第2季‣南丰读书岩赋

姜启全

<h1><font color="#ed2308"><b>题记</b></font></h1><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><br></h3><h5><b><font color="#808080">读书岩,位于南丰县南门,盱水河畔半山腰,</font></b><b><font color="#808080">唐宋八大家之一曾巩,幼年静读之处。</font></b><b><font color="#808080"><br></font></b><b><font color="#808080">读书岩深丈许,高八尺,宽丈余,天然石室,室壁上镌刻着南宋理学家朱熹手书的“书岩”二字,室前有平地,建有亭台,亭边有池,池边石碑上刻有朱熹“墨池”手迹。</font></b><b><font color="#808080"><br></font></b><b><font color="#808080">1983年值曾巩逝世900周年,在书岩旁兴建曾巩纪念馆,馆内展示了曾巩生平主要成就及家族情况。</font></b><b><font color="#808080"><br></font></b><b><font color="#808080">中国书法家协会首任主席舒同书写“读书岩”横匾悬挂于正中。</font></b></h5> <p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080"><br></font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b style="font-size: 20px; white-space: pre-wrap; font-family: PingFangSC-light;"><font color="#ed2308">读书岩赋</font></b><br></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080"><br></font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080">嘉禾古邑,南丰新垣①。脉连雩峰之岭,波出盱水之源②。承青翠而生嘉树,衍幽奇以养圣贤。风物含瑶华之秀,人文有儒墨相暄。于是声闻海内,名动尘寰。而于琴城之胜,则在书岩之间。</font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080">夫书岩者,居南岭,近石堤。纳高阳而萦皓月,悬半壁以掩墨池。一洞出南丰之笔,千年传子固之辞③。情交介甫,并作八家之响;文比醉翁,还添三楚之辉。文脉出自石几,书香濡于空帷。辑要删繁,质朴文传后世;策文开论,纡余笔誉当时。已而清风迎客,白露湿衣。游人临亭,瞻诗案有钓鳌之态;返照入壁,映书岩起追圣之思。书含锦绣,墨吐虹霓。景本因心而造,人何触目成痴?而观朱熹笔意,则知子固杼机④。是以池分数眼,能濯翰墨;馆起三层,可列诗词。于是闲游翠岭,笑俯清溪。穷诗情于秀蕊,解俗事于芳枝。观墨韵而意旷,辨书声而神怡。</font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080">尔其文魁之囿,遂有众寒生择为学府。负笈求学,苏章从师之殷;程门立雪,杨时用心之诚⑤。经霜把卷,带露披荆。悟至理于幽壑,寄虚怀于空庭。心有馀情,冰清孕秀;耳无尘事,玉洁生英。书题橘井,诗刻莲亭⑥。是以书山览古,不忘忧民之咏;学海思贤,常怀报国之情。读五车之书,成八斗之盈。以至回风有韵,润物无声。</font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080">至若文定公之静修,而后八大家之高冕⑦。石室悟儒,书岩伏案。明人世之是非,度尘心之深浅。日月之盈虚,朝昏之往返。遂成芝兰玉骨,历历累仁;实为治世心肠,昭昭积善。所属文章,流韵流芳,为经为典。所留德行,施恩施泽,或隐或显。是故当洞修亭,半山建馆。既沾宋唐之风,亦共学子为伴。</font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080">嗟乎,赞我读书之岩,闻名于世,昭德丕扬。有池鉴性,有迹修身。草木涵智,井泉透仁。泼浓墨而舒情,吟清风而展颜。代代有翘楚,时时出俊贤。所谓好经史者雅,至书岩者淳。遂有游子,来时乎有兴,出时已息言。</font></b><b style="-webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961);"><font color="#808080">值曾子千年诞辰,触景于心,是为赋。</font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#808080">&nbsp;</font></b></h3><p style="font-family: -webkit-standard; white-space: normal; -webkit-tap-highlight-color: rgba(26, 26, 26, 0.301961); -webkit-text-size-adjust: auto;"><b><font color="#ed2308">注:</font></b></h3><h5><b><font color="#808080">①嘉禾:南丰别号嘉禾。<br></font></b><b><font color="#808080">②雩峰:南丰县境军峰山。<br></font></b><b><font color="#808080">③南丰之笔:曾巩,其文“古雅、平正、冲和”,位列唐宋八大家,世称“南丰先生”。<br></font></b><b><font color="#808080">④朱熹笔意:读书岩石壁上镌刻着南宋理学家朱熹手书的“书岩”二字。池边石碑上刻着朱熹“墨池”手迹。<br></font></b><b><font color="#808080">⑤负笈求学:引东汉人苏章负笈追师,不远千里,努力治学之典。<br></font></b><b><font color="#808080">程门立雪:《宋史·杨时传》:“见程颐于洛,时盖年四十矣。一日见颐,颐偶瞑坐,时与游酢侍立不云。颐既觉,则门外雪深一尺矣。”<br></font></b><b><font color="#808080">⑥橘井:古代葛洪书中 苏仙公母用井水及橘叶治疫疾之传说。后以橘井为良药之典。莲亭:莲亭,位于永年广昌城东北角,明万历年间知府蒋以中修建。为明清时期培训士子之所,是古近代人文教育的著名胜地。<br></font></b><b><font color="#808080">又江西省南丰县为橘乡,广昌县为莲乡。<br></font></b><b><font color="#808080">⑦文定公:曾巩元丰六年(1083),卒于江宁府(今江苏南京),追谥为“文定”。</font></b></h5> <p class="ql-block"><b style="color:rgb(237, 35, 8);">游南丰先生读书岩有感</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(128, 128, 128);">南山闲信步,心骨自生凉。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(128, 128, 128);">洞贮诗书味,岩留翰墨香。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(128, 128, 128);">读经清耳目,问学续文章。</b></p><p class="ql-block"><b style="color:rgb(128, 128, 128);">月下凭栏处,江空一水长。</b></p>