有词牌名有词题目,后面两首呢?苏轼的《浣溪沙》里,浣溪沙是词牌名,词题目却藏在词中,是“游蕲水清泉寺”。黄庭坚的这一首《清平乐》,清平乐是词牌名,词题目也藏在词中,是“春归何处”。</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;黄庭坚擅长诗文和苏轼结交好友。他少年得意,中进士。但是暮年,因政见与新党不同,被贬到广西宜州。这时他感叹自己暮年无为,借物伤情,写下了这首惜春词。</i></b></p> 赏析视频,理解诗意 感悟惜春 <p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>这首词写的是惜春的故事:</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;上阕 : 春归何处?寂寞无行路。若有人知春去处,唤取归来同住。</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;下阕:春无踪迹谁知?除非问取黄鹂。百啭无人能解,因风飞过蔷薇。</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;词的上阕第一句“春归何处?”从思春开始,将春拟人化,用设问开头。第二句“寂寞无行路。”点名寻春可是不见踪迹,透露出作者对春天的爱惜。第三句“若有人知春去处,唤取归来同住。”若是假如的意思。作者用浪漫手法表示对春的体贴关怀,对春的依恋深情。</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;词的下阕又以访问开始问春,“春无踪迹谁知?除非问取黄鹂。”有谁知道春天的踪迹呢?想要知道,除非问一问黄鹂,可是黄鹂千百遍的啼叫,没人听得懂他,他趁着风飞过了蔷薇花,这一现象正解答了作者心中的疑问,原来春天早已离去,这蔷薇花是夏天到来的象征,虽然人鸟语言不通,但从黄鹂飞过的那丛蔷薇花可以知道春天已无踪迹,夏天已经到来,这又进一步表现了作者惜春的沉痛,失去了春天,就像失去亲人一样,作者将自己对春天的依恋描写的淋漓尽致。</i></b></p><p><b style="color: rgb(128, 128, 128); font-size: 20px;"><i>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;全篇虽没一处写春景,但能从这种情感中反映出春天的可爱和春天离去的可惜。是的,我们应该珍惜时光,千万别等到时光流逝时才去伤感,这也是作者黄庭坚写这首词的目的,告诉我们要珍惜时间与热爱时间。</i></b></p> 问答环节 <p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>(1)这首词写的是什么题材?</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>&nbsp;答:惜春。</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>(2)这首词写的是什么线索?</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>&nbsp;答:思春→寻春→唤春→问春→解春</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>(3)这首词运用了什么修辞手法?表现在哪里?</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i> 答:拟人。表现在“归、行路、唤取、住、踪迹”等词语上。</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>(4)这首词表现了作者怎样的思想感情?</i></b></p><p><b style="font-size: 20px; color: rgb(128, 128, 128);"><i>&nbsp;&nbsp;答:表现了作者对美好春光的珍惜与热爱。</i></b></p> 课后作业 <p><b style="color: rgb(237, 35, 8);"><i><u>课后作业:</u></i></b></p><p><b style="color: rgb(237, 35, 8);"><i><u>1.完成笔记内容并提交小程序。</u></i></b></p><p><b style="color: rgb(237, 35, 8);"><i><u>2.背诵两首古诗词和译文,并把古诗和译文各抄写一遍。</u></i></b></p><p><b style="color: rgb(237, 35, 8);"><i><u>3.家长签字,两首古诗词和译文已背过。</u></i></b></p>