每周医案(第40期——保胎医案)

开封市中医院科教科

<h1 style="text-align: center; "><font color="#ed2308">保胎医案</font></h1><h1 style="text-align: center;"><font color="#ed2308"><br></font></h1><h3><font color="#167efb">基本信息:</font>李某,女,32岁,已婚,职员,汉族,于2018年03月11日来我科就诊。</h3><h3><br></h3><h3><font color="#167efb">主诉:</font>停经27天,阴道出血伴小腹坠胀疼痛2天。</h3><h3><font color="#167efb">病史:</font>末次月经2018年2月12日。月经周期第12天开始服用黄体酮软胶囊维持黄体功能。5天前自测尿妊娠试验阳性。3天前至郑大一附院查血HCG 259.60mIU/ml。2天无明显诱因出血现间断阴道少量出血,褐色,点滴而下,伴小腹胀痛,下坠感,今来我院门诊就诊,查血HCG 862.60mIU/ml孕酮38.7ng/ml,因有强烈保胎要求,至我院就诊。症见:神志清,精神可,间断阴道少量出血,褐色,点滴而下,伴小腹胀痛,下坠感,无恶心呕吐,纳眠可,大便3日未解,小便正常。既往体健,无过敏史,查体未见阳性体征。辅助检查:HCG 862.60mIU/ml孕酮38.7ng/ml(2018.03.09,本院)</h3><div><font color="#167efb">中医诊断:</font>胎动不安</div><div>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 肾虚型</div><div><font color="#167efb">西医诊断:</font>先兆流产 </div><div><br></div><div><font color="#167efb">辨病辨证分析:</font>患者以“停经27天,阴道出血伴小腹坠胀疼痛2天”为主诉入院,中医诊断属“胎动不安”范畴。育龄期女性,肾主系胞,为冲任之本,肾虚冲任损伤,胎元不固有欲堕之势。舌质淡红,苔薄白,脉细弱。辨证为肾虚型。如《女科经纶.引女科集略》:“女之肾脉系于胎,是母之真气,子之所赖也,若肾气亏损,便不能固摄胎元。”</div><div><br></div><div><font color="#167efb">治则:</font>补肾健脾,益气安胎。</div><div><br></div><div><font color="#167efb">方药:</font>寿胎丸加减,具体组方如下:&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </div><div> 菟丝子10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 续&nbsp; 断10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 桑寄生15g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</div><div>&nbsp;阿&nbsp; 胶6g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 白&nbsp; 术10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp; 山茱萸15g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</div><div>&nbsp;炒山药15g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;陈&nbsp; 皮10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;黄芩炭10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;</div><div>&nbsp;地黄炭10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;党&nbsp; 参20g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 白 芍15g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 炙甘草6g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 肉苁蓉10g&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; </div><div>3剂&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; 水冲200ml,分早晚两次饭后温服。</div><div><br></div><div><font color="#167efb">方义分析:</font>方中菟丝子补肾益精,固摄冲任,肾旺自能萌胎,故重用菟丝子为君;桑寄生及续断补益肝肾,养血安胎为臣;阿胶补血为佐使。加味山茱萸、炒山药、党参、白术以健脾补肾安胎,黄芩炭、地黄炭凉血、补肾安胎,陈皮健脾和胃,炒白芍、甘草缓解止痛,大便2日未解,加味肉苁蓉润肠通便,诸药合用,共奏补肾养血,固摄安胎之效。</div><div><br></div><div><font color="#167efb">复诊:</font>&nbsp; 2018.03 15二诊:患者神志清,精神可,无阴道出血,小腹胀痛明显减轻,无下坠感,无恶心呕吐,纳眠可,大小便正常。舌质淡,有齿痕,苔薄略黄,脉细滑,尺脉弱。检查结果回示:HCG:2090.80mIU/ml,E2:90.7pg/ml,孕酮:36.25ng/ml;守上方继服。</div><div><br></div><div><font color="#167efb">按语:</font><font color="#010101">《女科经纶.引女科集略》:“女之肾脉系于胎,是母之真气,子之所赖也,若肾气亏损,便不能固摄胎元。</font><font color="#ff8a00">寿胎丸出自《医学衷中参西录》,重用菟丝子为主药,而以续断、寄生、阿胶诸药辅之,补肾安胎。</font><font color="#010101">凡受妊之妇,于两月之后徐服一料,必无流产之弊。</font><font color="#ff8a00">胎在母腹,若果善吸其母之气化,自无下坠之虞。</font></div>